Maar wat is nu precies overheidsinformatie? Onder overheidsinformatie vallen alle documenten die overheidsondernemingen en openbare lichamen van EU-lidstaten verzamelen, produceren en verspreiden in het kader van hun publieke taak. Denk daarbij bijvoorbeeld aan statistieken of geografische informatie. Overheidsinformatie gaat dus om informatie waarvan de overheidsorganisatie zelf over de intellectuele eigendomsrechten beschikt. Overheden zijn verplicht deze informatie beschikbaar te stellen als hier door burgers of bedrijven om gevraagd wordt. Overheidsinstellingen hoeven gegevens dus niet ongevraagd actief openbaar te maken, alhoewel dit wel toegestaan is.

Europees beleid voor hergebruik overheidsinformatie

In de Europese Unie is de overheidssector een van de meest data-intensieve sectoren. Overheidsinstanties in de hele EU produceren en verzamelen enorme hoeveelheden gegevens. Om een gemeenschappelijk EU-breed beleid voor hergebruik van overheidsinformatie mogelijk te maken heeft de EU door de jaren heen verschillende initiatieven gepubliceerd, waaronder de Open Data Richtlijn.

De Open Data Richtlijn

Om een gelijk speelveld te creëren op het gebied van het hergebruik van overheidsinformatie is in 2013 de Richtlijn hergebruik van overheidsinformatie (Richtlijn 2013/37/EU) in werking getreden. Deze richtlijn wordt ook wel de PSI-richtlijn genoemd. In 2019 is de PSI-richtlijn herzien en vervangen door de Richtlijn inzake open data en hergebruik van overheidsinformatie (Richtlijn 2019/1024/EU), oftewel: de Open Data Richtlijn. De nieuwe regels zorgen ervoor dat meer overheidsinformatie gemakkelijk beschikbaar is voor hergebruik. Dit komt de economie en de samenleving ten goede. Daarnaast moeten de nieuwe regels transparantie van overheidsinformatie vergroten en nieuwe digitale technologieën, zoals Artificial Intelligence, ondersteunen. De Data Governance Wet bevat bovendien aanvullende regels die van toepassing zijn op het hergebruik van overheidsinformatie, maar niet binnen het bereik van de Open Data Richtlijn valt.

Stand van zaken

De Open Data Richtlijn heeft betrekking op materiaal dat in het bezit is van openbare lichamen in EU-lidstaten. Dit omvat materiaal van ministeries, overheidsagentschappen, decentrale overheden en organisaties die grotendeels onder toezicht staan van overheidsinstanties. Daarnaast is de reikwijdte van de richtlijn uitgebreid naar overheidsbedrijven. Het gaat hierbij alleen om bedrijven die actief zijn in bepaalde sectoren en om informatie die zij hebben vergaard ten behoeve van een dienst van algemeen belang. Daarnaast wordt een overheidsbedrijf niet verplicht een verzoek tot hergebruik van de informatie in te willigen.

De Open Data Richtlijn moest op 17 juli 2021 in nationale wetgeving zijn omgezet. In september 2021 is de Commissie een inbreukprocedure gestart tegen een aantal lidstaten die deze regels niet tijdig hebben omgezet. Nederland is hier één van. Tussen april en juni 2022 zijn er met redenen omklede adviezen naar deze lidstaten verstuurd. Het is Nederland echter nog niet gelukt de Open Data Richtlijn om te zetten naar nationale wetgeving. Daarom moet Nederland nu verantwoording afleggen aan het Hof van Justitie. Lees meer over de inbreukprocedure in dit nieuwsartikel.

Wat staat er in de Open Data Richtlijn?

• Uitbreiding begrip open data:
  De uitbreiding van het begrip ‘open data’ met onderzoeksgegevens in de Open Data Richtlijn heeft gevolgen voor (decentrale) overheden. Wanneer een overheidsorganisatie een onderzoeksbureau inschakelt om onderzoek te doen, moet de data die tijdens het onderzoek is verzameld aan de overheidsorganisatie geleverd worden. De overheidsorganisatie kan de data dan beschikbaar stellen voor hergebruik als hierom wordt gevraagd. Dat geldt ook voor gegevens die zijn verzameld bij een onderzoek van de overheidsorganisatie zelf.
• Kosteloze beschikbaarstelling overheidsinformatie:
  Alle overheidsinformatie waarvan de betreffende overheidsorganisatie zelf over de intellectuele eigendomsrechten beschikt, moet in principe kosteloos beschikbaar worden gesteld voor hergebruik. Alleen in zeer beperkte gevallen kunnen overheidsinstanties nog marginale kosten in rekening brengen voor het openbaar maken van de informatie, bijvoorbeeld wanneer een overheidsinstelling dure wijzigingen aan het formaat van de opgevraagde informatie moet doen. Het is wel mogelijk om kosten voor de vermenigvuldiging, verstrekking, en verspreiding van de overheidsinformatie terug te vorderen. Maar, volgens de richtlijn mogen de inkomsten niet groter zijn dan de kosten van het openbaar maken van overheidsinformatie.
• Dynamische gegevens:
  De Open Data Richtlijn bevat ook regels voor overheidsorganisaties met betrekking tot het beschikbaar stellen van dynamische gegevens via Application Program Interfaces (API’s). Dynamische gegevens zijn gegevens of documenten in digitale vorm die continu en in real-time worden geactualiseerd. Denk hierbij aan sensoren voor luchtkwaliteit of waterstand. De dynamische gegevens moeten onmiddellijk nadat ze zijn verzameld beschikbaar worden gesteld voor hergebruik. Mocht dit door financiële of technische problemen niet onmiddellijk lukken, mogen de gegevens later beschikbaar gesteld worden. Dat moet dan wel binnen een redelijke termijn.
• Hoogwaardige datasets:
  Datasets met een hoge waarde, zoals statistieken of geografische gegevens, krijgen meer aandacht in de Open Data Richtlijn. Deze datasets kunnen de opkomst van informatieproducten en -diensten namelijk versnellen. Of een dataset van hoge waarde is wordt bepaald door de mate waarbij de data bijdraagt aan transparantie, de wettelijke plicht, kostenbesparing, de doelgroep en de mate waarop de data potentie van hergebruik heeft. De Commissie werkt samen met de lidstaten aan de vaststelling van een lijst met hoogwaardige datasets: de Europese High Value Datasets List (HVDL). Deze datasets moeten kosteloos, in machinaal leesbaar format en via API’s door overheidsorganisaties beschikbaar worden gesteld. Momenteel zijn alleen de thematische categorieën van hoogwaardige datasets nog bekend, namelijk; geospatiale data, aardobservatie- en milieudata, meteorologische data, statistiek, bedrijven en eigendom van bedrijven, en mobiliteitsdata.Op 21 december 2022 heeft de Europese Commissie de uitvoeringsverordening voor High Value Datasets (HVD) gepresenteerd. Deze uitvoeringsverordening bevat een lijst van waardevolle datasets die bij hergebruik grote voordelen voor de samenleving en de economie kunnen hebben.
• Exclusieve overeenkomsten:
  Sommige overheidsinstanties sluiten complexe gegevensovereenkomsten met particuliere ondernemingen. Dit kan ervoor zorgen dat overheidsinformatie mogelijk ‘opgesloten’ raakt. De Open Data Richtlijn bevat bepalingen om de ‘opsluiting’ van die data te beperken. Zo moeten overheidsorganisaties transparant zijn over het feit dat een dergelijke overeenkomst met een private partij is gesloten. Dit betekent dat de gemaakte afspraken over de geleverde gegevens publiekelijk kenbaar moeten zijn. Daarnaast moet de overeenkomst elke drie jaar opnieuw beoordeeld worden.

Europese Data Portaal

Het Europese Data Portaal is een opslagplaats voor open gegevens waar geïnteresseerden datasets van de Commissie en van de andere EU-instellingen en -agentschappen kunnen vinden. Ook nationale, regionale en lokale datasets van de EU-lidstaten zijn op het portaal te vinden. De informatie die op het Europese Data Portaal staat is overheidsinformatie die openstaat voor hergebruik in de EU. Het portaal wordt sinds 2015 door de Commissie gefinancierd via het Europese Connecting Europe Facility fonds. Het Data Portaal bevat ook een opleidingscentrum over het hergebruik van open data en een database met verhalen van Europese hergebruikers van overheidsinformatie.

Nederlands beleid voor hergebruik overheidsinformatie

De Nederlandse overheid wil meer transparantie over wat zij doet. Veel overheidsinformatie is daarom openbaar en kan vrij verspreid en gebruikt worden. Om een transparantere overheid te waarborgen zijn er al verschillende initiatieven genomen op het gebied van hergebruik en openheid van overheidsinformatie. Zo staan op deze website bijvoorbeeld beschikbare open datasets van de Nederlandse overheid.

Wet hergebruik overheidsinformatie

In Nederland is de (oude) Richtlijn hergebruik van overheidsinformatie geïmplementeerd in de Wet hergebruik overheidsinformatie (Who). Deze wet verplicht overheden om overheidsinformatie beschikbaar te stellen aan burgers en bedrijven. Aangezien de Richtlijn hergebruik van overheidsinformatie is herzien en vervangen door de Open Data Richtlijn, moet de Open Data Richtlijn worden omgezet in nationale wetgeving. Dit moest uiterlijk 17 juli 2021 gebeuren. Aangezien de Open Data Richtlijn niet is omgezet, kan de richtlijn tijdens nationale rechterlijke procedures door particulieren worden ingeroepen. Het is dan aan de rechter om te beoordelen of de bepalingen uit de richtlijn directe werking hebben.

De Nederlandse overheid wil met de Wet implementatie Open data richtlijn (Wiodr) de regels uit de richtlijn in de Who opnemen. Hiermee wordt de Who aangepast naar de laatste Europese regels voor de hergebruik van overheidsinformatie.

Op 24 oktober 2022 heeft de Raad van State advies gegeven over het voorstel. Het adviesorgaan heeft verschillende opmerkingen bij het wetsvoorstel en adviseert hierdoor om het wetsvoorstel niet in te dienen bij de Tweede Kamer, tenzij de regering het voorstel aanpast.

Leer- en Expertisepunt Open Overheid

Het Leer en Expertisepunt Open Overheid (LEOO) ondersteunt (decentrale) overheden bij het uitvoeren van open overheidsbeleid- en regelgeving. Het fungeert onder andere als platform om de zichtbaarheid en het belang van een open overheid te vergroten.

Wat hebben gemeenten, provincies en waterschappen met open data en hergebruik van overheidsinformatie te maken?

De Open Data Richtlijn verplicht decentrale overheden om op verzoek overheidsinformatie als open data beschikbaar te stellen voor hergebruik. Dat hergebruik kan zowel maatschappelijke als commerciële doelstellingen hebben.

Rekenen van kosten

Onder de oude PSI-richtlijn was het voor overheidsorganisaties mogelijk om kosten in rekening te brengen voor hergebruik van overheidsinformatie. Met ingang van de Open Data Richtlijn is het niet meer toegestaan om een vergoeding hiervoor aan te rekenen. Overheidsorganisaties mogen wel kosten voor de vermenigvuldiging, verstrekking en verspreiding van overheidsinformatie terugvorderen. Daarnaast kunnen kosten voor speciale administratieve lasten teruggevorderd worden. Denk hierbij aan het anonimiseren van persoonsgegevens of het treffen van maatregelen ter bescherming van commercieel vertrouwelijke informatie. Voor hergebruik van hoogwaardige datasets en onderzoeksgegevens geldt een uitzondering. Hier mogen geen kosten voor in rekening worden gebracht.

Hulpmiddelen

Er zijn verschillende tools om (decentrale) overheden te begeleiden bij hun publieke taken voor open data en hergebruik van overheidsinformatie. Zo is er een Toolkit Open Data ontwikkeld waar in stappen wordt ingegaan op hoe decentrale overheden kunnen omgaan met het openbaar maken van overheidsinformatie voor hergebruik. Daarnaast is er ook een Handreiking Open Data gepubliceerd die zich richt op alle aspecten van het publiekelijk beschikbaar stellen van datasets vanuit de overheid.

Ook voor de omgang met de Wet hergebruik van overheidsinformatie zijn hulpmiddelen opgesteld. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie heeft een Handleiding Wet hergebruik van overheidsinformatie gepubliceerd. Daarnaast heeft de VNG een Handreiking inzake de Who ontwikkeld. Hierin wordt onder andere uitgelegd wat gemeenten moeten doen bij het behandelen van een verzoek om hergebruik. Beiden handreikingen worden geactualiseerd wanneer de Wiodr van kracht is gegaan.

High Value Datasets

Ook in Nederland zijn er high value datasets vastgesteld. De huidige Nederlandse datasets zijn op deze website te raadplegen. Daarnaast is er een gemeentelijke lijst met high value datasets ontwikkeld om gemeenten ondersteuning te bieden bij het (starten met) openen van data. Daarnaast is er ook een provinciale lijst met high value datasets opgesteld. Deze lijsten helpen decentrale overheden bijvoorbeeld bij de keuze welke data ze met prioriteit moeten openen. De lijst kan ook als leidraad dienen voor decentrale overheden om tot gezamenlijke gestandaardiseerde datasets te komen.

Europa Decentraal heeft eerder ook een praktijkvraag gepubliceerd over het hergebruik van overheidsinformatie. Hierin wordt de vraag behandeld of een stichting die gemeentelijke sportaccommodaties verhuurt onder de Open Data Richtlijn valt.

Valt onze stichting onder de Open Data Richtlijn?

1. Hof van Justitie, 12 juli 2012, Compass-Datenbank GmbH tegen de Republiek Oostenrijk.

Zaak C-138/11.

2. Beleidsdossiers en thematiek

Europees Mededingingsrecht (overheid als onderneming)
Digitale Overheid
Data en technologieën

3. Relevantie beleidsdossier en thematiek voor decentrale overheden

Provincies, gemeenten, waterschappen en uitvoeringsorganisaties beheren vanuit hun publieke taak grote databanken met gegevens over burgers, bedrijven, milieu en ruimtelijke ordening. Vaak zijn die gegevens tegen een vergoeding in te zien door het publiek. Maar het verdere gebruik door derden is niet altijd in het belang van de ondernemingen en burgers wier gegevens in de databank staan. 3.1. Relevantie open data Bescherming van de gegevens in overheidsdatabanken wordt des te relevanter door de vlucht die open data en het hergebruik van overheidsinformatie op dit moment neemt. De Europese Commissie wil het gebruik van overheidsdata namelijk verder stimuleren. Hiertoe wordt het Europese open data pakket herzien.

3.2. Relevantie databankenrecht

De Europese databankenrichtlijn (96/9/EG), in Nederland geïmplementeerd in de Databankenwet, beschermt databanken en de bijbehorende gegevensverzamelingen tegen ongewenst gebruik door derden. Deze richtlijn geeft producenten van databanken het exclusieve recht te verbieden dat de inhoud van de databank of een substantieel deel ervan zonder zijn toestemming opgevraagd of hergebruikt wordt door derden (artikel 7, lid 1).

Om te vallen onder de bescherming van de Databankenrichtlijn moet de producent van de databank substantieel geïnvesteerd hebben in de verkrijging, controle of presentatie van een databank. Volgens nationale rechtspraak kunnen overheden hier echter geen gebruik van maken. Overheden worden doorgaans niet als risicodrager en daarmee niet als producent in de zin van richtlijn gezien.

Relevantie mededingingsrecht

Als decentrale overheden economische activiteiten verrichten, moeten zij zich aan de Europese mededingingsregels houden om verstoringen van de handel te voorkomen. Als het Europese Hof het samenstellen en bijhouden van databanken door de overheid als economische activiteit beschouwt, zou dat mogelijk kunnen betekenen dat overheden op grond van het mededingingsrecht exploitatie door derden zouden moeten toestaan. Een overheid die zich op de markt begeeft mag bijvoorbeeld geen misbruik maken van een eventuele machtspositie (artikel 102 VWEU). Er is onder andere sprake van misbruik als de machtspositie wordt gebruikt om concurrenten van de markt uit te sluiten.

Hiernaast heeft de Nederlandse regering gedragsregels geïntroduceerd voor overheden die marktactiviteiten ondernemen. Deze regels staan in de wet Markt en Overheid, die op 1 juli 2012 in werking trad. Zo stelt deze wet gedragsregels vast voor het hergebruik van gegevens verkregen voor de uitvoering van de publieke taak.

4. Korte samenvatting feiten en rechtsvraag

4.1 De feiten

Partijen

Het Oberste Gerichtshof van Oostenrijk heeft een prejudiciële vraag aan het Europees Hof gesteld naar aanleiding van een zaak aangespannen door Compass-Datenbank GmbH tegen de Oostenrijkse overheid. Compass-Datenbank is een bedrijf dat een elektronische, economische databank exploiteert voor het verstrekken van informatiediensten aan andere bedrijven. Het bedrijf wil gegevens uit het Oostenrijkse handels- en ondernemingsregister (Firmenbuch) gebruiken om de eigen databank actueel te houden. Volgens Oostenrijkse wetgeving is dat niet toegestaan op basis van de bescherming van de Europese databankenrichtlijn.

Argumentatie

Om exploitatie van het Firmenbuch af te dwingen, roept Compass-Datenbank het Europees mededingingsrecht in. In de zaak komen de volgende argumenten naar voren:

– De Oostenrijkse overheid verricht een economische activiteit, onder andere omdat derden een vergoeding moeten betalen voor inzage in het Firmenbuch, en moet daarom deels worden gezien als onderneming;
– De overheid ‘monopoliseert’ de gegevens uit het Firmenbuch en maakt zo misbruik van haar ‘machtspositie’;
– De overheid roept de bescherming van het intellectuele eigendomsrecht en de Europese databankenrichtlijn in. Daarmee beroept de overheid zich niet op publiek-, maar op privaatrecht. Ook daarom kan de overheid deels als onderneming worden gezien;
– Volgens de Europese richtlijn hergebruik overheidsinformatie zouden ondernemingen overheidsinformatie ten volle moeten kunnen benutten om de interne marktwerking te bevorderen.

Volgens Compass-Datenbank is de Oostenrijkse overheid als onderneming op de markt vanuit mededingingsrechtelijk perspectief dus verplicht exploitatie van het Firmenbuch ‘tegen een passende vergoeding’ toe te staan.

4.2 Prejudiciële vragen

Het Oberste Gerichtshof van Oostenrijk stelde drie prejudiciële vragen aan het Europees Hof:

1. Verricht een overheidsinstantie een economische activiteit wanneer zij:
a) gegevens, die ondernemingen wettelijk verplicht zijn aan te leveren, opslaat in een databank, en:
b) tegen een vergoeding inzage verleent in die gegevens, maar verdergaande vormen van gebruik verbiedt?
2. Is er sprake van een economische activiteit wanneer een overheidsinstantie exploitatie van de databank verbiedt op basis van de Europese databankenrichtlijn?
3. Zo ja, moet het Europees mededingingsrecht inderdaad worden toegepast, hoewel er geen markt bestaat en de gegevens in het kader van overheidsactiviteiten worden verzameld en opgeslagen?

5. Samenvatting uitspraak

Het Europese Hof beschouwt het samenstellen en publiekelijk beschikbaar maken van een databank door de overheid op basis van een wettelijke taak niet als economische activiteit. Het Europees mededingingsrecht kan daarom niet worden ingeroepen om toestemming te verkrijgen voor exploitatie van het Firmenbuch. Met de uitspraak erkent het Europees Hof impliciet dat ook overheden zich kunnen beroepen op de bescherming van de Europese databankenrichtlijn.

5.1 Economische activiteit ja of nee?

Uit eerdere rechtspraak volgt dat activiteiten in het kader van de uitoefening van het openbaar gezag geen economisch karakter hebben. Een overheid kan wel deels als onderneming worden aangemerkt, als de economische activiteit volledig losstaat van haar publieke taak. Het verzamelen van gegevens van ondernemingen op grond van een wettelijke plicht behoort volgens het Hof tot de uitoefening openbaar gezag en is dus niet economisch. Ook het toegankelijk maken en houden van het Firmenbuch voor het publiek is geen economische activiteit. Het vragen van een wettelijk vastgestelde vergoeding voor een activiteit, in dit geval inzage in het Firmenbuch, is volgens het Europese Hof niet voldoende om de activiteit als economisch te betitelen.

5.2 Beroep op bescherming Europese databankenrichtlijn

Een overheidsinstantie mag volgens het Europees Hof het hergebruik van gegevens in een databank verbieden. Dit om tegemoet te komen aan het belang van ondernemingen dat de informatie niet buiten de databank wordt gebruikt. Het beroep van de Oostenrijkse overheid op het (private) intellectueel eigendomsrecht en de bescherming van de Europese databankenrichtlijn betekent echter niet dat het beschermen van de gegevens als economische activiteit moet worden gezien.

Verder speelt de Europese Richtlijn hergebruik overheidsinformatie in deze zaak volgens het Hof geen rol. Deze richtlijn stelt het toestaan van gebruik van overheidsgegevens immers niet verplicht.

6. Uitlichting decentrale relevantie uitspraak

6.1 Europese databankenrichtlijn

De uitspraak is relevant voor decentrale overheden, omdat zij werken met grote databanken. Dat geldt ook voor uitvoerende organisaties zoals de Kamer van Koophandel en het Kadaster. Voorbeelden van grote databanken zijn de Gemeenschappelijke Basisregistratie (GBR), de databank Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving, de databank van het CBS met gegevens over burgers, bedrijven en organisaties, het Provinciaal Georegister, de Landelijke database overstromingsrisico’s en de inzameling van gegevens over de kwaliteit van water door waterschappen. In haar uitspraak stelt het Europees Hof impliciet dat overheden zich ook kunnen beroepen op de bescherming van de Europese databankenrichtlijn.

6.2 Europees mededingingsrecht

Het Europese Hof beschouwt het samenstellen en publiekelijk beschikbaar maken van een databank door de overheid op basis van een wettelijke taak niet als economische activiteit. Het Europees mededingingsrecht kan daarom niet worden ingeroepen om de overheid te verplichten gebruik door derden toe te staan.

Meer informatie

Europese databankenrichtlijn
Annotatie Mark Jansen van Dirk Zwager
Praktijkvraag Wanneer moet ons waterschap bij de inzameling van gegevens voldoen aan de Inspire-richtlijn?

Dat hangt er vanaf. De Richtlijn Open Data uit 2019 heeft een reikwijdte die ook archieven, bibliotheken en musea kan omvatten. Het gaat hier om door de overheid gefinancierde instellingen met rechtspersoonlijkheid die een algemeen belang nastreven dat geen commercieel doel dient, typische cultureelerfgoedsinstellingen. In beginsel moeten deze instellingen aan dezelfde voorwaarden voldoen als decentrale overheden voor het voor hergebruik beschikbaar maken van informatie. De richtlijn bevat alleen een aantal afwijkende normen voor deze instellingen.

Kern Richtlijn Open Data

Decentrale overheden moeten zorgen dat iedereen overheidsinformatie kan hergebruiken, ongeacht zijn/haar belang. Digitaal cultureel erfgoed in het bezit van Europese culturele instellingen kan naast boeken, kaarten, audiomateriaal, films, manuscripten en andere museumstukken kunnen omvatten. Digitalisering van dergelijke collecties maakt het materiaal duurzaam beschikbaar en kan de toegang tot cultuur bevorderen. Ten opzichte van de oude richtlijn uit 2003, geeft de Richtlijn Open Data voorwaarden om ook culturele instellingen tot dit opendataregime te rekenen.

Inhoudelijk toepassingsbereik Richtlijn

De Richtlijn Open Data is van toepassing op alle documenten waarvan de verstrekking valt onder de openbare taak van de overheid. De term document beslaat alle informatie ongeacht de gegevensdrager/het medium, dus ook elektronische gegevens, fotografische, video- of geluidsopnamen. Eenieder kan een openbaar lichaam verzoeken tot het voor hergebruik beschikbaar maken van documenten. De verplichting uit de Richtlijn Open Data gaat specifiek om overheidsinformatie die in principe al openbaar is, maar die derden nog niet specifiek kunnen hergebruiken.

Hergebruik betekent het met andere intentie kunnen gebruiken van gegevens dan de intentie waarmee en voorwaarden waaronder het openbare lichaam ze gemaakt heeft. Met andere woorden, overheden moeten zorgen voor de breedste toepassingsmogelijkheden van openbaar aangeboden informatie, ongeacht waar die informatie precies op staat.

Persoonlijk toepassingsbereik Richtlijn Open Data

De richtlijn is van toepassing op alle openbare lichamen van lidstaten. Dat gaat om alle staats-, regionale en lokale overheidsinstanties, publiekrechtelijke instellingen of samenwerkingsverbanden tussen één of meer van deze overheidsinstanties of publiekrechtelijke instellingen. Als zij volgens hun oprichtingsakte een algemeen belang behartigen, rechtspersoonlijkheid hebben en door staatsmiddelen worden gefinancierd, beslaat de richtlijn ook (universiteits)bibliotheken, musea en archieven. Andere culturele instellingen en levende cultuur, zoals opera, ballet- of theatergezelschappen, met inbegrip van de archieven die aan deze instellingen toebehoren, vallen niet onder de Richtlijn (overweging 65 uit de preambule).

Faciliteren hergebruik en kosten

Om hergebruik te faciliteren, moeten openbare lichamen documenten samen met metagegevens in machinaal leesbare vorm beschikbaar maken. Toegankelijkheid staat hierbij voorop: dit bevordert ook interoperabiliteit met andere systemen. Vervolgens moet hergebruik in beginsel gratis zijn, maar mogen overheden een tarief rekenen aan derde partijen die de informatie willen hergebruiken. Dit tarief moet beperkt blijven tot marginale kosten. Musea, archieven en (universiteits)bibliotheken mogen van deze regeling afwijken.

Tot slot hoeven de openbare lichamen geen (jongere) werken beschikbaar te stellen voor hergebruik waar intellectuele eigendomsrechten zoals auteursrecht op rust.

Memorie van Toelichting nieuwe Wet hergebruik overheidsinformatie (Who)

De centrale Nederlandse overheid had de Richtlijn Open Data uiterlijk op 17 juli 2021 moeten omzetten. De huidige Who dient ter implementatie van de eerdere richtlijn en zal slechts deels kunnen dienen als implementatie van de Richtlijn Open Data. De Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel verwacht geen extra regeldruk, maar splitst de tariefregeling uiteen in tariefregels per gegeven en per organisatie.

Meer informatie

• Hergebruik overheidsinformatie, Europa decentraal
• Mag ons stadsarchief een vergoeding vragen voor het digitaliseren van informatie voor hergebruik? Praktijkvraag Europa decentraal
• Open data, Rijksoverheid

Er is steeds meer data en het gebruik van data heeft een steeds grotere invloed op ons dagelijkse leven. Denk aan slimme huishoudelijke apparaten die data opslaan over de lampen in huis of de verwarming die bij een bepaalde temperatuur automatisch aangaat. Een belangrijk puzzelstuk van de datastrategie is de Europese Dataverordening. Deze komt een stap dichterbij: op 27 november 2023 heeft de Raad van de EU de Dataverordening aangenomen.

Dataverordening

De Dataverordening beoogt obstakels voor de toegang tot data weg te nemen. Dat moet ervoor zorgen dat consumenten, bedrijven en overheden over meer informatie beschikken bij het nemen van beslissingen. De Dataverordening bevat verschillende maatregelen om dit doel te behalen. De belangrijkste maatregelen zijn:

• Transparantie en toegang: producten moeten zo ontworpen zijn dat data gemakkelijk en veilig toegankelijk zijn. Het moet voor de gebruiker duidelijk zijn welke gegevens hoe en met welk doel worden verzameld en hoe de gebruiker toegang kan krijgen. Ook bevat de Dataverordening het recht om als gebruiker data gratis ter beschikking te krijgen.
• Overstappen tussen clouddiensten: het wordt makkelijker om van de ene clouddienst naar een andere over te stappen. Een clouddienst maakt het mogelijk om op afstand gegevens op te slaan, in plaats van op het apparaat van de gebruiker zelf.
• Opeisen van data: onder de verordening kunnen overheidsorganisaties toegang krijgen en gebruik maken van data die in het bezit zijn van ondernemingen, als dat nodig is in het geval van een algemene noodsituatie (zoals overstromingen) of om een taak van algemeen belang te vervullen.

Op deze pagina van Kenniscentrum Europa Decentraal is meer informatie te vinden over de inhoud van de Dataverordening.

De Dataverordening beoogt obstakels voor de toegang tot data weg te nemen.

Vervolgstappen

Op 27 november 2023 heeft de Raad van de EU de Dataverordening aangenomen. De nieuwe verordening zal dus in de komende weken in het officiële staatsblad van de EU worden gepubliceerd. Op de twintigste dag na deze publicatie treedt de verordening in werking. De regels zullen pas van toepassing zijn vanaf twintig maanden na de datum van inwerkingtreding. Voor producten volgens artikel 3, lid 1 van de Dataverordening geldt een langere termijn voor inwerkingtreding, namelijk 32 maanden.

Decentrale relevantie

De Dataverordening is onder andere van toepassing op alle regionale en lokale overheidsinstanties. De verordening zorgt er met betrekking tot het opeisen van data voor dat decentrale overheden toegang kunnen krijgen tot data van particulieren bedrijven. Specifiek bij noodsituaties, legt de verordening de voorwaarden neer voor kosteloze toegang en voor compensatie.

Verder vereist de Dataverordening dat de gebruiksvoorwaarden van clouddiensten worden verbeterd. Decentrale overheden maken door de digitalisering van diensten steeds meer gebruik van clouddiensten. Het zal dus ook voor decentrale overheden gemakkelijker worden om data over te brengen van de ene clouddienst naar de andere.

Bron

Data Act: Council adopts new law on fair access to and use of data, persbericht van de Raad van de EU

Meer informatie

Data Act, Kenniscentrum Europa Decentraal

Tijdlijn Digitalisering, Kenniscentrum Europa Decentraal

Europese Chipverordening

Op 21 september 2023 is de Europese Chipverordening in werking getreden. Deze verordening bevat verschillende maatregelen die ervoor moeten zorgen dat de halfgeleiderindustrie in de Europese Unie wordt versterkt en dat de EU minder afhankelijk is van andere landen voor de productie van elektronische onderdelen op basis van halfgeleidermateriaal zoals diodes, transistors en in het bijzonder chips.

Chips zijn essentieel in de huidige samenleving. Je vindt ze niet alleen in smartphones, bankpassen en huishoudelijke apparaten maar ze spelen ook een onmisbare rol in de elektronische infrastructuur van onze gezondheidszorg, energievoorziening en de overheid. Ook voor decentrale overheden zijn chips belangrijk: denk bijvoorbeeld aan de chips die nodig zijn voor paspoorten en identiteitskaarten.

Gezien de veelheid aan toepassingen verwacht de halfgeleidersector dat de vraag naar chips tegen 2030 zal verdubbelen ten opzichte van 2022. De Chipverordening moet eraan bijdragen dat de EU deze verdubbeling aankan en geeft vorm aan de investering in technologisch leiderschap en productiecapaciteit.

Op deze pagina van Kenniscentrum Europa Decentraal wordt meer uitleg gegeven over de Europese Chipverordening.

Data Governance Verordening (DGA)

De Data Governance Verordening bevat een aantal maatregelen die gaan over het hergebruik van overheidsinformatie. Zo zijn er bijvoorbeeld voorwaarden voor het delen van informatie met ‘derde landen’ in de verordening opgenomen en worden er eisen gesteld aan de manier waarop gegevens worden beheerd. De verordening is in juni 2022 al in werking getreden maar is op 24 september 2023 pas echt van toepassing geworden. De aanloopperiode heeft betrokken partijen de tijd gegeven om zich aan de nieuwe regels aan te passen.

Kenniscentrum Europa Decentraal heeft in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken onderzoek gedaan naar de verplichtingen die de Data Governance Verordening met zich meebrengt voor decentrale overheden. De resultaten zijn gepubliceerd in een impact analyse, die hier te vinden is.

Tijdlijn Digitalisering

Op de website van Kenniscentrum Europa Decentraal wordt een tijdlijn over de wet- en regelgeving op het gebied van digitalisering bijgehouden. Hier is te vinden welke relevante wet- en regelgeving er in werking treedt en welke voorstellen nu in behandeling zijn. De Tijdlijn Digitalisering kunt u hier vinden.

Bronnen

Digital sovereignty: European Chips Act enters into force today, persbericht van de Europese Commissie

European Data Governance Act, bericht van de Europese Commissie

AI Verordening

In april 2021 heeft de Commissie de AI Verordening voorgesteld omdat zij vindt dat de huidige Europese regelgeving de (toekomstige) risico’s van AI onvoldoende adresseren. Deze verordening heeft een op risico gebaseerde aanpak; dus hoe meer risico de technologie met zich meebrengt, hoe strikter de regels die ervoor gelden.

Wat is het standpunt van het Parlement?

De regels moeten verzekeren dat Artificial Intelligence die in Europa wordt ontwikkeld en gebruikt, volledig in overeenstemming is met de rechten en waarden van de EU, waaronder menselijk toezicht, veiligheid, privacy, transparantie, non-discriminatie en sociaal en milieuwelzijn.

Zo vindt het Parlement dat de lijst met verboden op opdringerige en discriminerende AI-systemen verder moet worden uitgebreid. Denk hierbij aan een verbod op biometrische identificatiesystemen, biometrische categorisatie systemen, voorspellende politiesystemen gebaseerd op profilering, locatie of voorgaand crimineel gedrag.

Daarnaast wil het Parlement een uitbreiding van de hoog-risico classificatie. De leden van het Parlement vinden dat hier het risico op schade aan gezondheid, fundamentele rechten en het milieu aan moet worden toegevoegd. Ook AI-systemen die kiezers tijdens verkiezingen proberen te beïnvloeden moeten daaronder vallen.

Wat is het standpunt van de Raad?

Het standpunt van de Raad werd in december 2022 al aangenomen. De Raad en het Parlement verschillen flink van standpunt rondom biometrische identificatiesystemen. De Raad vindt namelijk dat dit in publieke ruimtes voor handhavingsdoeleinden moet worden toegestaan.

Decentrale relevantie

Artificial Intelligence is voor decentrale overheden in toenemende mate relevant. Door slim gebruik te maken van AI bij onder andere infrastructuur, afval en toezicht kunnen steden bijvoorbeeld efficiënter en duurzamer ingericht worden. Denk bijvoorbeeld aan hoe AI decentrale overheden kan ondersteunen in watermanagement. Nederland heeft op dit moment nog geen wetgeving omtrent AI. Wel wordt het gebruikt in producten, diensten en processen die al gereguleerd zijn. De benoeming van AI in sectorale wetgeving betekent echter niet dat het algemeen regelgevend kader voldoende voorbereid is op de inzet van AI. Daarom zijn er nieuwe regels en instrumenten nodig. De AI Verordening zal hier een grote verandering in brengen.

Vervolgstappen

Het onderhandelingsmandaat van het Parlement is nu goedgekeurd. Nu kunnen de onderhandelingen met de Raad en de Commissie over de definitieve vorm van de wet beginnen. Naar verwachting volgt begin 2024 een definitieve overeenkomst.

Bron

EP klaar om te onderhandelen over eerste regels voor veilige en transparante AI, Europees Parlement

Meer informatie

Artificial Intelligence, Kenniscentrum Europa Decentraal
Parlementaire Commissies keuren nieuwe AI regels goed, Kenniscentrum Europa Decentraal
Artificial Intelligence Act: Council calls for promoting safe AI that respects fundamental rights, Europese Raad

AI-verordening

De AI verordening is in 2021 voorgesteld omdat er in de huidige regelgeving onvoldoende rekening met de risico’s wordt gehouden. De AI verordening heeft een op risico gebaseerde aanpak. Hoe risicovoller de technologie, hoe strenger de regels. Daarin wordt onderscheid gemaakt tussen vier AI-systemen:

• Onaanvaardbaar risico
• Hoog risico
• Beperkt risico
• Minimaal risico

Lees hier de uitgebreide toelichting over de verschillende systemen.

Aanpassingen

Beide commissies willen een overal toepasbare, technologie neutrale definitie van AI-systemen. Op die manier is de definitie van toepassing op alle soorten AI. De EP-leden hebben onder andere verboden op bepaalde vormen van AI toegevoegd. Ook zijn de systemen die worden aangemerkt als hoog risico zijn uitgebreid. Verder zijn er regels voor AI-modellen voor algemeen gebruik en aanvullende transparantie eisen voor content producerende basismodellen zoals GPT toegevoegd. Er blijft ook ruimte voor het onderzoeken van nieuwe vormen van kunstmatige intelligentie.

Verbieden en uitbreiding hoog risico

De EP-leden willen dat er een verbod komt op opdringerig en discriminerend gebruik van AI-systemen. Voorbeelden hiervan zijn het verbieden van biometrische surveillance, emotieherkenning en voorspellende politiesystemen die gebaseerd zijn op profilering of locatie.

Verder is de classificatie van systemen die als hoog risico kunnen worden aangemerkt uitgebreid. EP-leden willen dat schade aan de gezondheid, veiligheid, grondrechten of het milieu van mensen ook daaronder valt. Daarnaast worden systemen die kiezers beïnvloeden in politieke campagnes en aanbevelingssystemen, zoals algoritmen, gebruikt door sociale mediaplatforms (met meer dan 45 miljoen gebruikers onder de Digital Services Act) toegevoegd aan de lijst met hoge risico systemen.

Modellen voor algemeen gebruik

De commissies hebben ook nieuwe regels voor AI-modellen voor algemeen gebruik toegevoegd. Deze modellen moeten een robuuste bescherming van grondrechten, gezondheid, veiligheid, milieu, democratie en de rechtstaat garanderen. Risico’s van deze modellen moeten worden beoordeeld en beperkt. Verder moeten deze modellen voldoen aan ontwerp-, informatie- en milieueisen en geregistreerd worden in de EU-databank.

Voor content producerende basismodellen zoals GPT gelden aanvullende transparantie-eisen. Denk hierbij aan een disclaimer waarmee wordt benadrukt dat de inhoud door AI is gegenereerd en dat wordt voorkomen dat illegale inhoud en het publiceren van samenvattingen van auteursrechtelijk beschermde gegevens voor trainingen worden gebruikt.

Om AI-innovatie te stimuleren voegden EP-leden vrijstellingen toe voor onderzoeksactiviteiten en AI-componenten die worden geleverd onder open-sourcelicenties. De nieuwe wet promoot gecontroleerde omgevingen die door de overheid zijn opgezet om AI te testen voordat deze wordt ingezet. Tenslotte willen EP-leden dat burgers het recht hebben om klachten over AI-systemen in te kunnen dienen.

Decentrale relevantie

AI is voor decentrale overheden in toenemende mate relevant. Door slim gebruik te maken van AI bij onder andere infrastructuur, afval en toezicht kunnen steden bijvoorbeeld efficiënter en duurzamer ingericht worden. Nederland heeft op dit moment nog geen wetgeving omtrent AI. Wel wordt het gebruikt in producten, diensten en processen die al gereguleerd zijn. De benoeming van AI in sectorale wetgeving betekent echter niet dat het algemeen regelgevend kader voldoende voorbereid is op de inzet van AI. Daarom zijn er nieuwe regels en instrumenten nodig. De AI-verordening zal hier een grote verandering in brengen.

Vervolgstappen

De goedkeuring door de parlementaire commissies is een belangrijke stap voor de AI Verordening. Het concept-onderhandelingsmandaat moet nu door het hele Parlement worden goedgekeurd. Deze zitting wordt verwacht tussen 12 en 15 juni. Daarna kunnen de onderhandelingen met de Raad over de definitieve vorm van de wet beginnen. Naar verwachting volgt begin 2024 een overeenkomst.

Bron

AI Verordening: een stap dichter bij de eerste regels op het gebied van kunstmatige intelligentie, Europees Parlement

Concept Compromisamendementen op het voorstel van het Europees Parlement en de Raad voor geharmoniseerde regels voor Artificial Intelligence (AI Verordening), Europees Parlement

Meer informatie

Artificial Intelligence, Kenniscentrum Europa Decentraal

Hoe kan het waterschap Artificial Intelligence inzetten?, Kenniscentrum Europa Decentraal

Impact

De DGA lijkt een groot scala aan regels te bevatten, met een ogenschijnlijk grote impact. Zowel onder centrale als decentrale overheden heerste de verwachting dat de Data Governance Verordening veel veranderingen en nieuwe regels voor de dagelijkse praktijk met zich mee zou brengen. KED heeft onderzocht hoe groot deze impact daadwerkelijk is voor de decentrale praktijk, om zo decentrale overheden op een juiste wijze te ondersteunen bij de toepassing van de verordening. Dit onderzoek wijst uit dat de impact geringer zal zijn dan in eerste instantie werd verwacht.

De Data Governance Verordening biedt een raamwerk voor het hergebruik van specifieke categorieën van gegevens. De huidige versie van de DGA brengt een klein aantal verplichtingen met zich mee, waarvan er slechts een beperkt aantal van toepassing zijn op decentrale overheden. De redenen voor de beperkte impact kunnen in de volgende drie punten worden samengevat:

• De DGA is van toepassing op een relatief beperkt aantal gegevenscategorieën.
• De verplichtingen en mogelijkheden gaan uit van nationale grondslagen en kunnen zonder deze grondslagen niet uitgevoerd en benut worden. Het aantal grondslagen blijkt binnen het Nederlandse stelsel minimaal te zijn, waardoor de DGA momenteel slechts in beperkte mate kan worden toegepast.
• De verplichtingen in de DGA richten zich niet direct tot decentrale overheden.

DGA vs. Open Data Richtlijn vs. AVG

In de DGA Impact Analyse worden bovenstaande factoren uitgebreid toegelicht. Ook wordt er een vergelijking gemaakt tussen de DGA, de Open Data Richtlijn en de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Dit is met name van belang omdat de twee verordeningen en de richtlijn sterk aan elkaar gerelateerd zijn, in het bijzonder de Open Data Richtlijn en de DGA. Zo vangt de DGA een deel van de data op die uitgezonderd is van de Open Data Richtlijn. Om verwarring in de decentrale praktijk te voorkomen, wordt in de DGA Impact Analyse nauwkeurig uiteengezet welke data onder de Open Data Richtlijn vallen en welke data onder het toepassingsgebied van de DGA vallen.

De Data Governance Verordening Impact Analyse is hier te vinden.

Digitaliseringsproject

In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werkt KED aan een digitaliseringsproject dat bestaat uit verschillende onderdelen. De Impact Analyse is het volgende onderdeel. Eerder is ook het online magazine FOCUS op Europa: Special Digitalisering verschenen, is er een onderzoek bij (decentrale) overheden naar hun behoeften op het gebied van digitalisering gedaan, werd de EU-Fondsenwijzer uitgebreid en is een interactieve tijdlijn op het gebied van digitalisering gepubliceerd.

Contact

Mocht u vragen of opmerkingen hebben over de Impact Analyse, dan kunt u contact met ons opnemen via info@europadecentraal.nl. Ook met andere vragen op het gebied van digitalisering kunt u bij ons terecht.

Techvalley

Techvalley is een samenwerkingsverband dat is ontstaan op initiatief van ruim 35 Noord-Hollandse machinebouwers (het TechnoSpitsen netwerk), de Koninklijke Metaalunie en FME. Partners van Techvalley zijn Hogeschool Inholland Alkmaar en Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord. Het doel van TechValley is een innovatieve en toekomstbestendige Noord-Hollandse machinebouwindustrie te realiseren.

Project

Binnen TechValley staan elf concrete, baanbrekende innovatieprojecten van deelnemende bedrijven centraal. De innovaties hebben betrekking op data, robotica & vision, predictive maintenance en slimme verdienmodellen. In innovatieteams wordt door bedrijven, lectoren, docenten en studenten samengewerkt en geëxperimenteerd met nieuwe technologieën en toepassingen. De nieuwe inzichten worden vervolgens verwerkt in de lesstof van Hogeschool Inholland.
Thijs Pennink, directeur Ontwikkelingsbedrijf NHN, “Als Ontwikkelingsbedrijf zetten we stevig in op de versterking van de innovatiekracht van regionale MKB bedrijven. Bijna 80% van de banen komen uit het MKB en is daarmee de motor van de regionale economie. Dat de regio ook prachtige machinebouwbedrijven in huis heeft is vaak nog onbekend. Met TechValley gaan we daar zeker verandering in brengen. De verkregen Europese subsidie geeft aan dat het potentieel van de regio wordt herkend en erkend.”

Bronnen:

Ruim 2 miljoen euro aan Europese subsidie voor TechValley, NH Nieuws

Nee, de Europese richtlijn verplicht niet om alle data die u in huis heeft beschikbaar te stellen. De richtlijn verplicht de gemeente en het archief om data, die u in het kader van uw wettelijke taken heeft verzameld en die op basis van wetgeving al openbaar is (namelijk overheidsinformatie) beschikbaar te stellen voor hergebruik. Het gaat bovendien om overheidsinformatie waar uw gemeente of archief beschikt over het intellectuele eigendom. Verder is de gemeente alleen verplicht om deze overheidsinformatie geschikt te maken voor hergebruik door derden en beschikbaar te stellen als iemand de gemeente hierom verzoekt.

Richtlijn hergebruik overheidsinformatie

De Richtlijn hergebruik overheidsinformatie (2013/37/EU) wijzigt de voorganger van deze richtlijn uit 2003. Het doel van de nieuwe richtlijn is om het beschikbaar stellen voor hergebruik van openbare overheidsinformatie door overheidsinstellingen te bevorderen. Deze overheidsinformatie kan dan door andere partijen, burgers en bedrijven hergebruikt worden voor bijvoorbeeld creatieve en innovatieve toepassingen.

Een Europese richtlijn moet altijd binnen een bepaalde termijn in de nationale wetgeving geïmplementeerd worden voordat deze ook daadwerkelijk moet worden toegepast door overheden in lidstaten. De richtlijn hergebruik overheidsinformatie moet uiterlijk op 18 juli 2015 in nationaal recht zijn omgezet. De nationale Wet Hergebruik van overheidsinformatie, waarin deze Europese richtlijn is geïmplementeerd, zal zeer waarschijnlijk ook voor 18 juli 2015 in werking treden.

Uitbreiding reikwijdte

In vergelijking met de Richtlijn hergebruik overheidsinformatie uit 2003 is het toepassingsgebied in de richtlijn van 2013 uitgebreid. Culturele instellingen, namelijk bibliotheken, universiteitsbibliotheken, musea en archieven, vallen nu ook binnen het toepassingsgebied. De reden hiervoor is dat het culturele materiaal dat deze instanties verzamelen en beheren volgens de Europese Commissie erg waardevol is voor hergebruik. Dergelijke informatie kan bijvoorbeeld gebruikt worden om een innovatieve app te ontwikkelen.

Wat is (openbare) overheidsinformatie?

De Europese richtlijn heeft betrekking op overheidsinformatie. Overheidsinformatie is een breed begrip. In het kader van de richtlijn moeten overheden informatie beschikbaar stellen voor hergebruik, die die gegenereerd en verzameld is in het kader van de uitvoering van een overheidstaak en waar geen auteursrecht van derden op rust. Deze informatie is echter niet altijd openbaar, zoals persoonsgegevens.

Of informatie openbaar is en dus beschikbaar kan en moet worden gesteld op verzoek, kan de gemeente onder andere beoordelen op basis van de Wet openbaarheid bestuur (Wob).

Beschikbaar stellen data

Bij de herziening van de Richtlijn hergebruik overheidsinformatie is de keuzevrijheid om openbare overheidsinformatie beschikbaar te stellen voor hergebruik vervallen. De nieuwe richtlijn maakt het beschikbaar stellen van openbare overheidsinformatie verplicht. Wanneer de gemeente een verzoek krijgt om openbare overheidsinformatie te verstrekken en de Wob geen gronden biedt om dit te weigeren, dan moet de gemeente hier dus in principe aan voldoen, zodat deze overheidsinformatie hergebruikt kan worden. De data moet zoveel mogelijk elektronisch en in een open en machinaal leesbaar formaat (digitaal) aan de hergebruiker verschaft worden (artikel 4 lid 1 en artikel 5).

Vergoeding beschikbaar stellen data

Wanneer de gemeente een vergoeding wil vragen voor het beschikbaar stellen van data, dan mogen de totale inkomsten van de gemeente die voortkomen uit het verstrekken en het verlenen van toestemming voor hergebruik van de overheidsinformatie niet hoger zijn dan de kosten van de verzameling, productie, vermenigvuldiging en verspreiding. Oftewel, de vergoeding die de gemeente vraagt, moet beperkt blijven tot de marginale kosten. De richtlijn stelt alleen een bovengrens voor de hoogte van de kosten, waardoor het uw gemeente vrij staat om lagere of in het geheel geen vergoedingen te vragen.

Discretionaire bevoegdheid musea, bibliotheken en archieven

Musea, bibliotheken en (gemeente-)archieven hebben nog wel de discretionaire bevoegdheid om zelf te beslissen of zij hergebruik van hun data toestaan. Sommige documenten zijn bijvoorbeeld niet geschikt om gereed te maken voor hergebruik door het te digitaliseren, omdat het om kwetsbaar materiaal gaat. Daarnaast ligt het intellectueel eigendom over dergelijke documenten niet altijd bij de musea, bibliotheken en archieven.

Vergoeding beschikbaar stellen data archieven

Universiteitsbibliotheken, musea en archieven mogen een andere vergoeding vragen voor het beschikbaar stellen van openbare informatie dan een overheidsorgaan.  De totale inkomsten voor het verstrekken en verlenen van toestemming voor hergebruik mogen niet hoger zijn dan de kosten van de verzameling, productie, vermenigvuldiging, verspreiding, conservering en vereffening van rechten, vermeerderd met een redelijk rendement op investeringen. Deze vergoeding wordt berekenend overeenkomstig de boekhoudkundige beginselen die op de betrokken openbare lichamen (artikel 6 lid 4).

Let op:

Richtlijn 2013/37 is herzien en is vanaf 17 juli 2021 vervangen door de Europese richtlijn inzake open data en hergebruik van overheidsinformatie (Richtlijn (EU) 2019/1024). Voor meer informatie kunt u terecht op deze webpagina.

Meer informatie

Digitale Overheid, Kenniscentrum Europa Decentraal
Hergebruik overheidsinformatie, Kenniscentrum Europa Decentraal