Het milieubeleid van de EU is erop gericht om de kwaliteit van het milieu te beschermen, te herstellen en te verbeteren. Hier is een belangrijke rol voor decentrale overheden weggelegd, die op veel vlakken in aanraking komen met het Europees milieubeleid. Bijvoorbeeld in het geval van milieubeheer, het verstrekken van milieu-informatie aan burgers of het opstellen van milieueffectrapportages.
De aanleg van een snelweg of vluchthaven, de bouw van een dam of de bouw van een windturbinepark kan impact hebben op natuur en milieu. Bij de voorbereiding van plannen en besluiten van zulke activiteiten dient mogelijk een procedure voor een milieueffectrapportage (m.e.r.) gevolgd te worden om de (schadelijke) effecten van deze activiteiten op het milieu in kaart te brengen.
Gemeenten, provincies en waterschappen spelen een belangrijke rol in de bescherming van het milieu. De decentrale overheden zijn belast met de bestuursrechtelijke handhaving van de milieuregels.
Sinds 1 augustus 2022 loopt er een openbare raadpleging voor een voorstel tot een richtlijn over bodemgezondheid. De voorgestelde richtlijn heeft als doel de voorwaarden voor een gezonde bodem te in kaart te brengen, opties voor de monitoring van de bodem vast te stellen en regels vast te stellen voor duurzaam bodemgebruik en -herstel. De richtlijn maakt deel uit van de EU-bodemstrategie voor 2030. Het is tot 24 oktober 2022 mogelijk om feedback te geven.
De Europese Commissie heeft het 8e MAP voorgesteld, dat tot 2030 als leidraad dient voor het Europese milieubeleid. Het is een instrument voor de uitvoering van de Europese Green Deal en de EU-visie voor 2050 met als doel om “goed te leven, binnen de ecologische grenzen van de planeet” en om de handhaving van de EU-milieuregels te verbeteren.
