Praktijkvraag

Laatste update: 18 december 2023

Door:

Onze gemeente komt in informatie over staatssteun geregeld de begrippen ‘prenotificatie’, ‘gewone melding’, ‘vereenvoudigde procedure’ en ‘vereenvoudigde melding’ tegen. Wat is het verschil tussen die begrippen?
Antwoord in het kort

Als uitgangspunt bij het verlenen van staatssteun geldt dat de Europese Commissie tijdig op de hoogte moet worden gebracht van elk voornemen tot invoering van een steunmaatregel of wijziging daarvan. Voorgenomen steunmaatregelen mogen in principe alleen na toestemming van de Commissie worden uitgevoerd. Afhankelijk van de inhoud van de maatregel, wordt de Europese Commissie hierover geïnformeerd door middel van een prenotificatie, een gewone melding, een vereenvoudigde procedure of een vereenvoudigde melding. De procedures die hiervoor gelden zijn geregeld in de zogenoemde Procedureverordening en de Uitvoeringsverordening.

Kennisgeving

Hoewel het verlenen van staatssteun in beginsel verboden is, heeft de Europese Commissie in de loop van der jaren veel regelgeving aangenomen, met name vrijstellingsverordeningen, op basis waarvan staatssteun door (decentrale) overheden mag worden verleend zonder dat deze vooraf expliciet door de Commissie zelf is goedgekeurd. Op overheden die gebruik maken van deze regelgeving rust wel een kennisgevingsplicht.

Dit houdt in dat de steunverlenende overheid de Commissie binnen een bepaalde termijn op de hoogte moet brengen van de steunmaatregel, via de State Aid Notification Interactive (SANI), een softwareapplicatie van de Commissie. Als de Commissie de informatie niet compleet vindt of twijfels heeft of de steunmaatregel onder de vrijstelling valt, kan zij vragen stellen. Als er geen vragen zijn, wordt de beknopte informatie in de kennisgeving gepubliceerd op de website van de Commissie.

Meldingsprocedure

Indien een steunmaatregel niet kan worden verleend onder toepassing van een vrijstellingsverordening, dan moet de maatregel ter goedkeuring bij de Commissie worden gemeld. Ook dat gebeurt via de SANI-applicatie. De meldingsprocedure bestaat uit twee fasen, de prenotificatiefase en de notificatiefase (meldingsfase).

Prenotificatie

De meldingsprocedure start met een zogenaamde prenotificatie. Dit houdt in dat de steunmaatregel voorafgaand aan de melding met de Commissie informeel wordt afgestemd. De prenotificatie biedt overheden gelegenheid om de Commissie te raadplegen over een steunvoornemen en eventuele onduidelijkheden te bespreken. Voor de prenotificatie gelden geen formele termijnen, maar de Commissie streeft er wel naar om een prenotificatie, als zij vindt dat de informatie compleet is, binnen twee maanden af te ronden. Als de Commissie van mening is dat de prenotificatie voldoende informatie bevat om de steunmaatregel te kunnen beoordelen, kan deze worden omgezet in een melding (notificatie).

Notificatie

In de notificatiefase moet de Commissie een besluit nemen over de verenigbaarheid van de gemelde steun met het VwEU. Voor het in behandeling nemen van een melding is vereist, dat deze wordt gedaan voordat de steunmaatregel wordt uitgevoerd, en dat de melding volledig is. Een melding wordt als volledig beschouwd als de Commissie binnen twee maanden na ontvangst van de melding, of na ontvangst van aanvullende informatie waarom zij heeft verzocht, niet om verdere informatie heeft gevraagd. Na een volledige melding kan de Europese Commissie één van de volgende drie besluiten nemen:

  1. Een besluit dat de aangemelde steunmaatregel geen staatssteun vormt.
  2. Een besluit om geen bezwaar te maken: de aangemelde steunmaatregel vormt wel staatssteun, maar de Europese Commissie acht de steun verenigbaar met de interne markt.
  3. Een besluit tot inleiding van de formele onderzoeksprocedure: er is twijfel of de aangemelde steunmaatregel verenigbaar is met de interne markt.

Strikt genomen dient de Europese Commissie binnen twee maanden na volledige melding één van deze drie besluiten te nemen. In de praktijk wordt die termijn zelden gehaald, doorgaans omdat de Europese Commissie verzoekt om aanvullende informatie.

Vereenvoudigde procedure

Wanneer steunmaatregelen onder de ‘standaardbeoordeling van de Commissie’ vallen, of wanneer de maatregel aansluit bij de beschikkingspraktijk van de Commissie kan er in plaats van een formele notificatie ook een vereenvoudigde procedure worden gevolgd.

Vereenvoudigde melding

Daarnaast kan er voor bepaalde wijzigingen van bestaande, reeds goedgekeurde steunmaatregelen de vereenvoudigde aanmeldingsprocedure worden gevolgd (artikel 4 van Uitvoeringsverordening nr. 794/2004). De vereenvoudigde melding wordt vaak verward met de vereenvoudigde procedure. Voor de vereenvoudigde procedure is echter een pre-notificatie verreist. Ook is deze procedure toepasbaar op andere vormen van steunmaatregelen dan de vereenvoudigde aanmelding. In de brief van de Commissie ‘Vereenvoudigde aanmelding of vereenvoudigde procedure’ wordt het verschil tussen een vereenvoudigde procedure en een vereenvoudigde aanmelding uitgelegd.

Coördinatiepunt Staatssteun

Het Coördinatiepunt Staatssteun van Europa decentraal (CPS) begeleidt decentrale overheden bij het doen van kennisgevingen. Bij het doen van een staatssteunmelding moet u contact opnemen met het Coördinatiepunt Staatssteun van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Meer informatie