In de grensregio’s kreeg de nationale aanpak van de coronacrisis veelal voorrang op grensoverschrijdende samenwerking. Dit blijkt onder meer uit de Grenseffectenrapportage 2020 die op 20 november door het Institute for Transnational and Euregional Crossborder Cooperation and Mobility (ITEM) naar buiten is gebracht. Normaal gesproken presenteert ITEM de rapportage op de jaarlijkse conferentie, maar die kon vanwege corona niet doorgaan.
Grenseffectenrapportage 2020
De ITEM Grenseffectenrapportage 2020 bevat zes dossiers met een breed scala aan actuele grensoverschrijdende kwesties. Zo is onderzoek gedaan naar de impact van de coronacrisis op grensregio’s, de grensoverschrijdende opleidingsbudgetten voor de aanpak van werkloosheid en grensoverschrijdende effecten van decentralisatie in de sociale zekerheid. Naast de grensregio’s tussen België, Duitsland en Nederland gaat de rapportage dit keer voor het eerst ook over andere Europese grensregio’s, zoals Duitsland-Frankrijk-Zwitserland, Duitsland-Polen en de grens tussen Ierland en Noord-Ierland.
Coronacrisis
Het eerste dossier is een impactanalyse van de crisisrespons tijdens de ‘eerste golf’ van de COVID-19-pandemie. De impactanalyse is gericht op de vraag welke effecten de nationale aanpak van crisisrespons en grensoverschrijdende coördinatie heeft gehad op grensoverschrijdende regio’s. Hieruit blijkt dat veel Europese landsgrenzen dit voorjaar op slot gingen, doordat overheden niet in staat waren onderlinge afspraken te maken over de verschillende nationale coronamaatregelen. Dat bijvoorbeeld wel enkele Nederlandse patiënten in Duitse ziekenhuizen zijn opgenomen, was meer te danken aan ad hoc samenwerking dan aan eerdere afspraken tussen de regeringen. Van grensoverschrijdend gezondheidsbeleid blijkt vrijwel nergens sprake te zijn. Voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, kondigde al aan dat er na de pandemie met alle lidstaten gewerkt moet worden aan een sterkere Europese gezondheidsunie.
ITEM
Het Expertisecentrum ITEM wil meer inzicht geven in Europese en nationale wets-en beleidsinitiatieven. ITEM is de spil van wetenschappelijk onderzoek, advisering, kennisuitwisseling en opleidingsactiviteiten voor grensoverschrijdende samenwerking en mobiliteit. De jaarlijkse effectenbeoordelingen helpen bij het herkennen van bestaande of toekomstige grenseffecten.
Bron
Grenseffectenrapportage 2020, Maastricht University
Meer informatie
Grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
Nationaal kader en instrumenten GROS, Kenniscentrum Europa Decentraal
Expertisecentrum ITEM, Maastricht University
