Een essentieel onderdeel van een Europa dat zich staande kan houden in het digitale tijdperk is een goede werking van de interne markt. Met het werkprogramma 2020 zet de Europese Commissie in op het versterken van de industriële en innovatieve capaciteit van de Europese markt. Verschillende wetgevingsvoorstellen, programma’s en strategieën dragen bij aan een betere werking van de interne markt voor consumenten, bedrijven en de maatschappij.
Plannen Europese Commissie
Het versterken van de industriële en innovatieve capaciteit van de Europese markt gebeurt door een nieuwe industriële strategie over de handhaving van de interne markt en de opvolger van het Horizon2020-subsidieprogramma voor onderzoek en innovatie. Daarnaast komt de Commissie met een Digitale Services Act om het digitale dienstenverkeer te versterken en een ‘Europese e-card’ voor grensoverschrijdende aanbieders van diensten. Verder van belang voor decentrale overheden is de evaluatie van de definitie van kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) en de evaluatie van de staatssteunregels, waaronder de Algemene Groepsvrijstellingsverordening.
Nieuwe voorstellen
De Europese industriële strategie
De nieuwe industriële strategie moet de ecologische en digitale transitie van de interne markt ondersteunen en eerlijke concurrentie waarborgen. In het werkprogramma zijn verschillende maatregelen rondom de nieuwe strategie voorgesteld die in het eerste kwartaal van 2020 gepresenteerd worden. De Commissie komt met een rapport over de bestaande belemmeringen in de interne markt en een actieplan voor de handhaving van de interne markt. Een kmo-strategie moet het makkelijker maken voor deze bedrijven om in Europa te ondernemen en hun werkzaamheden uit te breiden. In het tweede kwartaal van 2020 volgt een Whitepaper over een instrument voor buitenlandse subsidies. Dit raakt aan de Europese staatssteunregels. In het Whitepaper onderzoekt de Commissie nieuwe methoden om het effect van buitenlandse subsidies of andere steunmaatregelen van derde landen op de werking en concurrentieverhoudingen van de interne markt te meten, en hoe daarmee moet worden omgegaan.
De Europese onderzoeksruimte
Het huidige Horizon2020-programma is het Europese subsidieprogramma voor onderzoek en innovatie. De opvolger van dit programma, dat in 2020 afloopt, is Horizon Europe. In de eerste vier jaar van het nieuwe subsidieprogramma, dat een budget krijgt van € 100 miljard, kunnen subsidieaanvragen worden ingediend. Eind 2020 worden de doelstellingen van het Horizon Europe-programma verwacht. De Commissie zal verder in de eerste helft van 2020 een Mededeling presenteren over de toekomst van de Europese Onderzoeksruimte (dat alle middelen omvat waarover de Europese Unie beschikt om de onderzoeks- en innovatieactiviteiten te coördineren).
Het Europese digitale dienstenverkeer
De nieuwe Digital Services Act zal de interne markt voor digitale diensten versterken en kleinere bedrijven een gelijk speelveld en juridische duidelijkheid verschaffen. Het garanderen van veiligheid bij het gebruik van digitale platforms speelt een belangrijke rol.
Geprioriteerde lopende voorstellen
Om de voorgaande doelstellingen te bereiken zijn er verschillende wetgevingsvoorstellen die in 2020 nog moeten worden afgerond. Bijvoorbeeld de verordeningen om het Horizon Europe-subsidieprogramma in te stellen. Tevens ligt er nog een voorstel voor het financieringsinstrument ‘Connecting Europe Facility (CEF)’. Middels het CEF wordt geïnvesteerd in de infrastructuur van de energie, transport en digitale sector.
Daarnaast wordt het framework voor de Europese diensten-e-card ingesteld door een richtlijn en verordening. Deze voorstellen zijn afkomstig uit de Single Market Strategy van de vorige Commissie. Het voorstel is door de Commissie gepubliceerd op 10 januari 2017 maar de wetgevingsprocedure omtrent dit voorstel ligt al sinds medio 2017 stil. De e-card betreft een soort ‘dienstenpaspoort’, waarmee aanbieders van diensten kunnen aantonen dat zij voldoen aan de wetgeving en vereisten om de betreffende dienst uit te voeren in een andere lidstaat. De verantwoordelijkheid over de voorwaarden waarin deze aanbieders moeten voldoen blijft bij de gastlidstaat. De e-card kan worden aangevraagd bij de autoriteiten waar die dienstenaanbieder gevestigd is. De nieuwe Commissie pakt deze wetgevingsvoorstellen met prioriteit op.
Evaluaties bestaande Europese wetgeving
In januari 2019 heeft de Commissie aangekondigd de staatssteunregels uit het State Aid Modernisation (SAM)-pakket uit 2014 te evalueren op hun effectiviteit en efficiëntie. Het SAM-pakket is met name bedoeld om het voor lidstaten eenvoudiger te maken om voor bepaalde doeleinden geoorloofd staatssteun te verlenen. Door middel van een zogeheten fitness check onderzoekt de Commissie de nog bestaande administratieve lasten, inconsistenties en overlap met andere EU-regelgeving, en of de regels verder vereenvoudigd moeten en kunnen worden.
Hiernaast vindt er een aanpassing plaats van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening, in het kader van het Meerjarig Financieel Kader 2021-2027. Middels de aanpassing wordt gezorgd voor een betere afstemming van het verlenen van nationale financiering, afkomstig van de lidstaten zelf of het nationale gedeelte van ESI fondsen, aan projecten die ook een bijdrage krijgen uit centraal geregelde Europese fondsen. Het gaat om financiering vanuit het InvestEU Fonds, Europese regionale samenwerkingsprojecten en onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten met een Seal of Excellence onder Horizon2020 of Horizon Europe. De aanpassing wordt in het derde kwartaal van 2020 verwacht.
Ook wordt de definitie van micro, kleine en middelgrote onderneming geëvalueerd. De voornaamste criteria betreffen het aantal werknemers en de jaaromzet/balanstotaal. Mocht er een verandering worden aangebracht in de definitie dan zal dit op vele terreinen gevolgen hebben.
Tijdspad
Nieuwe voorstellen |
Tijdspad |
| De Europese industriële strategie | |
| Industrial Strategy (non-legislative) | Q1 2020 |
| Single Market Barriers Report (non-legislative) | Q1 2020 |
| Single Market Enforcement Action Plan (non-legislative) | Q1 2020 |
| SME Strategy (non-legislative) | Q1 2020 |
| White Paper on an Instrument on Foreign Subsidies (non-legislative) | Q2 2020 |
| De Europese onderzoeksruimte | |
| Communication on the Future of Research and Innovation and the European Research Area (non-legislative) | Q2 2020 |
| Communication on Horizon Europe research and innovation missions (non-legislative) | Q4 2020 |
| Het Europese digitale dienstenverkeer | |
| Digital Services Act (legislative, incl. impact assessment) | Q4 2020 |
| Geprioriteerde lopende voorstellen | Vindplaats |
| Proposal for a REGULATION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL establishing the Connecting Europe Facility and repealing Regulations (EU) No 1316/2013 and (EU) No 283/2014 | COM(2018)438 final 2018/0228 (COD) 07.06.2018 |
| Proposal for a DECISION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on establishing the specific programme implementing Horizon Europe – the Framework Programme for Research and Innovation | COM(2018)436 final 2018/0225 (COD) 07.06.2018 |
| Proposal for a REGULATION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL establishing Horizon Europe – the Framework Programme for Research and Innovation, laying down its rules for participation and dissemination | COM(2018)435 final 2018/0224 (COD) 07.06.2018 |
| Proposal for a COUNCIL REGULATION establishing the Research and Training Programme of the European Atomic Energy Community for the period 2021-2025 complementing Horizon Europe – the Framework Programme for Research and Innovation | COM(2018)437 final 2018/0226 (NLE) 07.06.2018 |
| Proposal for a DIRECTIVE OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on the legal and operational framework of the European services e-card introduced by Regulation ….[ESC Regulation]…. | COM(2016)823 final 2016/0402 (COD) 10.01.2017 |
| Proposal for a REGULATION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL introducing a European services e-card and related administrative facilities | COM(2016)824 final 2016/0403 (COD) 10.01.2017 |
| Evaluaties bestaande Europese wetgeving | |
| Fitness check of 2012 State aid modernization package, railways guidelines and short term export credit insurance | Nog niet bekend |
| Targeted modification of the General Block Exemption Regulation in relation to the EU funding programmes | Q3 2020 |
| Evaluation of the ‘SME Definition’ | Nog niet bekend |
BRON:
Commissie werkprogramma 2020, Europese Commissie
MEER INFORMATIE:
Verlenging en evaluatie Europese staatssteunregels, Kenniscentrum Europa Decentraal
Europese Commissie start openbare consultatie over staatssteunregels, Kenniscentrum Europa Decentraal
Connecting Europe Facility, Kenniscentrum Europa Decentraal
Horizon2020, Kenniscentrum Europa Decentraal
Dienstenrichtlijn, Kenniscentrum Europa Decentraal
