Onder leiding van uitvoerend vicevoorzitter Frans Timmermans zal de nieuwe Europese Commissie de ambitie van een European Green Deal verwezenlijken. Onder de Green Deal vallen onder andere ambitieuze Europese doelstellingen van klimaatneutraliteit en het creëren van meer bewustwording voor klimaatverandering. Vlak voor de start van Commissie-von der Leyen publiceerde de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging bij de EU de positie van Nederland over dit onderwerp.
Uitgangspunten Europese Green Deal
In Timmermans’ opdrachtbrief en in Von Der Leyen’s initiële presentatie van de kandidaat-commissarissen werd al genoemd dat de Green Deal het doel heeft om van Europa het eerste klimaatneutrale continent te maken. Naast maatregelen op het gebied van energie en klimaat voorziet de Green Deal ook in initiatieven op het gebied van biodiversiteit, fondsen en de circulaire economie. De Commissie stelt als doel binnen 100 dagen vanaf installatie een eerste conceptversie van de Green Deal te kunnen presenteren.
Op 25 november 2019 publiceerde de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging (PV) een position paper waarin verschillende voorstellen worden gedaan omtrent de Green Deal. Hierin wordt de transitie naar een klimaatneutrale, competitieve en duurzame economie ondersteunt. Wel blijkt uit het paper dat Nederland van mening is dat verdere verdieping van de strategie noodzakelijk is.
Ambitieuzere en concretere doelen
Naar aanleiding van de klimaatovereenkomst van Parijs heeft de EU doelstellingen en maatregelen voorgenomen om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 °C. Deze doelstellingen staan onder andere vermeld in de Europese langetermijnklimaatstrategie. Zoals eerder werd gesteld in een artikel van Kenniscentrum Europa decentraal, zal Nederland de Europese klimaatdoelen voor 2020 missen, en zal het Nederlandse klimaatbeleid verder moeten worden bijgestuurd om de doelen van 2030 en 2050 te halen. Nederland benadrukt daarom het belang van concretere en ambitieuzere klimaatdoelen in haar position paper.
Nederland voorziet een aanscherping van de 2030-doelstelling die gaat over een vermindering van een EU-wijde broeikasgassenuitstoot (van -40% naar -55%). Daarnaast wil Nederland dat de 2050- en 2030-doelstellingen deel uit gaan maken van Europese klimaatwetgeving en sectorspecifieke richtlijnen. Ook op het gebied van duurzaam transport betoogd Nederland concrete maatregelen voor de korte en (middel-)lange termijn om een vermindering van 50% in internationale scheepvaart te realiseren tegen 2050.
Circulaire economie
Nederland heeft ook een aantal maatregelen voorgesteld die samenhangen met het belang van concretere en ambitieuzere doelstellingen op het gebied van de circulaire economie. Zo voorziet Nederland het vaststellen van EU-doelstellingen voor grondstoffenefficiëntie in 2030 en een stappenplan voor een volledig circulair Europa in 2050. Daarnaast wijst Nederland op het aanpassen of verduidelijken van definities binnen relevante regelgeving voor de circulaire economie, zoals de Kaderrichtlijn afvalstoffen
Farm to Fork
De transitie naar een circulaire economie hangt ook samen met het inkrimpen van beperkte grondstoffencycli. Zo is de Farm to Fork-strategie ontstaan om consumenten meer duidelijkheid te verschaffen over de oorsprong van hun voedsel, het productieproces en de verkoopketen door heel Europa. Nederland pleit in het position paper voor:
- een aanpassing van de regelgeving omtrent kunstmest;
- een verbetering van het dierenwelzijn;
- een bijstelling van strikte wettelijke barrières omtrent het innovatief gebruik van zijstromen van de voedselindustrie; en
- het hergebruik van overgebleven stoffen.
Verbinding van beleidsonderwerpen
In haar reflectie verwijst de Nederlandse regering naar het verhogen van prikkels om te innoveren en het verbinden van financiële stromen met de noodzakelijke emissiereductie en de ontwikkeling van klimaatbestendigheid. Daarom steunt Nederland een sterke verbinding van de Green Deal met ander onderwerpen, zoals innovatie en financiën.
De overgang financieren
De overeenkomst van Parijs vereist dat financiële stromen consistent worden gemaakt met de noodzakelijke emissiereductie en klimaatbestendige ontwikkeling. Hiervoor heeft de Von der Leyen-commissie onder andere een commissaris voor Cohesie, Hervorming en een rechtvaardige Overgang in het leven geroepen. Aan Eurocommissaris Elisa Ferreira is de opdracht gegeven om een Rechtvaardig Transititiefonds op te zetten en zich te richten op de duurzame ontwikkeling van Europese steden en stedelijke gebieden.
Volgens de Nederlandse regering moeten hier nog een aantal financiële maatregelen worden toegevoegd om ervoor te zorgen dat genoeg kapitaal wordt gemobiliseerd voor het uitvoeren van de Green Deal. Hieronder valt een reservering van 25% van het nieuwe Meerjarig Financieel Kader voor klimaat-gerelateerde investeringen en zogenaamde ‘Parijs-proof’-investeringen in de Europese Investeringsbank.
Aanpalende beleidsonderwerpen
Naast het belang van de verbinding tussen sectoren en portfolio’s en een verdieping van de Green Deal-strategie met concretere en ambitieuzere doelstellingen, stipt de Nederland regering ook een aantal andere onderwerpen aan die aan Timmermans’ portfolio raken. Het position paper noemt zowel maatregelen op het gebied van duurzaam transport, duurzaam bouwen, een vervuiling-vrij Europa en het behouden van Europa’s natuurlijke kapitaal als de maritieme economie en buitenlandse betrekkingen.
Bron
Dutch reflection on the European Green Deal, position paper Rijksoverheid/Permanente vertegenwoordiging EU
Opdrachtbrief uitvoerend vice-voorzitter Frans Timmermans, Europese Commissie
Meer informatie
Europese green deal: wat wil de nieuwe Commissie de komende tijd bereiken?, Kenniscentrum Europa Decentraal
Von der Leyen wil Europa klimaatneutraal, Kenniscentrum Europa Decentraal
Kandidaat-voorzitter Von der Leyen geeft opdracht aan nieuwe commissieleden voor de komende 5 jaar, Kenniscentrum Europa Decentraal
