Door sociaal verantwoord aan te besteden kunt u sociale aspecten en overwegingen meenemen in het aanbestedingsproces, bijvoorbeeld om werkgelegenheid te creëren of ondernemingen in de sociale economie kansen te bieden. DG Grow heeft twee boeken gepubliceerd over sociaal verantwoord aanbesteden. Beide boeken benadrukken, in lijn met de Europese Aanbestedingsrichtlijnen, het belang van sociaal verantwoord aanbesteden en bevatten voorbeelden uit de praktijk waarin de overheid door middel van overheidsopdrachten sociale belangen heeft behartigd.
Making socially responsible public procurement work: 71 good practice cases
Op 4 juni heeft DG Grow het boek ‘Making socialy responsible public procurement work: 71 good practices’ gepubliceerd. Dit boek bestaat uit good practices die zijn uitgevoerd in verschillende Europese landen (ook twee niet-Europese landen) waar overheidsopdrachten systematisch zijn ingezet om doelstellingen van het sociaal beleid te realiseren. Het doel van dit boek is door middel van voorbeelden uit de praktijk het sociaal aanbesteden te stimuleren in Europa. Uit de good practices kunnen aanbestedende diensten inspiratie opdoen voor goedwerkende aanbestedingsprocedures en effectief beleid. Dit kan door middel van het instellen van speciale prestatievoorwaarden, de opname van gunningscriteria of door een contract te reserveren bij een sociale werkmaatschappij.
De bijdrage van Nederland bestaat uit drie casestudy’s. Een daarvan heeft betrekking op Social Return on Investment (SROI); onderdeel van het aanbestedingsproces van Rotterdam, Wageningen en Haarlem.
Social Return on Investment in Haarlem
In de casestudy van de gemeente Haarlem wordt een aanbesteding beschreven die tot doel heeft om mensen die veraf van de arbeidsmarkt staan dichterbij te brengen door de arbeidsmarkt en werkgelegenheid voor werkzoekenden en mensen met handicaps te vergroten.
In de aanbesteding werden drie opties aangeboden waarin social return wordt gebruikt waaruit de inschrijvers konden kiezen.
- Contractvereiste: Een vast percentage (5%) van de overeengekomen contractsom van een opdracht wordt gebruikt om werklozen of mensen in dienst te nemen die ver van de arbeidsmarkt afstaan. De implementatie van de eis kan in een plan worden afgesproken na de opdracht tussen de ondernemer en de gemeente.
- Contracteis in combinatie met gunningscriterium: Hier geldt ook een vast percentage (5%) die gebruikt wordt om werklozen in dienst te nemen. Het gaat hier echter niet alleen om een contractvereiste, maar ook een gunningscriterium als onderdeel van de inschrijving.
- Verzoek om ideeën: inschrijvers worden verzocht om een voorstel te doen voor de manier waarop social return toegepast kan worden. Dit voorstel wordt geen gunningscriterium, maar wordt verder uitgewerkt in samenwerking met de gemeente nadat de opdracht is toegewezen.
Belangrijke lessen die de gemeente Haarlem heeft geleerd zijn dat:
- Social return gelijk al op de agenda moet worden gezet bij het organiseren van een markconsultatie
- De aanbestedende dienst een plan ter uitvoering van social return moet vragen van ondernemingen en hen hierbij hulp moet aanbieden.
Buying for Social Impact (BSI)
Het BSI-project, dat liep van juli 2018 tot januari 2020, is afgerond met het handboek ‘Buying for Social Impact’ (BSI) als eindproduct. Het project is uitgevoerd in 15 Europese landen, waaronder ook Nederland. Het onderzoek van het projectteam bestond uit drie onderdelen:
- In kaart brengen hoe de sociale aspecten van Richtlijn 2014/24/EU inzake overheidsopdrachten op nationaal niveau werden geïmplementeerd;
- Identificeren van goede praktijken met betrekking tot sociaal verantwoorde overheidsopdrachten (SRPP);
- De capaciteit van ondernemingen in de sociale economie in kaart brengen om toegang te krijgen tot een nieuwe markt.
Decentrale overheden en sociaal verantwoord aanbesteden
Met de publicatie van deze handboeken wordt het belang van sociaal aanbesteden nogmaals benadrukt en onder aandacht gebracht. Dit jaar zal de Europese Commissie ook de Gids Sociaal kopen updaten. Decentrale overheden worden steeds meer bewust van de mogelijkheden om door middel van strategisch aanbesteden sociale doeleinden te behalen. Deze boeken kunnen helpen bij het benutten van de mogelijkheden om strategisch overheidsopdrachten aan te bieden om sociale doeleinden te bereiken.
Bron
Handboek: Buying for Social Impact, Publication office of the EU
Handboek: Making socially responsible public procurement work: 71 good practice cases, Publication office of the EU
Meer informatie:
Maatschappelijk verantwoord aanbesteden, Kenniscentrum Europa Decentraal
