Overgewicht bij kinderen

De keuze van kinderen om zelf te beslissen wat ze eten en drinken staat door marketing en het groeiende aanbod van fastfood onder grote druk. Zo is in de buurt van scholen vaak een snackbar te vinden, wat de verleiding voor kinderen groot maakt. Gemeenten waren al langer op zoek naar mogelijkheden om de aanbieders van ongezond voedsel te ontmoedigen. In juni 2021 werd er daarom door een aantal gemeenten een gezamenlijke brief gestuurd aan de toenmalige staatssecretaris van VWS.

Bevoegdheid gemeenten

Op dit moment hebben gemeenten beperkte mogelijkheden om ongezond eten te weren. Zoals te lezen in deze praktijkvraag wordt hiervoor nu voornamelijk een beroep gedaan op de Dienstenrichtlijn. Een verbod op de verkoop van (bepaalde) etenswaren kan worden toegestaan als het voldoet aan de voorwaarden uit artikel 15 lid 3 Dienstenrichtlijn. Hierbij gaat het om non-discriminatie, noodzakelijkheid en proportionaliteit (evenredig aan het te bereiken doel), in dit geval met betrekking tot de bescherming van de gezondheid van kinderen. Met de nieuwe wet krijgen gemeenten hiervoor een andere wettelijke bevoegdheid.

Mogelijkheden

Het doel is om ongezond voedsel op bepaalde plekken in de gemeente weg te houden. Dit is onder de nieuwe Omgevingswet en de huidige Warenwet niet mogelijk. Het is bovendien niet haalbaar om de Omgevingswet of de Warenwet hiertoe uit te breiden. Wat kan er dan wel? Er kan in een nieuwe wet een grondslag gecreëerd worden om gemeenten de bevoegdheid te geven om bepaalde voedselaanbieders te weren. Om dit te bereiken moet er rekening worden gehouden met een aantal belangrijke punten. Eén daarvan is een duidelijke juridische definitie van een gezonde voedselaanbieder. Op basis van de Schijf van Vijf wordt er een onderscheid gemaakt tussen gezonde en ongezonde voedselaanbieders. Om willekeur te voorkomen en diversiteit te garanderen wordt een kader uitgewerkt zodat het duidelijk is hoe en wanneer gemeenten ongezonde voedselaanbieders kunnen weren.

Demissionair staatssecretaris Van Ooijen is van plan om het wetsvoorstel in het eerste kwartaal van 2025 bij de Tweede Kamer in te dienen. Het is nog onduidelijk of de val van het kabinet invloed heeft op deze planning.

Marketing

De staatssecretaris werkt momenteel ook een wettelijke maatregel uit waarmee promotie van ongezonde voedingsmiddelen gericht op kinderen wordt verboden. Hierbij worden verschillende marketingtechnieken die kinderen en jongeren beïnvloeden geïdentificeerd. Om dit te bereiken worden bestaande maatregelen en kennis uit de Reclamecode voor Voedingsmiddelen gebruikt. Bovendien wordt gewerkt aan het afbakenen van kindgerichte omgevingen. Dit omvat ook algemene reclame-uitingen bij speeltuinen, kinderopvangcentra en scholen.

Het wetsvoorstel om marketing te verbieden moet eind 2024 aan de Kamer worden aangeboden.

Bron

Stand van zaken moties en toezeggingen zomerreces 2023, Rijksoverheid

Meer informatie

Vrij verkeer, Kenniscentrum Europa Decentraal
Mag een gemeente in haar standplaatsenbeleid het aanbod van ongezond voedsel in de buurt van scholen tegengaan?, Kenniscentrum Europa Decentraal
Kindermarketing van ongezond voedsel wettelijk ingeperkt, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Gegevens uitwisselen met derde landen

Op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) worden persoonsgegevens binnen de EU beschermd. Een kenmerk van data en een gedigitaliseerde samenleving is echter dat gegevensstromen niet zomaar ophouden bij de grenzen van de EU. Decentrale overheden moeten ook rekening houden met de AVG wanneer zij persoonsgegevens laten verwerken door organisaties buiten de EU, bijvoorbeeld wanneer deze worden opgeslagen op een server in de VS. Er is dan sprake van gegevensuitwisseling met derde landen.

De doorgifte van persoonsgegevens naar derde landen is alleen mogelijk wanneer dit derde land een ‘passend beschermingsniveau’ biedt. Voor een aantal derde landen heeft de Commissie een adequaatheidsbesluit genomen. Hiermee geeft de Commissie aan of dit land (of de sector) een passend beschermingsniveau van persoonsgegevens biedt, op grond van artikel 45 AVG. Bij de beoordeling of een derde land een voldoende beschermingsniveau waarborgt, kijkt de Commissie onder andere naar:

• rechtsstatelijkheid;
• de effectiviteit van onafhankelijke toezichthoudende autoriteiten die toezien op de naleving van gegevensbeschermingsregels;
• en de internationale toezeggingen die het land heeft gedaan ten aanzien van de bescherming van persoonsgegevens.

Als er sprake is van een passend beschermingsniveau is er geen specifieke toestemming nodig voor de gegevensdoorgifte.

Doorgifte persoonsgegevens aan de Verenigde Staten

In 2016 nam de Commissie een adequaatheidsbesluit voor de gegevensuitwisseling met de Verenigde Staten. Dit besluit gold niet voor het hele land, maar alleen voor organisaties die zich bij het zogeheten Privacy Shield hadden aangesloten. Hierdoor was gegevensuitwisseling met dergelijke organisaties mogelijk. In de Schrems II-uitspraak (juli 2020) werd het Privacy Shield echter ongeldig verklaard. KED schreef hier destijds een EUrrest over. Daarna was de doorgifte van persoonsgegevens naar de VS op basis van het adequaatheidsbesluit niet meer mogelijk. Gegevens konden nog wel worden overgedragen in specifieke situaties zoals genoemd in artikel 49 AVG of door middel van een verwerkersovereenkomst.

Nieuw EU-VS-kader voor gegevensbescherming

Met het nieuwe adequaatheidsbesluit en het daarmee gepaarde EU-VS-kader voor gegevensbescherming is het volgens de Commissie veilig om persoonsgegevens vanuit de EU door te geven aan Amerikaanse bedrijven, omdat er nieuwe bindende waarborgen in het EU-VS-kader zijn ingevoerd door de Commissie. Eén van die waarborgen is het oprichten van een Data Protection Review Court (DPRC). Natuurlijke personen uit de EU krijgen toegang tot de DPRC, die vervolgens kan besluiten om gegevens die in strijd met de nieuwe waarborgen zijn verzameld te wissen. Een andere belangrijke waarborg is dat de toegang van Amerikaanse inlichtingendiensten tot EU-gegevens noodzakelijk en evenredig moet zijn.

Voor bedrijven geldt dat zij verschillende privacy verplichtingen moeten naleven voordat zij kunnen toetreden tot het EU-VS kader voor gegevensbescherming. Deze verplichtingen komen overeen met de AVG. Zo moeten zij ervoor zorgen dat gegevens niet onnodig lang worden bewaard en dat gegevensuitwisseling met derden het voortzetten van de bescherming van die gegevens niet in de weg staat.

Hoe nu verder?

Het beschermingskader zal periodiek worden getoetst. Dit doet de Commissie samen met vertegenwoordigers van de Europese gegevensbeschermingsautoriteiten en de bevoegde Amerikaanse autoriteiten. De eerste toetsing vindt binnen één jaar na de inwerkingtreding van het adequaatheidsbesluit plaats. Er wordt dan getoetst of alle relevante elementen volledig en juist zijn omgezet in de Amerikaanse wet en of deze elementen doeltreffend functioneren.

Het adequaatheidsbesluit werd vastgesteld op 10 juli en trad direct na vaststelling in werking. Het besluit kan worden aangepast of zelfs worden ingetrokken indien er ontwikkelen zijn die effect hebben op het beschermingsniveau in het betreffende derde land.

Bron

Adequaatheidsbesluit voor het EU-VS-kader voor gegevensbescherming, Europese Commissie

Meer informatie

Gegevensbescherming: Europese Commissie stelt nieuw adequaatheidsbesluit vast met het oog op veilige en betrouwbare gegevensstromen tussen de EU en de VS, Europese Commissie

Gegevens­uitwisseling met derde landen, Kenniscentrum Europa Decentraal

Privacy Shield voor doorgifte van gegevens aan de Verenigde Staten ongeldig verklaard, Kenniscentrum Europa Decentraal

EU toolbox voor 5G-cyberbeveiliging

De Aanbeveling voor cyberbeveiliging van 5G netwerken is al in maart 2019 aangenomen. Reden hiervoor is dat een gecoördineerde aanpak van de cyberbeveiliging van 5G netwerken noodzakelijk was. Deze netwerken spelen namelijk een centrale rol in het behalen van de Europese digitale transitie doelen, het beschermen van Europese economieën en samenlevingen en de technologische soevereiniteit van de EU. Daarnaast waarborgt het de kansen die 5G netwerken creëren. Het gaat hierbij om kansen op het gebied van de Europese digitale transitie, bescherming van economie en samenlevingen, technologische soevereiniteit van de EU en het faciliteren van nieuwe mogelijkheden en ontwikkelingen die 5G-netwerken bieden

De lidstaten worden als onderdeel van de Aanbevelingen opgeroepen om op EU niveau aan een gecoördineerde risicoanalyse te werken en een toolbox met gemeenschappelijke maatregelen voor de Europese aanpak op te stellen. De toolbox voor 5G-cyberbeveiliging werd vervolgens in januari 2020 gepresenteerd. Met deze maatregelen moeten de belangrijkste cyberveiligheidsrisico’s van 5G-netwerken kunnen worden beperkt. Verder biedt de toolbox richtsnoeren voor maatregelen waar op nationaal en Europees niveau over moet worden nagedacht bij het beperken van de risico’s van 5G.

Dergelijke risico’s zijn, onder andere, een gebrek aan toegangscontrole, afhankelijkheid van één leverancier binnen individuele netwerken, massale uitval van netwerken door onderbreking van de elektriciteitsvoorziening of andere ondersteunende systemen. Strategische maatregelen die hiertegen kunnen worden genomen zijn onder andere het beoordelen van het risicoprofiel van leveranciers en het toepassen van beperkingen voor leveranciers die als hoog risico worden beschouwd voor belangrijke activa. Ook het zorgen voor diversiteit onder leveranciers en het versterken van weerbaarheid op nationaal niveau zijn geschikte maatregelen.

Commissie over toolbox implementatie

De Commissie dringt er bij de lidstaten die de toolbox nog niet hebben geïmplementeerd op aan dat zij dit zo snel mogelijk doen. Verder neemt zij maatregelen om blootstelling van haar communicatienetwerken door mobiele netwerken zoals Huawei en ZTW te voorkomen.

Tweede voortgangsrapport over de 5G toolbox

In het verslag wordt vermeld dat er meer vooruitgang is geboekt bij de uitvoering van de belangrijkste maatregelen van de EU-toolbox. De meeste lidstaten hebben de beveiliging versterkt of zijn bezig met het opstellen van vereisten voor 5G-netwerken op basis van de EU Toolbox. Toch concludeert het rapport ook dat er een aanhoudende afhankelijkheid van ‘hoog risico’ leveranciers is op de interne markt. Dit zou ernstige negatieve gevolgen voor de veiligheid van gebruikers en bedrijven in de hele EU en de kritieke infrastructuur van de EU kunnen hebben. Het rapport bevat daarom ook aanbevelingen voor lidstaten:

• Uitgebreide en gedetailleerde informatie van mobiele exploitanten over de 5G-apparatuur die momenteel wordt ingezet en over hun plannen voor het inzetten of aanschaffen van nieuwe apparatuur;
• Lidstaten moeten rekening houden met de objectieve criteria in de EU-toolbox en aanwijzingen van andere lidstaten bij de beoordeling van het risicoprofiel van leveranciers;
• Op basis van de beoordeling van leveranciers moeten de lidstaten onmiddelijk beperkingen opleggen aan leveranciers met een hoog risico;
• Voor bepaalde apparaten die onder de beperkingen vallen, mogen de exploitanten niet worden toegestaan om nieuwe apparaten te installeren;
• Bespreek verder de toepasbaarheid van maatregelen met betrekking tot het zorgen voor een diverse groep leveranciers en hoe dit niet verder leidt tot nieuwe of verhoogde beveiligingsrisico’s, maar bijdraagt aan veiligheid en veerkracht;
• Dwing technische maatregelen af en zorg voor een sterk niveau van toezicht.

Decentrale relevantie

Door de toename en intensiteit van het dataverbruik is er een snel, stabiel en betrouwbaar netwerk nodig. 5G kan hierbij een oplossing bieden, omdat de capaciteit van een 5G-netwerk groter is dan dat van een 4G-netwerk. Dat betekent dat veel meer data kunnen worden verzonden tussen apparaten, deze apparaten sneller kunnen communiceren en hierdoor meer toepassingen ondersteund kunnen worden.

Decentrale overheden spelen een grote rol in de uitrol van 5G. Gemeenten moeten namelijk in gesprek gaan met mobiele operators over mogelijke locaties voor het plaatsen van 5G-antennes. De gemeente maakt hierbij de lokale afweging tussen het ruimtelijk belang en het belang van digitale connectiviteit in de omgeving. Antennes die hoger zijn dan vijf meter kunnen slechts na het verlenen van een omgevingsvergunning worden geplaatst. De gemeente zal vervolgens de aanvraag van de vergunning checken, beoordelen en ten slotte publiceren. Bovendien ziet de gemeente toe op een goede ruimtelijke ordening als de antenne eenmaal wordt geplaatst.

Bron

Commissie kondigt vervolgstappen voor cybersecurity en 5G netwerken aan in opvolging van het laatste voortgangsrapport van de lidstaten, Europese Commissie

Tweede verslag over de vorderingen van de lidstaten bij de uitvoering van de EU-toolbox voor 5G-cyberbeveiliging, Europese Commissie

Meer informatie

Connectiviteit, Kenniscentrum Europa Decentraal

Cybersecurity, Kenniscentrum Europa Decentraal

AI Verordening

In april 2021 heeft de Commissie de AI Verordening voorgesteld omdat zij vindt dat de huidige Europese regelgeving de (toekomstige) risico’s van AI onvoldoende adresseren. Deze verordening heeft een op risico gebaseerde aanpak; dus hoe meer risico de technologie met zich meebrengt, hoe strikter de regels die ervoor gelden.

Wat is het standpunt van het Parlement?

De regels moeten verzekeren dat Artificial Intelligence die in Europa wordt ontwikkeld en gebruikt, volledig in overeenstemming is met de rechten en waarden van de EU, waaronder menselijk toezicht, veiligheid, privacy, transparantie, non-discriminatie en sociaal en milieuwelzijn.

Zo vindt het Parlement dat de lijst met verboden op opdringerige en discriminerende AI-systemen verder moet worden uitgebreid. Denk hierbij aan een verbod op biometrische identificatiesystemen, biometrische categorisatie systemen, voorspellende politiesystemen gebaseerd op profilering, locatie of voorgaand crimineel gedrag.

Daarnaast wil het Parlement een uitbreiding van de hoog-risico classificatie. De leden van het Parlement vinden dat hier het risico op schade aan gezondheid, fundamentele rechten en het milieu aan moet worden toegevoegd. Ook AI-systemen die kiezers tijdens verkiezingen proberen te beïnvloeden moeten daaronder vallen.

Wat is het standpunt van de Raad?

Het standpunt van de Raad werd in december 2022 al aangenomen. De Raad en het Parlement verschillen flink van standpunt rondom biometrische identificatiesystemen. De Raad vindt namelijk dat dit in publieke ruimtes voor handhavingsdoeleinden moet worden toegestaan.

Decentrale relevantie

Artificial Intelligence is voor decentrale overheden in toenemende mate relevant. Door slim gebruik te maken van AI bij onder andere infrastructuur, afval en toezicht kunnen steden bijvoorbeeld efficiënter en duurzamer ingericht worden. Denk bijvoorbeeld aan hoe AI decentrale overheden kan ondersteunen in watermanagement. Nederland heeft op dit moment nog geen wetgeving omtrent AI. Wel wordt het gebruikt in producten, diensten en processen die al gereguleerd zijn. De benoeming van AI in sectorale wetgeving betekent echter niet dat het algemeen regelgevend kader voldoende voorbereid is op de inzet van AI. Daarom zijn er nieuwe regels en instrumenten nodig. De AI Verordening zal hier een grote verandering in brengen.

Vervolgstappen

Het onderhandelingsmandaat van het Parlement is nu goedgekeurd. Nu kunnen de onderhandelingen met de Raad en de Commissie over de definitieve vorm van de wet beginnen. Naar verwachting volgt begin 2024 een definitieve overeenkomst.

Bron

EP klaar om te onderhandelen over eerste regels voor veilige en transparante AI, Europees Parlement

Meer informatie

Artificial Intelligence, Kenniscentrum Europa Decentraal
Parlementaire Commissies keuren nieuwe AI regels goed, Kenniscentrum Europa Decentraal
Artificial Intelligence Act: Council calls for promoting safe AI that respects fundamental rights, Europese Raad

De CER-richtlijn is op 27 december 2022 in het Publicatieblad van de EU gepubliceerd. In januari 2023 is de implementatietermijn van 21 maanden gestart. Lidstaten moeten dus binnen die tijd de richtlijn opnemen in de nationale wetgeving.

CER richtlijn

Onder kritieke entiteiten wordt een publieke of particuliere entiteit verstaan die essentiële diensten uitvoert, zoals drinkwatervoorziening. De CER-richtlijn heeft als doel om deze kritieke entiteiten, die van cruciaal belang zijn voor vitale maatschappelijke functies en economische activiteiten, te beschermen en hun weerbaarheid te vergroten. De risico’s die de levering van deze essentiële diensten kunnen verstoren moeten volgens de richtlijn in kaart worden gebracht. Ook moeten deze entiteiten passende maatregelen nemen om hun weerbaarheid te waarborgen. Onder het toepassingsgebied vallen onder andere de sectoren energie, drinkwater en gezondheid. Daarnaast gelden er regels voor overheidsinstanties.

Opeenvolgend aan artikel 5 en de evaluatie voorwaarden uit artikel 23 van de richtlijn heeft de Commissie als doel om een gedelegeerde verordening aan te nemen voor 17 november 2023. Deze verordening moet de richtlijn ondersteunen door verdere invulling te geven aan de lijst van essentiële diensten in de (sub)sectoren. Het is de bedoeling dat deze lijst gebruikt gaat worden door bevoegde autoriteiten van lidstaten met als doel het uitvoeren van risico analyses. Het identificeren van kritieke entiteiten overeenkomstig de richtlijn wordt op deze manier verbeterd.

Lidstaten kunnen deze lijst aanvullen met bijkomende essentiële diensten op nationaal niveau, met name door rekening te houden met specifieke nationale kenmerken bij de verlening van essentiële diensten.

Decentrale relevantie

Onder het toepassingsgebied van de richtlijn vallen entiteiten uit diverse sectoren, zoals energie, vervoer, gezondheid, drinkwater, afvalwater en ruimtevaart. Sommige bepalingen van de richtlijn zullen ook gelden voor decentrale overheden. Denk hierbij aan zaken rondom de digitale infrastructuur, drinkwater sectoren en publieke administratie sectoren.

Bron

CER-richtlijn – lijst van essentiële diensten die door kritieke entiteiten worden verleend, Europese Commissie

Meer informatie

Cybersecurity, Kenniscentrum Europa Decentraal

Richtlijn inzake de veerkracht van kritieke entiteiten, Kenniscentrum Europa Decentraal

Urgentie

Op dit moment is het onderwerp rechtsbescherming in het bijzonder relevant, aangezien de Aanbestedingswet 2012 wordt gewijzigd. Hiervoor wordt binnenkort een internetconsultatie uitgezet door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Dit zal onder meer gevolgen hebben voor de klachtenregeling. Om u nu al goed op de hoogte te stellen van dit thema publiceert Kenniscentrum Europa Decentraal nu KED legt uit: Rechtsbescherming.

Rechtsbescherming

KED legt uit: Rechtsbescherming is hier te vinden.

Mocht u vragen hebben over deze publicatie of worstelen met andere aanbestedingsrechtelijke kwesties dan kunt u ons een e-mail sturen via info@europadecentraal.nl.

Volgende deel

Het volgende deel van deze serie is KED legt uit: Uitsluitingsgronden. Dit deel zal meegaan met de Ster van 27 juni 2023.

De andere delen van KED legt uit zijn hier te vinden.

AI-verordening

De AI verordening is in 2021 voorgesteld omdat er in de huidige regelgeving onvoldoende rekening met de risico’s wordt gehouden. De AI verordening heeft een op risico gebaseerde aanpak. Hoe risicovoller de technologie, hoe strenger de regels. Daarin wordt onderscheid gemaakt tussen vier AI-systemen:

• Onaanvaardbaar risico
• Hoog risico
• Beperkt risico
• Minimaal risico

Lees hier de uitgebreide toelichting over de verschillende systemen.

Aanpassingen

Beide commissies willen een overal toepasbare, technologie neutrale definitie van AI-systemen. Op die manier is de definitie van toepassing op alle soorten AI. De EP-leden hebben onder andere verboden op bepaalde vormen van AI toegevoegd. Ook zijn de systemen die worden aangemerkt als hoog risico zijn uitgebreid. Verder zijn er regels voor AI-modellen voor algemeen gebruik en aanvullende transparantie eisen voor content producerende basismodellen zoals GPT toegevoegd. Er blijft ook ruimte voor het onderzoeken van nieuwe vormen van kunstmatige intelligentie.

Verbieden en uitbreiding hoog risico

De EP-leden willen dat er een verbod komt op opdringerig en discriminerend gebruik van AI-systemen. Voorbeelden hiervan zijn het verbieden van biometrische surveillance, emotieherkenning en voorspellende politiesystemen die gebaseerd zijn op profilering of locatie.

Verder is de classificatie van systemen die als hoog risico kunnen worden aangemerkt uitgebreid. EP-leden willen dat schade aan de gezondheid, veiligheid, grondrechten of het milieu van mensen ook daaronder valt. Daarnaast worden systemen die kiezers beïnvloeden in politieke campagnes en aanbevelingssystemen, zoals algoritmen, gebruikt door sociale mediaplatforms (met meer dan 45 miljoen gebruikers onder de Digital Services Act) toegevoegd aan de lijst met hoge risico systemen.

Modellen voor algemeen gebruik

De commissies hebben ook nieuwe regels voor AI-modellen voor algemeen gebruik toegevoegd. Deze modellen moeten een robuuste bescherming van grondrechten, gezondheid, veiligheid, milieu, democratie en de rechtstaat garanderen. Risico’s van deze modellen moeten worden beoordeeld en beperkt. Verder moeten deze modellen voldoen aan ontwerp-, informatie- en milieueisen en geregistreerd worden in de EU-databank.

Voor content producerende basismodellen zoals GPT gelden aanvullende transparantie-eisen. Denk hierbij aan een disclaimer waarmee wordt benadrukt dat de inhoud door AI is gegenereerd en dat wordt voorkomen dat illegale inhoud en het publiceren van samenvattingen van auteursrechtelijk beschermde gegevens voor trainingen worden gebruikt.

Om AI-innovatie te stimuleren voegden EP-leden vrijstellingen toe voor onderzoeksactiviteiten en AI-componenten die worden geleverd onder open-sourcelicenties. De nieuwe wet promoot gecontroleerde omgevingen die door de overheid zijn opgezet om AI te testen voordat deze wordt ingezet. Tenslotte willen EP-leden dat burgers het recht hebben om klachten over AI-systemen in te kunnen dienen.

Decentrale relevantie

AI is voor decentrale overheden in toenemende mate relevant. Door slim gebruik te maken van AI bij onder andere infrastructuur, afval en toezicht kunnen steden bijvoorbeeld efficiënter en duurzamer ingericht worden. Nederland heeft op dit moment nog geen wetgeving omtrent AI. Wel wordt het gebruikt in producten, diensten en processen die al gereguleerd zijn. De benoeming van AI in sectorale wetgeving betekent echter niet dat het algemeen regelgevend kader voldoende voorbereid is op de inzet van AI. Daarom zijn er nieuwe regels en instrumenten nodig. De AI-verordening zal hier een grote verandering in brengen.

Vervolgstappen

De goedkeuring door de parlementaire commissies is een belangrijke stap voor de AI Verordening. Het concept-onderhandelingsmandaat moet nu door het hele Parlement worden goedgekeurd. Deze zitting wordt verwacht tussen 12 en 15 juni. Daarna kunnen de onderhandelingen met de Raad over de definitieve vorm van de wet beginnen. Naar verwachting volgt begin 2024 een overeenkomst.

Bron

AI Verordening: een stap dichter bij de eerste regels op het gebied van kunstmatige intelligentie, Europees Parlement

Concept Compromisamendementen op het voorstel van het Europees Parlement en de Raad voor geharmoniseerde regels voor Artificial Intelligence (AI Verordening), Europees Parlement

Meer informatie

Artificial Intelligence, Kenniscentrum Europa Decentraal

Hoe kan het waterschap Artificial Intelligence inzetten?, Kenniscentrum Europa Decentraal

CPV-codes

KED legt uit: CPV-codes is hier te vinden.

Mocht u vragen hebben over deze publicatie of worstelen met andere aanbestedingsrechtelijke kwesties dan kunt u ons een e-mail sturen via helpdesk@europadecentraal.nl.

Volgende deel

Het volgende deel van deze serie is KED legt uit: Rechtsbescherming. Dit deel zal meegaan met de Ster van 9 mei 2023.

De andere delen van KED legt uit zijn hier te vinden.

Programma Beter Aanbesteden

Het programma Beter Aanbesteden is erop gericht om de aanbestedingspraktijk te verbeteren. Enerzijds kunnen aanbestedende diensten hun aanbestedingsprocedures beter aanpakken, bijvoorbeeld door gesprekken te voeren over hoe het opdrachtgeverschap goed georganiseerd kan worden. Anderzijds kunnen ondernemers hun inschrijvingen optimaliseren, door te innoveren en het gesprek met aanbestedende diensten aan te gaan. Het programma loopt van 2021 tot en met 2024 en is een coproductie tussen het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, VNG, VNO-NCW/MKB-Nederland en Expertisecentrum Aanbesteden PIANOo. Het programma Beter Aanbesteden investeert in dialoog, bewustzijn, kennis en toepassing van methodieken in de praktijk.

Week van Beter Aanbesteden

Tijdens de Week van Beter Aanbesteden werd er aandacht gevraagd voor de doelstelling van het programma. Er werden inspirerende sessies georganiseerd, informatie en tips uitgewisseld en kennismakingen tussen aanbestedende diensten en ondernemingen georganiseerd. Dit werd niet alleen in het kader van het programma Beter Aanbesteden georganiseerd maar ook door andere (particuliere) organisaties.

Zo organiseerde het programma Beter Aanbesteden een verdiepingssessie over mkb-vriendelijk aanbesteden voor inkopers bij aanbestedende diensten en een verdiepingssessie waar meer waarde door professioneel contractmanagement centraal stond. Deze verdiepingssessie was bedoeld voor inkopers, contractmanagers en teammanagers die werkzaam zijn bij publieke organisaties en in het bijzonder bij gemeenten. Samenwerkingsverband OWO (gemeenten Ooststellingerwerf, Weststellingerwerf en Opsterland) organiseerde de Marktontmoetingsdag voor lokale ondernemers. Aanbestedingscentrum Techniek Nederland heeft verder samen met Aanbestedingsinstituut Bouw & Infra en Adviescentrum Aanbestedingen ‘Grond, Wegen en Groen’ het Congres Aanbesteden in een veranderde wereld georganiseerd.

U kunt op deze pagina van PIANOo een overzicht van de kennissessies en bijeenkomsten vinden.

Publicaties

Inkopers en ondernemers konden naast het bijwonen van kennissessies en bijeenkomsten interessante interviews en artikelen over samenwerking, inkoopprocessen en strategieën lezen in de tweede editie van het Beter Aanbesteden Magazine. Dit is een online magazine dat is uitgegeven in het kader van het programma Beter Aanbesteden. De eerste editie van het online magazine is in oktober 2022 gepubliceerd. 

Podcast

Voor het programma Beter Aanbesteden en de Week van Beter Aanbesteden spreekt aanbestedingsexpert Kim Schofaerts met ervaren bestuurders over de impact van inkoop. Dit doet zij in 4 afleveringen met verschillende gasten waarbij verschillende casussen worden besproken. Hieronder een overzicht van de onderwerpen van deze afleveringen:

• Aflevering 1: Twee bestuurlijk aanjagers over Beter Aanbesteden
• Aflevering 2: Het grootste maatschappelijke effect
• Aflevering 3: Respect voor elkaars rol
• Aflevering 4: Vertrouwen in de markt

U kunt de afleveringen hier terugluisteren.

Meer informatie

Aanbestedingsregels, Kenniscentrum Europa Decentraal
Interview Beter Aanbesteden: “Het is belangrijk om met elkaar in gesprek te gaan”, Kenniscentrum Europa Decentraal
Beter Aanbesteden, PIANOo

Inburgeringplicht

Vreemdelingen zijn op grond van de Wet inburgering 2013 verantwoordelijk voor hun eigen inburgering. Zij moeten namelijk zelf de kosten van de inburgeringscursussen en de examens betalen. Omdat de kosten voor de inburgeringscursussen en het examen hoog kunnen oplopen kunnen zij bij de overheid wel een lening afsluiten van maximaal € 10.000,-. In de meeste gevallen hoeft de asielstatushouder deze lening niet terug te betalen. Dit is zo wanneer de asielstatushouder tijdig het inburgeringsexamen haalt, op tijd is vrijgesteld of ontheven is van de inburgeringsplicht. Als de statushouder niet tijdig aan de inburgeringsplicht heeft voldaan, moet hij of zij in beginsel de hele lening terugbetalen.

Gestelde vragen

De Afdeling bestuursrechtspraak heeft de volgende vragen gesteld aan het Hof van Justitie:

1. Of artikel 34 van de Kwalificatierichtlijn toestaat dat asielstatushouders de verplichting wordt opgelegd om, op straffe van een geldboete, een inburgeringsexamen te behalen;
2. Of artikel 34 van de Kwalificatierichtlijn toestaat dat het uitgangspunt van de Wet inburgeringswet 2013 is dat asielstatushouders zelf de volledige kosten van de integratieprogramma’s dragen;
3. Of het bij de beantwoording van de tweede vraag van belang is dat asielstatushouders een overheidslening kunnen ontvangen om de kosten van de integratieprogramma’s te betalen en deze lening wordt kwijtgescholden als zij tijdig hun inburgeringsexamen hebben behaald, tijdig zijn vrijgesteld of ontheven zijn van de inburgeringsplicht;
4. Of de integratie van asielstatushouders wordt belemmert door het terugbetalen van een hoge lening en de hoogte van de boete.

Relevantie uitspraak

De Wet inburgering 2021 is op 1 januari 2022 in werking getreden en geldt voor iedereen die vanaf 1 januari 2022 inburgeringsplichtig is. Door deze wet verschuift de verantwoordelijkheid om inburgeringscursussen te kopen van de asielstatushouder naar de gemeente. Het is namelijk de verantwoordelijkheid van de gemeente om asielstatushouders een sluitend inburgeringsaanbod te doen. Asielstatushouders hoeven dus niet meer zelf de inburgeringscursussen en de examens te betalen. Hierdoor is het voor hen niet meer nodig om een lening af te sluiten. De inburgeringsplicht geldt echter nog steeds. Ook kunnen asielstatushouders op verschillende momenten boetes krijgen. De antwoorden van het Hof van Justitie op de gestelde vragen zijn dus ook van belang voor de nieuwe wet en de decentrale praktijk.

Bron:

Af­de­ling be­stuurs­recht­spraak stelt pre­ju­di­ciële vra­gen over Ne­der­lands in­bur­ge­rings­stel­sel, Raad van State

Meer informatie:

Wat zijn de aandachtspunten bij de aanbesteding van inburgeringstrajecten?, Kenniscentrum Europa Decentraal

Inburgering, Kenniscentrum Europa Decentraal