Hoe effectief en efficiënt zijn de staatssteunregels uit het State Aid Modernisation (SAM)-pakket? De Europese Commissie heeft dit met een fitness check geëvalueerd en beoordeeld. De resultaten zijn op 30 oktober gepubliceerd in een Werkdocument van de Commissie. De fitness check van de Europese staatssteunregels is in 2019 gestart en vindt plaats in het kader van Betere Regelgeving.
Decentrale overheden
Voor de decentrale overheden verandert er naar aanleiding van de fitness check voorlopig nog niets. Verschillende staatssteunregels waar decentrale overheden gebruik van maken worden door de Commissie aangepast of herzien, waaronder de AGVV en de de-minimisverordening. Halverwege 2020 worden verschillende consultaties verwacht waarin de Commissie vraagt naar inbreng omtrent aanpassingen van de staatssteunregels.
SAM-pakket
Met het SAM-pakket werd het in 2014 voor de lidstaten eenvoudiger om steun voor specifieke doeleinden te verlenen. Bijvoorbeeld aan kleine of middelgrote ondernemingen door gebruik van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV). Een groot deel van de regels die oorspronkelijk tot eind 2020 golden zijn recentelijk verlengd tot eind 2022 of eind 2023. Het SAM-pakket bestaat uit de volgende staatssteunregels:
- de Algemene Groepsvrijstellingsverordening;
- de de-minimisverordening;
- de richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen;
- de richtsnoeren inzake staatssteun ter bevordering van risicofinancieringsinvesteringen;
- de richtsnoeren staatssteun ten behoeve van milieubescherming en energie;
- de richtsnoeren voor reddings- en herstructureringssteun aan niet-financiële ondernemingen in moeilijkheden;
- de mededeling over de criteria voor de beoordeling van de verenigbaarheid met de interne markt van staatssteun ter bevordering van de verwezenlijking van belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang.
FITNESS CHECKS
Fitness checks verschillen van reguliere evaluaties van Europese wet- en regelgeving, omdat een hele set van wet- en regelgeving binnen een bepaald beleidsterrein gelijktijdig en als geheel wordt geëvalueerd. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar overlap met andere EU wet- en regelgeving, onnodige administratieve lasten en inconsistenties. Op basis van de resultaten van een fitness check kan de Commissie besluiten om voorstellen te doen voor nieuwe Europese wet- en regelgeving of een wijziging van bestaande Europese wet- en regelgeving.
Resultaten fitness check
Uit de fitness check is volgens de Commissie gebleken dat de Europese staatssteunregels uit het SAM-pakket geschikt zijn voor het doel waarvoor ze zijn opgesteld. Aanpassingen van bepaalde regels zullen wel nodig zijn, met name met het oog op toekomstige ontwikkelingen zoals de Green Deal en de Europese industriële en digitale strategieën. In het kader van de Green Deal heeft de Commissie inmiddels een consultatie geopend, hierover is door het Kenniscentrum eerder dit bericht geschreven. Daarnaast wil de Commissie ook een aantal regels herzien om deze te verduidelijken, vereenvoudigen of verder te stroomlijnen met Europese wet- en regelgeving. Hiermee hoopt de Commissie aan recente ontwikkelingen op wetgevend gebied, huidige prioriteiten, marktveranderingen en technologische ontwikkelingen tegemoet te komen.
AGVV en de-minimis
Decentrale overheden maken vaak gebruik van de AGVV en de-minimisverordening om steun ‘staatssteunproof’ te kunnen verlenen. Beide verordeningen bevatten vrijstellingen op grond waarvan staatssteun verleend kan worden zonder dat dit negatieve invloed heeft op de interne markt. Voor deze twee verordeningen heeft de Commissie het volgende geconcludeerd:
- Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV)
Uit consultaties is gebleken dat de AGVV over het algemeen als efficiënt en effectief wordt ervaren. Er zijn echter bepalingen in de verordening die aanpassingen of verduidelijkingen nodig hebben. Ook is gebleken dat sommige aspecten van de verordening niet meer up-to-date zijn met huidig beleid of de ontwikkelingen p de markt en in de technologie. Er kunnen bijvoorbeeld aanpassingen worden doorgevoerd ter bevordering van de Green Deal en de industriële strategie van de EU. De Commissie is daarom van plan op de korte termijn wijzigingen aan te brengen aan de AGVV om deze gelijk te trekken met de relevante beleidsdoelen en prioriteiten van de Commissie. Op langere termijn is de Commissie van plan verdere stroomlijning van de verordening door te voeren.
- De-minimisverordening
De de-minimisverordening maakt het mogelijk voor ondernemingen om tot €200.000 aan steun te ontvangen over een periode van drie belastingjaren zonder dat dit onder de staatssteunregels valt. Dit de-minimisplafond van €200.000 geldt sinds 2013 en moet volgens de Commissie aangepast worden aan de markt- en economische ontwikkelingen van de afgelopen 7 jaar. Vermoedelijk zal de Commissie het plafond verhogen of de termijn van drie belastingjaren verlagen. Daarnaast vereist de verordening op sommige gebieden wat vereenvoudiging en opheldering. Ook is de Commissie van plan de manieren van toezicht aan te passen. Momenteel kunnen lidstaten zelf kiezen of zij een algemeen register voor de-minimissteun invoeren of werken met de-minimisverklaringen om overschrijdingen van het de-minimisplafond te voorkomen. Dit duale systeem zorgt volgens de fitness check voor minder transparantie en uniforme toepassing van de regels.
Bron
Fitness Check of the 2012 State aid modernization package, railways guidelines and short-term export credit insurance, Europese Commissie
Meer informatie
Staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal
Betere regelgeving, Kenniscentrum Europa Decentraal
