In de Digitale Interne Markt Strategie en het Werkprogramma 2021 benadrukt de Europese Commissie dat de kwaliteit van de zorg verbeterd kan worden door e-gezondheidstechnologieën. Welke toepassingen kent e-gezondheid voor decentrale overheden?
Antwoord in het kort
Voor e-gezondheid zijn al verscheidene mogelijkheden in ontwikkeling binnen de Europese Unie. Hierbij gaat het voornamelijk over de uitwisseling van gezondheidsgegevens, zoals recepten, patiëntendossiergegevens, en gegevens die voortkomen uit gezondheidsapps. De coördinatie vindt plaats via het Europees e-gezondheidsnetwerk, ter vergroting van de toegankelijkheid van de gezondheidszorg in EU-landen. Er komen geregeld nieuwe oplossingen en technologieën om de digitale uitwisseling van gezondheidsgegevens te vergemakkelijken.
E-gezondheid
E-gezondheid of digitale gezondheid staat voor het gebruik van informatie- en communicatietechnologieën om de gezondheidszorg te ondersteunen en te verbeteren. Het vergemakkelijkt het contact tussen patiënten en artsen, de uitwisseling van data tussen gezondheidscentra en de communicatie tussen patiënten onderling. Dit zorgt voor meer tools om de kwaliteit en levering van zorg, het monitoren van gezondheid en elektronische medische dossiers te verbeteren. E-gezondheid wordt toegepast door medewerkers in de gezondheidszorg, maar ook door patiënten zelf.
Toepassingen van e-gezondheid in de Europese Unie zijn onder andere de verkrijging van medicijnen in de EU via elektronisch uitgewisselde recepten en digitale patiëntendossiers, laboratoriumuitslagen, medische rapporten, en ziekenhuisrapporten bij ontslag. Op deze manier werkt de EU toe naar de ontwikkeling van een Europese gezondheidsgegevensruimte.
Europese ruimte voor gezondheidsgegevens
Het Europees beleid voor e-gezondheid werd voor het eerst vastgelegd in de Digitale Agenda. Die verduidelijkte dat het gebruik van e-gezondheidstechnologieën in Europa de kwaliteit van de zorg zal verbeteren. Hiertoe werd Richtlijn 2011/24/EU in het leven geroepen. Deze richtlijn zorgt voor een algemeen kader om veilige en hoogwaardige grensoverschrijdende gezondheidszorg toegankelijker te maken. Het bevordert de samenwerking tussen lidstaten op het gebied van gezondheidszorg. In artikel 14 legde de EU de grondslag voor lidstatelijke autoriteiten op het vlak van e-gezondheid om in een e-gezondheidsnetwerk informatie met elkaar te uitwisselen. Deelname aan dit netwerk is vrijwillig. De veiligheid van patiëntgegevens staat hierbij voorop.
In de opvolger van de Digitale Agenda, de Digitale Interne Markt Strategie, heeft de Europese Commissie het accent gelegd op een inclusieve digitale eengemaakte markt. Hiervoor is het van belang dat burgers en bedrijven gebruik kunnen maken van onderling gekoppelde meertalige digitale diensten, zoals e-gezondheidsdiensten. De elektronische diensten voor grensoverschrijdende gezondheidszorg moeten blijvend verbeterd worden om dit te bereiken. In de Mededeling over de digitale transformatie van gezondheid en zorg uit april 2018 stelde de Europese Commissie echter dat de invoering van digitale oplossingen voor gezondheid en zorg erg langzaam verliep. In 2022 lanceerde de Commissie daarom de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens (EDHS). Deze ruimte maakt gezondheidsgegevens makkelijker uitwisselbaar en toegankelijker, niet alleen ten behoeve van een betere gezondheidszorg, maar ook voor gezondheidsonderzoek en beleidsvorming. Het verbeteren van de digitale toegang van de zorg draagt bij aan het digitaliseren van Europa. De EDHS bouwt verder voort op de Algemene Verordening Gegevensbescherming en specificeert de rechten meer op het gebied van zorg.
Decentrale overheden
Een van de taken van decentrale overheden op het gebied van gezondheid is de uitvoering van de Wet publieke gezondheid. Daarnaast zijn gemeenten sinds januari 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Het e-gezondheidsnetwerk, dat is opgezet op grond van Richtlijn 2011/24, brengt nationale autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor e-gezondheid met elkaar in contact. Dit biedt decentrale overheden meer mogelijkheden om effectief gebruik te maken van e-gezondheid, waardoor meer mensen geholpen kunnen worden.
Een van de grootste uitdagingen in het gebruik van elektronische technologie in de gezondheidszorg is de bescherming van de privacy van de gebruikers. Het is dus belangrijk dat de decentrale overheden nauwlettend toezicht houden op het gebruik van data in lijn met artikel 20 van de Algemene Verordening Gegevensbescherming.
Meer informatie
E-gezondheid, Europese Commissie
Digitale Overheid, Kenniscentrum Europa decentraal
