Op 21 maart 2023 nam de Eerste Kamer het wetsvoorstel digitale overheid (Wdo) aan. Dit wetsvoorstel regelt dat Nederlandse burgers en bedrijven veilig en betrouwbaar kunnen inloggen bij de (semi-)overheid. Daarmee is de Wdo ook onderdeel van de Werkagenda Digitalisering. De Wdo geeft namelijk een belangrijke impuls aan de hoofdlijn ‘Digitaal Fundament’.
Achtergrond
De samenleving digitaliseert steeds meer. Om te zorgen dat dit veilig en betrouwbaar gebeurt stelt de Europese Unie, en ook Nederland, hier regelgeving voor in. Zo benoemt staatssecretaris Van Huffelen in de Werkagenda het belang van een betrouwbaar, hoogwaardig en privacy vriendelijk digitaal identiteitsstelsel. De Wdo bouwt voort op Europese ontwikkelingen en de eIDAs-verordening inzake elektronische identiteitsstelsels.
Ook verwijst de Wdo naar het Besluit digitale toegankelijkheid. Dit besluit is verwerkt de Europese Digitale Toegankelijkheidsrichtlijn. Zo wordt er gewezen op de toegankelijkheidsstandaarden van digitale identificeringsproducten.
De Wet Digitale Overheid
De wet verankert taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden met betrekking tot de voorzieningen voor de generieke digitale infrastructuur, verplichtingen voor bestuursorganen en aanspraken van burgers en bedrijven. Door de nieuwe wet zijn gegevens van burgers beter beschermd en hebben zij keuze uit meerdere inlogmiddelen.
Ook regelt de Wdo welke elektronische identificatiemiddelen geaccepteerd mogen worden. Dit zijn door Nederlandse toegestane identificatiemiddelen, maar ook identificatiemiddelen van een andere lidstaat die zijn aangemeld en goedgekeurd door de Europese Commissie als gevolg van de eIDAS-verordening. Dit betekent dat een Nederlandse burger ook een in het buitenland gekocht eIDAS erkend inlogmiddel mag gebruiken in Nederland. (Semi-)overheden zijn verplicht deze te accepteren.
Er wordt gewerkt in fases. Dit betekent dat de wet in samenhangende delen tot stand wordt gebracht. Dit eerste deel van de Wdo regelt onder meer de toegang tot digitale dienstverlening van de overheid door middel van elektronische identificatie/authenticatie, informatie veiligheid en standaarden.
Wat verandert er onder de Wdo?
De Wdo is een zogeheten kaderwet. Dit is een wet die algemene principes, verantwoordelijkheden en procedures vastlegt, dus het kader waarbinnen wettelijke regelingen tot stand komen. De wet bevat daarom geen gedetailleerde regels. In de Wdo staan:
- de taken en verantwoordelijkheden voor veilige toegang tot de digitale overheid;
- verplichtingen voor medeoverheden om veilig en betrouwbaar aan te sluiten en hun dienstverlening in te delen op een betrouwbaarheidsniveau;
- de regels over de bekostiging daarvoor;
- welke zekerheden voor burgers en bedrijven gelden;
- en de uitgangspunten voor informatiebeveiliging en de verwerking van persoonsgegevens.
Wanneer treedt de wet in werking?
Het is nog niet duidelijk wanneer de Wdo in werking treedt. Dit is afhankelijk van een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip. Wat wel bekend is, is dat dit gefaseerd zal gebeuren. Er wordt een schema opgesteld met data waarop specifieke onderdelen van de wet voor welke instantie van kracht worden.
Decentrale relevantie
De Wdo legt de basis voor de digitalisering van de Nederlandse overheid. Eén van de belangrijkste zaken is dat burgers veilig kunnen inloggen bij de (semi-)overheidsinstanties. Dit houdt in dat bestuursorganen zoals gemeenten en uitvoeringsorganisaties hiermee te maken krijgen, maar ook instellingen in de zorgsector of het onderwijs én de rechterlijke macht.
Deze (semi-)overheidsinstanties moeten hun digitale diensten na de inwerkingtreding van de Wdo indelen naar betrouwbaarheidsniveau. Heeft deze dienst een betrouwbaarheidsniveau van ‘substantieel’ of ‘hoog’? Dan zijn decentrale overheden verplicht om een identificatiemiddel te gebruiken dat een gelijkmatig of hoger betrouwbaarheidsniveau heeft dan de dienst vraagt. Dit kan gaan om het aanvragen van een uitkering of het vernieuwen van een rijbewijs.
Ook moeten decentrale overheden hun informatiebeveiliging op orde hebben. Denk hierbij aan het naleven van de Algemene Verordening Persoonsgegevens.
Bron
Eerste Kamer neemt Wet digitale overheid aan, Digitale Overheid
Meer informatie
Digitale Overheid, Kenniscentrum Europa Decentraal
Wet digitale overheid in het kort, Digitale Overheid
