Om de circulatie van goederen en diensten in de EU te vergemakkelijken en tegelijkertijd consumenten te beschermen, voorziet het EU-recht in regels om marktbelemmeringen weg te nemen. Er blijken echter nog steeds veel belemmeringen voor te komen. De Europese Commissie heeft daarom een actieplan opgesteld. Omdat de handhaving van de regels uit dit actieplan een gezamenlijke inspanning van de lidstaten en de Commissie vraagt, benadrukt de mededeling samenwerking op alle bestuursniveaus in de EU; van lokale en regionale overheden tot EU-niveau.
Mededeling van de Europese Commissie
Vorige week dinsdag heeft de Commissie een mededeling gepubliceerd over een pakket aan initiatieven in het kader van de herziening van het industriebeleid van de Europese Unie. Het rapport over de barrières in de interne markt en het actieplan om de interne markt beter te laten functioneren zijn daar een onderdeel van.
Barrières in de interne markt
Er zijn in totaal dertien soorten barrières genoemd in het rapport. De barrières hebben betrekking op het gehele proces van deelname van bedrijven en consumenten aan de interne markt; van informatiewinning door bedrijven en consumenten tot aan het incasseren van de betaling door bedrijven en het ontvangen van de goederen of diensten door de consument. De meest genoemde barrières zijn:
- De belastende en complexe administratieve procedures om goederen of diensten te verkopen. 58% van de deelnemers aan de enquête ervaart hier moeilijkheden mee.
- De inefficiënties met betrekking tot nationale aanvullende technische vereisten, normen en andere regels in bepaalde sectoren, in tegenstelling tot EU-voorwaarden. Volgens een recent onderzoek heeft tot 71% van de kmo’s geprobeerd om het systeem van wederzijdse erkenning toe te passen voor niet geharmoniseerde goederen, maar werd dit geweigerd.
- Algemene of sectorspecifieke vereisten die gelden voor dienstverleners die hun diensten op de interne markt willen aanbieden. Deze nationale eisen hebben betrekking op het toelaten van de diensten en de manier waarop ze worden uitgeoefend. 71% van de deelnemers merkt dit aan als een significante barrière.
Voor een volledig overzicht van de barrières verwijzen we u naar het rapport.
Oorzaken van de barrières
In het rapport zijn een aantal hoofdoorzaken genoemd voor deze belemmeringen:
- Beperkende en complexe nationale regels;
- Beperkte administratieve capaciteit;
- Slechte omzetting van Europese regels; en
- Onvoldoende handhaving van deze regels.
Deze belemmeringen kunnen vallen onder de verantwoordelijkheid van de EU, van de lidstaten of van beiden. Ze vallen echter niet onder de verantwoordelijkheid van deze partijen wanneer ze het resultaat zijn van een bepaald gedrag van consumenten of commerciële beslissingen van bedrijven.
Actieplan
In het kader van de bovenstaande barrières heeft de Commissie op 10 maart 2020 een reeks acties gepubliceerd die betrekking hebben op de hele levenscyclus van regels inzake de interne markt, van ontwerp tot toepassing. Omdat de handhaving van de regels een gezamenlijke inspanning van de lidstaten en de Commissie vraagt, benadrukt de mededeling samenwerking op alle bestuursniveaus in de EU; van lokale en regionale overheden tot EU-niveau. Om de samenwerking te verbeteren, zal er een taskforce voor de handhaving van de eengemaakte markt (‘Single Market Enforcement Task-Force’ (SMET)) worden opgericht, bestaande uit de Commissie en de lidstaten. De SMET zal regelmatig bijeenkomen om nationale regels betreffende de interne markt te beoordelen, belemmeringen te signaleren en de uitvoering van het actieplan te volgen. Als gevolg van de opgestelde acties, zullen burgers en bedrijven kunnen profiteren van alle kansen van de interne markt.
De 22 acties vallen onder de volgende zes doelstellingen.
- Betere kennis van en bekendheid met de regels inzake de eengemaakte markt (actiepunten 1-6)
- Verbetering van de omzetting, uitvoering en toepassing van EU-voorschriften (actiepunten 7-8)
- Een goed gebruik van preventiemechanismen (actiepunten 9-12)
- Opsporing van gevallen van niet-naleving in de eengemaakte markt en aan de buitengrenzen (actiepunten 13-16)
- Versterking van de handhaving op het terrein (actiepunten 17-18)
- Verbetering van de behandeling van inbreukzaken (actiepunten 19-22)
Met name de eerste doelstelling omvat actiepunten die relevant zijn voor de dagelijkse werkzaamheden van decentrale overheden. De Europese Commissie geeft namelijk aan dat nationale autoriteiten vaak niet op de hoogte zijn van de kansen en voordelen van wetgeving inzake de interne markt. Gezien het feit dat een beperkt begrip van verplichtingen die uit het EU-recht voortvloeien tot nalevings- en handhavingsproblemen leidt, pleit de Commissie voor een betere kennis van het EU-recht. Hieronder worden twee actiepunten die van toepassing zijn op decentrale overheden kort toegelicht.
- Actie 1: Het ‘Programma voor specifiekere richtsnoeren voor de nationale autoriteiten’ stelt vast dat de Commissie de naleving van regels zal verbeteren door bijvoorbeeld door het Handboek voor de tenuitvoerlegging van de Dienstenrichtlijn bij te werken. Daarnaast geeft de Commissie aan richtsnoeren te zullen publiceren inzake strategische aspecten van overheidsopdrachten.
- Actie 6: De ‘Opbouw van de capaciteit van personen die beroepshalve met overheidsopdrachten bezig zijn’ heeft als doel om ambtenaren bij te scholen op het gebied van overheidsopdrachten. Om de uitwisseling van kennis en expertise te stimuleren, zal de Commissie in samenwerking met de lidstaten praktische instrumenten ontwikkelen en publieke inkopers met elkaar verbinden. Daarnaast streeft het actiepunt naar de bevordering van gezamenlijke inkoop, in het licht van de vraag naar groenere, maatschappelijk verantwoorde en innovatieve aanbestedingen.
Bron
Een nieuw industriebeleid voor de EU, European sources online
Meer informatie
Interne markt, Kenniscentrum Europa Decentraal
