Mogelijkheden Catalogus Groenblauwe Diensten

Met behulp van de Catalogus kan een decentrale overheid een pakket van maatregelen samenstellen om te subsidiëren wat beleidsmatig gewenst is. Een subsidieregeling die valt onder de werking van de Catalogus en in het register van de Catalogus is opgenomen, is ‘staatssteunproof’ en hoeft daarom door de betreffende overheid niet meer apart te worden aangemeld bij de Europese Commissie. Hierdoor kan de subsidiemaatregel relatief snel in werking treden.

Om gebruik te maken van de Catalogus moet een decentrale overheid een selectie maken uit de maatregelen in de Catalogus die de overheid wil subsidiëren. De Catalogus maakt inzichtelijk welke compensatie maximaal mogelijk is voor de activiteiten en welke gebruiksbepalingen noodzakelijk zijn bij de uitvoering van groenblauwe diensten. De decentrale overheid moet vervolgens de specifieke activiteiten, de bijbehorende voorschriften, de vereisten en de subsidiabele kosten uit de Catalogus in een regeling opnemen.

Applicatie groenblauwe diensten

Om de selectie van de maatregelen uit de Catalogus te vergemakkelijken heeft BIJ12 een nieuwe applicatie voor het samenstellen van groenblauwe diensten ontwikkeld. Daarmee kunnen gebruikers eenvoudig verschillende maatregelen selecteren. De bijhorende maximale vergoedingen worden automatisch gegenereerd. De applicatie geeft ook weer welke voorschriften van toepassing zijn. De applicatie is te downloaden als een Excel-tool via de website van BIJ12.

Handleiding toepassing Catalogus

Op de website van BIJ12 is naast de applicatie een handleiding gepubliceerd, bedoeld voor decentrale overheden die de Catalogus willen toepassen. In deze handleiding wordt uiteengezet hoe de Catalogus is opgebouwd, hoe de procedure verloopt en waar een regeling aan moet voldoen om op basis van de Catalogus ‘staatssteunproof’ te zijn.

Meer informatie

Staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal
Groenblauwe diensten, Kenniscentrum Europa Decentraal
Catalogus Groenblauwe Diensten, BIJ12
Goedkeuringsbesluit SA.44848, Europese Commissie

De wijziging van dit steunkader benadrukt het belang om naast het verschaffen van liquiditeit aan ondernemingen ook ondersteuning te bieden aan onderzoek en ontwikkeling en productieprocessen die bijdragen aan de bestrijding van de Covid-19. De wijziging beoogt aanvullende steunmaatregelen te bieden die verenigbaar zijn met artikel 107 lid 3 VWEU op basis van de Covid-19-uitbraak. De aanvullende tijdelijke steunmaatregelen zijn van kracht sinds vrijdag 3 april. Voor december 2020 kijkt de Commissie of de kaderregeling moet worden verlengd.
De volgende vijf maatregelen zijn opgenomen in het kader:

• Meer ondersteuning voor coronavirus-gerelateerd(e) onderzoek en ontwikkeling;
• Meer ondersteuning voor de bouw en verbetering van testfaciliteiten;
• Meer steun voor de productie van producten die relevant zijn voor de aanpak van de uitbraak van coronavirus;
• Gerichte ondersteuning in de vorm van uitstel van belastingbetalingen en/of opschorting van werkgeversbijdragen voor sociale zekerheid;
• Gerichte ondersteuning in de vorm van loonsubsidies voor werknemers.

Daarnaast zijn er nog een paar kleine wijzigingen doorgevoerd waaronder de cumulatiebepalingen over het combineren van verschillende soorten steun en de mogelijkheden voor directe bevoorschotting. Eveneens zijn een aantal bepalingen nader verduidelijkt.

Bron:

Gewijzigd steunkader, Europese Commissie
Uitbreiding tijdelijk kaderregeling (Press Release), Europese Commissie

Meer informatie

Tijdelijk kaderregeling, Kenniscentrum Europa Decentraal
Staatssteun en corona, Kenniscentrum Europa Decentraal
Overzichtspagina staatssteun en COVID-19, Europese Commissie
 
 

Coordinated economic response

Op 13 maart 2020 presenteerde de Europese Commissie haar coordinated economic response als reactie op de COVID-19-uitbraak. Hierin werd een overzicht gegeven van de mogelijkheden voor lidstaten om steun te verlenen in verband met het coronavirus, op grond van artikel 107 (2)(b) van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU). Denk hierbij aan steunmaatregelen die voor bepaalde bedrijven en sectoren gelden om compensatie te verlenen aan ondernemingen die direct schade lijden door de uitbraak van het virus. Tevens is hierin aangegeven dat lidstaten ook maatregelen kunnen nemen die direct de lasten van ondernemingen verlichten, zoals het tijdelijk uitstel verlenen voor het betalen van belastingen voor alle bedrijven. Dat soort maatregelen hoeven geen staatssteun in te houden.
Voor de mogelijkheid om steun te verlenen op grond van artikel 107 (3)(b) VWEU heeft de Commissie op 19 maart 2020 nu ook een tijdelijk toepassingskader gepubliceerd.

Tijdelijk steunkader in verband met coronavirus

In dit tijdelijke steunkader zet de Commissie de voorwaarden uiteen die zij zal toepassen op de steun die lidstaten op grond van artikel 107(3)(b) VWEU verlenen. Op grond van dit artikel kunnen lidstaten steun verlenen aan ondernemingen om zo een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen.
Doordat de COVID-19-uitbraak alle lidstaten treft en de maatregelen die de lidstaten hiertegen hebben genomen gevolgen hebben voor ondernemingen, heeft de Commissie een beoordelingskader voor bepaalde tijdelijke steunmaatregelen aangenomen. Deze steunmaatregelen zal de Commissie, na melding, als verenigbaar met de interne markt beschouwen. De steun mag conform het tijdelijke steunkader verleend worden aan ondernemingen die per 1 januari 2020 in financiële moeilijkheden verkeren als gevolg van de economische gevolgen van de COVID-19-uitbraak. Ook aan gezonde ondernemingen mag de steun overigens worden verleend. Steunverleningen zijn op grond van het tijdelijke steunkader mogelijk vanaf 19 maart 2020 tot 31 december 2020.

Tijdelijke steunmaatregelen

De Europese Commissie benoemd vijf vormen van steun die op basis van het tijdelijk steunkader kunnen worden verleend. Hieronder worden de belangrijkste vier vormen (voor decentrale overheden) in beknopte vorm besproken. Voor de volledige tekst verwijzen we u naar het volledige document van het tijdelijk steunkader COVID-19.

Steun in de vorm van rechtstreekse subsidies/belastingvoordelen/terugbetaalbare voorschotten

Naast het feit dat liquiditeit verschaft kan worden op grond van artikel 107 (3)(c) VWEU is het mogelijk om op basis van het tijdelijk steunkader tijdelijke beperkte steunbedragen (aan zowel grote ondernemingen als mkb’ers) te verlenen die met een plotseling tekort aan of zelfs geen liquiditeit worden geconfronteerd. In feite komt er zo directe funding/liquiditeit voor de onderneming. De Commissie stelt een aantal voorwaarden voor het verlenen van steun in deze situatie:

• De steun dient niet meer te zijn dan € 800.000,- per onderneming; (voor de landbouwsector € 100.000,- en voor de visserijsector € 120.000,-)
• De steun dient in de vorm van een regeling met een begroting te zijn;
• Enkel gezonde ondernemingen, of ondernemingen die voor 31 december 2019 niet in moeilijkheden verkeerden en die in de problemen zijn gekomen door het coronavirus vallen hieronder;
• De steun wordt uiterlijk op 31 december 2020 verleend.

N.B: Voor steun die wordt verleend in de agricultuur en de landbouw- en visserijsector gelden er specifieke voorwaarden (voor directe steun die onder paragraaf 3.1 van het steunkader wordt gegeven).

Steun in de vorm van garanties voor leningen

Lidstaten kunnen overheidsgaranties bieden voor leningen voor een periode van zes jaar en met het geleende bedrag voor toegang tot liquiditeit zorgen voor ondernemingen die met een plotseling tekort zitten. Een mogelijkheid hiervoor is bijvoorbeeld: een verlaging van de jaarlijkse premie toekennen voor nieuwe garanties die worden verleend in overeenstemming met de veilige haven voor kredietmarges. Het minimumniveau voor de garantiepremies is afhankelijk van de grootte van de onderneming en de looptijd van de lening. De percentages zijn terug te vinden in het steunkader.

Steun in de vorm van rentesubsidies voor leningen

Een andere manier voor lidstaten om in toegang tot liquiditeit te voorzien is door middel van gesubsidieerde rentetarieven voor een beperkte periode voor het geleende bedrag. De specifieke geldende percentages zijn ook hier per situatie verschillend en zijn terug te vinden in het steunkader. De leningscontracten worden uiterlijk op 31 december 2020 ondertekend en zijn beperkt tot een duur van 6 jaar.

Steun in de vorm van garanties en leningen die worden verstrekt via kredietinstanties of andere financiële intermediairs

Steun in de vorm van overheidsgaranties en verlaagde rentetarieven in overeenstemming met de twee hiervoor besproken vormen kunnen direct worden verleend, via kredietinstanties of andere financiële instanties. Als de steun niet direct wordt verleend gelden er een aantal voorwaarden. Kredietinstanties of andere financiële intermediairs kunnen indirect voordeel krijgen van deze vorm van steun die bedoeld is voor de ondernemingen. Daarom moeten zij ervoor zorgen dat de garanties en leningen zoveel mogelijk bij de ondernemingen terechtkomen. Er moeten overigens wel bepaalde safeguards worden opgenomen om te voorkomen dat er directe steun aan de banken wordt gegeven.

Controle en rapportage

Uiterlijk op 31 december 2020 moeten de lidstaten een lijst aanleveren bij de Commissie van maatregelen die zijn ingevoerd op basis van dit tijdelijke handelingskader betreffende goedgekeurde regelingen. Er geldt ook een rapportageplicht voor de lidstaten waardoor ze jaarlijks verslag dienen te doen aan de Europese Commissie over verleende steun.

Coördinatie vanuit het ministerie van EZK

Op dit moment worden er binnen het ministerie van EZK verschillende steunmaatregelen in verband met COVID-19 vormgegeven. Zo is er al een noodloket om te voorzien in de eerste nood voor gedupeerde (kleine en middelgrote) ondernemingen, is er een verruiming van het BMKB in werking getreden en is de Borgstellingsregeling Landbouw verruimd. Er kunnen naar verwachting ook snel via de Stichting Qredits kleinere kredieten met gunstiger voorwaarden worden verstrekt.
Het geheel van alle meldingen op grond van artikel 107, lid 2, b VWEU (buitengewone gebeurtenisomstandigheden) en artikel 107, lid 3, b VWEU (ernstige verstoring van de economie) wordt door het Ministerie van EZK gecoördineerd in het kader van het nationale COVID-19 steunbeleid.

Decentrale relevantie

Ook decentrale overheden kunnen gebruiken maken van het bovengenoemde tijdelijke steunkader, naast de reeds bestaande vrijstellingsmogelijkheden die de staatssteunregels bieden. Bedenk wel dat er al een aantal steunmaatregelen door het kabinet worden genomen die dezelfde doelgroep zullen bestrijken als een gemeentelijke of provinciale regeling. Indien gemeenten en provincies willen overgaan tot het doen van een melding/notificatie op basis van dit tijdelijke steunkader dan dient er contact te worden opgenomen met het Coördinatiepunt Staatssteun voor Decentrale Overheden van het ministerie van BZK.
Voor meer vragen over staatssteun en de mogelijkheden om dit te kunnen verlenen kan contact worden opgenomen met het Coördinatiepunt Staatssteun van Europa decentraal door te mailen naar cps@europadecentraal.nl.

actualiteitenpagina coronacrisis en Europese regelgeving

Wat voor impact heeft de coronacrisis op Europese regelgeving en -beleid? En met welke Europese aspecten moet uw overheidsorganisatie rekening houden als u extra maatregelen neemt om de effecten van de coronacrisis op te vangen? Denk bijvoorbeeld aan de staatssteun- en aanbestedingsregels. Kenniscentrum Europa decentraal lanceert een actualiteitenpagina met de laatste ontwikkelingen en verdiepende informatie.
NAAR DE CORONA-ACTUALITEITENPAGINA

Bron

Het tijdelijk steunkader COVID-19, Europese Commissie

Meer informatie

Dossier staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal
Overzichtspagina staatssteun en COVID-19, Europese Commissie
 

Mededeling van de Europese Commissie

De Europese Commissie heeft een mededeling gepubliceerd met betrekking tot een gecoördineerde reactie op de COVID-19-uitbraak. Hierin worden onder andere vijf mogelijke opties besproken die lidstaten kunnen toepassen om de economische gevolgen van het virus tegen te gaan. Deze maatregelen zullen niet binnen de werkingssfeer van de staatssteunregels vallen, of kunnen hier buiten worden getrokken. Ten slotte kunnen lidstaten onder de de-minimisverordening en de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) steun verlenen aan ondernemingen. Dit soort maatregelen moeten slechts worden kennisgegeven aan de Europese Commissie. En hierbij is geen voorafgaande beoordeling van de Commissie aan de orde.
Maatregelen gericht tot alle ondernemingen
Lidstaten kunnen ervoor kiezen om maatregelen te nemen die voor alle ondernemingen gelden, zoals loonsubsidies en uitstel van betaling van de vennootschapsbelasting en btw. Dit soort maatregelen zijn direct en efficiënt in het verlichten van de financiële last van ondernemingen. Zolang deze niet selectief van aard zijn, vallen ze niet onder de staatssteunregels.
Rechtstreekse vergoeding aan consument
Het is ook mogelijk om rechtstreeks aan consumenten of particulieren financiële steun te verlenen voor geannuleerde diensten of tickets die niet door de organisatoren worden vergoed. Doordat deze vergoeding direct bij de consument terechtkomt en niet bij een onderneming zijn de staatssteunregels hier ook niet van toepassing.
Liquiditeitsvoorziening
Op basis van artikel 107(3)(c) van het Werkingsverdrag kunnen lidstaten voorzien in acute liquiditeitsbehoeften van bedrijven en ze ondersteunen in faillissement vanwege de COVID-19-uitbraak. Hier zijn de staatssteunmaatregelen wel van toepassing en daarom moeten dit soort maatregelen ter autorisatie worden aangemeld bij de Europese Commissie.
Compenseren van schade
Lidstaten kunnen op grond van artikel 107(2)(b) van het Werkingsverdrag benadeelde organisaties compenseren voor geleden schade door uitzonderlijke omstandigheden, zoals ook de corona-uitbraak. Er moet echter wel een causaal verband zijn tussen de verleende steun en de opgelopen schade ten gevolge van het coronavirus. Het moet gaan om proportionele steun die noodzakelijk is om de schade te compenseren.
Goedkeuring bij ernstige verstoring economie
De gevolgen van de corona-uitbraak in Italië zijn van zodanige aard en omvang dat artikel 107, lid 3, onder b), VWEU kan worden toegepast. Dit betekent dat de Europese Commissie aanvullende nationale steunmaatregelen kan goedkeuren om een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen. Bij de beoordeling door de Commissie van het gebruik van dit artikel voor andere lidstaten zal een soortgelijke aanpak worden gevolgd. De Commissie werkt aan een speciaal juridisch kader op grond van artikel 107(3)(b) VWEU om in geval van nood vast te stellen.
Versnelde procedures bij de Commissie
In geval er een aanmeldingsplicht is voor bepaalde maatregelen heeft de Commissie alle noodzakelijke procedurele vereenvoudigingen ingevoerd om het goedkeuringsproces zo snel mogelijk te laten verlopen. Beslissingen worden genomen binnen enkele dagen nadat de aanmelding volledig is ingediend.
Voorbeeld Deense steunmaatregel
Een goed voorbeeld is de melding van Denemarken die op 20 maart is ingediend voor een compensatieregeling voor organisatoren van evenementen voor meer dan 1000 bezoekers die door het coronavirus zijn afgelast. Tot nu toe is Denemarken de enige lidstaat die een melding heeft gedaan van staatssteun in verband met het coronavirus.

Nederlandse maatregelen ter stimulering van de economie

Het kabinet heeft door middel van een kamerbrief economische maatregelen gepresenteerd met betrekking tot het coronavirus.
Werktijdverkorting
Ondernemers kunnen aanspraak doen op de huidige regeling werktijdverkorting. Dit houdt in dat door bepaalde omstandigheden er tijdelijk geen werk is en de overheid de verloren uren voor de werknemers compenseert. De criteria die hiervoor gelden zijn dat de situatie voor minimaal 2 en maximaal 24 weken tot werkuitval moet leiden en minimaal een vijfde deel van het personeel moet zonder werk komen te zitten. Tot en met afgelopen woensdag waren al 1700 aanmeldingen van bedrijven die hiervoor in aanmerking komen. Het ministerie van Sociale Zaken zet extra mensen in om de regeling uit te breiden.
Verruiming BMKB
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat staat via de BMKB borg voor de kredieten aan ondernemers, zodat zij makkelijker geld kunnen lenen. Ondernemers kunnen hiervoor terecht bij kredietverstrekkers, zoals banken. De borgstelling voor het midden- en kleinbedrijf (BMKB)-wordt verruimd om zo de liquiditeitsproblemen die ondernemingen kunnen ondervinden op te lossen. Zo wordt de omvang van het borgstellingskrediet in de BMKB verhoogd van 50% naar 75% en wordt de regeling ook toepasbaar op overbruggingskredieten en rekening-courantkredieten met een looptijd tot twee jaar.
Uitstel van betaling van belasting
Bedrijven die in financiële problemen zitten krijgen de mogelijkheid om een bijzonder uitstel van betaling van belasting aan te vragen. Dit heeft betrekking tot de inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, omzetbelasting en loonbelasting. Als dit wordt toegekend, zal de invordering door de Belastingdienst worden stopgezet. Eventuele verzuimboetes voor het niet of niet op tijd betalen van belasting worden teruggedraaid. Als bedrijven verwachten dat ze een lager inkomen zullen hebben door het coronavirus kunnen ze om een lager voorlopig aanslag vragen bij de Belastingdienst.
Besluit bijstand verlening zelfstandigen (Bbz)
Ondernemers die getroffen worden door de gevolgen van het coronavirus kunnen mogelijk een beroep doen op het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz). Deze regeling is bedoeld voor ondernemers met een levensvatbaar bedrijf, die tijdelijk financiële problemen ondervinden. De ondernemer kan in aanmerking komen voor een periodieke uitkering en/of bedrijfskapitaal. Het Bbz wordt uitgevoerd door gemeenten. Gemeenten kunnen bij het verstrekken van een periodieke uitkering (voor levensonderhoud) een voorschot verstrekken indien noodzakelijk.

actualiteitenpagina coronacrisis en Europese regelgeving

Wat voor impact heeft de coronacrisis op Europese regelgeving en -beleid? En met welke Europese aspecten moet uw overheidsorganisatie rekening houden als u extra maatregelen neemt om de effecten van de coronacrisis op te vangen? Denk bijvoorbeeld aan de staatssteun- en aanbestedingsregels. Kenniscentrum Europa decentraal lanceert een actualiteitenpagina met de laatste ontwikkelingen en verdiepende informatie.
NAAR DE CORONA-ACTUALITEITENPAGINA

Bron

Actuele informatie over het coronavirus, RIVM
Verruiming BMKB-regeling, Rijksoverheid

Meer informatie:

Dossier staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal

Stand van zaken grensoverschrijdende samenwerking

In zijn brief legt de minister uit dat de samenwerking in grensgebieden op allerlei terreinen intensiever wordt en het belang van de samenwerking ook bij andere regeringen wordt onderkend. Nederland richt zich bij de grensoverschrijdende samenwerking op vier acties:

• Het stimuleren van grensoverschrijdende initiatieven;
• Het scheppen van de juiste randvoorwaarden en het wegnemen van grensbelemmeringen;
• Het benutten van governance met de grensregio’s en buurlanden;
• Het gebruikmaken van instrumenten van de EU de Benelux.

In de kamerbrief werden verschillende initiatieven uitgelicht, zoals bijvoorbeeld jongerenuitwisseling op het gebied van sport en cultuur, Regio Deals met grensregio’s en de North Sea Port. Ook wordt er ingegaan op ontwikkelingen bij grensinformatiepunten, de diploma-erkenning en het gebruik van Europese instrumenten. Daarnaast werd kort de stand van zaken geschetst op het gebied van samenwerking met Vlaanderen en Duitsland.
Grensinformatiepunten
De grensinformatiepunten zijn belangrijke schakels in het wegnemen van grensbelemmeringen. De minister ziet het ondertekenen van het convenant over de structurele financiering van de Grensinfopunten op 25 november 2019 als een belangrijke mijlpaal. Het kabinet en de regio’s stellen jaarlijks € 1 miljoen beschikbaar voor het verlenen van informatie over wonen werken, ondernemen en studeren in het buitenland. In januari 2019 werden er door de Kamer vragen gesteld over de financiering van de grensinformatiepunten.
Diplomaerkenning
Ook werden er door de Kamer vragen gesteld over de erkenning van met name diploma’s in de zorgsector. Voor verzorgende IG-/zorgkundige beroepen is er nog geen automatische erkenning in EU-verband afgesproken. Wel zijn er in oktober door het Institute for Transnational and Euregional cross border cooperation and Mobility (ITEM) roadmaps en factsheets opgesteld die de procedures voor diplomaerkenning inzichtelijker moeten maken. Deze wordt onder andere door de grensinfopunten gebruikt. De minister liet wel weten dat er wordt bekeken of deze procedures voor de Benelux en Noordrijn-Westfalen (Duitsland) vergemakkelijkt kunnen worden.
Interreg
Het Interreg-A programma is een Europees instrument dat grensoverschrijdende samenwerking ondersteund. Knops informeerde de Kamer dat het kabinet voor de periode 2021 – 2017 inzet op de thema’s innovatie, duurzaamheid, energietransitie, klimaatadaptatie en het verminderen van grensbelemmeringen. De nieuwe programma’s worden op dit moment wordt in samenwerking met decentrale overheden van de buurlanden voorbereid.

Europees Jaar van het Spoor

De Europese Commissie kwam deze maand daarnaast met een nieuw voorstel voor de promotie van grensoverschrijdende mobiliteit. Volgens de Europese Commissie is de trein een verbindende factor die Europeanen dichter bij elkaar brengt. Om de grensoverschrijdende dimensie van het spoor te benadrukken en te bevorderen heeft de Europese Commissie voorgesteld 2021 uit te roepen als het Jaar van het Spoor. De Commissie wil hiermee onder andere activiteiten op Europees, nationaal, regionaal en lokaal niveau opzetten die het publiek stimuleren meer gebruik te maken van het spoor.

Bron

Voortgang grensoverschrijdende Samenwerking (GROS), Brief van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Tweede Kamer der Staten-Generaal
Voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad betreffende het Europees Jaar van de spoorwegen (2021), Europese Commissie

Meer informatie:

Grensoverschrijdende Samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
Nationaal kader en instrumenten GROS, Kenniscentrum Europa Decentraal

Vrijstellingsmogelijkheden staatssteun

Steun die onder het staatssteunverbod valt, kan worden vrijgesteld van een melding bij de Europese Commissie door gebruik te maken van een vrijstellingsverordening. In dat geval kan een lichtere procedure worden gevolgd: de zogenaamde kennisgevingsprocedure. De meeste kennisgevingen door decentrale overheden worden gedaan onder toepassing van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) die vele steuncategorieën kent. Daarnaast maken decentrale overheden gebruik van de Landbouwvrijstellingsverordening (LVV).

Kennisgevingen door decentrale overheden

Sinds de modernisering van de staatssteunregels (SAM) worden er steeds meer kennisgevingen gedaan door de decentrale overheden. De provincies zijn nog steeds de koplopers wat kennisgevingen bij de Commissie betreft, maar ook de gemeenten en managementautoriteiten maken in toenemende mate gebruik van de kennisgevingsprocedure. De meeste steunmaatregelen van 2019 betroffen individuele steun (ad hoc), verleend in de vorm van een subsidie.

Populaire steuncategorieën

In de AGVV zijn diverse steuncategorieën opgenomen en de meest gebruikte categorieën zijn:

• onderzoek;
• ontwikkeling en innovatie;
• cultuur en erfgoed. 

Meer dan 70% van de kennisgevingen op grond van de AGVV had betrekking op deze categorieën. De verruiming van de AGVV in de zomer van 2017 kan een verklaring zijn voor de toename in deze categorieën. Ook de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft hier mogelijk invloed op gehad. Het Hof benadrukt dat de voorwaarden van de vrijstellingsverordeningen strikt moeten worden nageleefd. Hieronder valt ook de kennisgeving van de steunmaatregel aan de Commissie. Een volledig overzicht van de gebruikte categorieën is te vinden in de kennisgevingen-barometer.

De-minimis in geval van klein bedrag

De hoogte van de kennisgegeven steunbedragen loopt sterk uiteen. Logischerwijs is het kennisgegeven bedrag doorgaans hoger bij regelingen dan bij individuele steunmaatregelen. Het is opmerkelijk dat een groot deel van de gedane kennisgevingen onder de de-minimisdrempel ligt. Ongeveer 36% van alle ad-hoc-steunverleningen op basis van de AGVV liggen onder de de-minimisdrempel van € 200.000. Er worden dus met enige regelmaat relatief kleine bedragen als staatssteun aan de Europese Commissie kennisgegeven.
Wanneer decentrale overheden kleine bedragen ‘staatssteunproof’ willen maken, dan is de de-minimisverordening het instrument met de laagste administratieve lasten. Er moet wel aan de voorwaarden van de de-minimisverordening worden voldaan, zie ook dit artikel. Vanwege de beperkte omvang, wordt de-minimissteun geacht de handel tussen de lidstaten niet te beïnvloeden en daarom geen staatssteun te zijn. In tegenstelling tot het gebruik van een vrijstellingsverordening, hoeft er bij toepassing van de de-minimisverordening geen kennisgeving te worden gedaan en vindt er geen jaarlijkse rapportage plaats. Meer informatie over de toepassingsmogelijkheden van de de-minimisverordening is hier terug te vinden.

Steun buiten de staatssteunsfeer

Ook indien de de-minimisgrens wordt overschreden, hoeft er niet altijd sprake te zijn van staatssteun en is het dus niet in alle gevallen noodzakelijk om een kennisgeving te doen. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat een steunmaatregel een dermate lokaal karakter heeft dat hiermee het handelsverkeer tussen de lidstaten niet ongunstig wordt beïnvloed. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan steun in de cultuursector voor kleine, lokale initiatieven. Dit valt onder andere op te maken uit de Mededeling staatssteun, de besluitenpraktijk van de Commissie en de Analytic Grid for Culture.

Europa decentraal ondersteunt decentrale overheden

Het kan voor decentrale overheden nuttig zijn om, alvorens zij overgaan tot het doen van een kennisgeving, na te gaan of er überhaupt sprake is van staatssteun en of wellicht de de-minimisverordening ook toegepast kan worden. Meer informatie over staatssteun kan worden gevonden op de website van Europa decentraal. Tevens kunnen decentrale overheden kosteloos een vraag stellen via de helpdesk. In het geval u een kennisgeving wilt doen, kunt u contact opnemen via cps@europadecentraal.nl.

Bron:

Kennisgevingen-barometer, Kenniscentrum Europa Decentraal

Meer informatie

Staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal
Kennisgevingsprocedure, Kenniscentrum Europa Decentraal
Vrijstellingen, Kenniscentrum Europa Decentraal
 

Meerjarenplan

Het meerjarenplan van de Benelux voor de komende vier jaar is ingedeeld in acht verschillende thema’s. Deze zijn arbeidsmobiliteit, mobiliteit, interne markt, energie-en klimaatbeleid, veiligheid, fraudepreventie, duurzame en rechtvaardige samenleving en klimaatverandering. Benelux vraagt aan burgers, bedrijven, overheden en alle andere geïnteresseerden om mee te denken over de juiste invulling voor deze thema’s om de grensoverschrijdende samenwerking te versterken. Via het online consultatieplatform die te vinden is op consult.benelux.int, is het mogelijk om de belangrijke onderwerpen te selecteren en ideeën over de thema’s te delen om de samenwerking in de regio te versterken. De Benelux vraagt om hierbij vooral ‘out of the box’ te denken. Alle bijdragen worden meegenomen in aankomende overlegsessies, waarin de doelstellingen van de samenwerking verder worden uitgewerkt.

Benelux

De Benelux is een grensoverschrijdende samenwerking tussen Nederland, België en Luxemburg met als doel een regio zonder grenzen te bereiken. Als voorloper van de Europese Unie is het streven van de Benelux om een effectieve samenwerking te realiseren. Elke vier jaar worden de doelstellingen van de samenwerking in een meerjarenplan uitgewerkt. Dit plan wordt door het Benelux Comité van Ministers goedgekeurd en wordt verder ingevuld in jaarlijkse werkplannen van het secretariaat-generaal.

Decentrale overheden en het meerjarenplan

De bijdrage van decentrale overheden in de grensregio’s aan de doelstellingen van de Benelux is van groot belang. Naast de burgers zijn zij degenen die de grensbelemmeringen dagelijks in de praktijk kunnen ervaren. Vooral op gebied van de arbeidsmarkt, sociale (on)zekerheid, zorgverlening, de erkenning van diploma’s en mobiliteit zijn er volgens de Benelux nog veel belemmeringen. Veel van deze gebieden zijn ook geformuleerd in de acht thema’s van het meerjarenplan.
Arbeidsmobiliteit
Het streven van de Benelux is om de arbeidsmarkt ‘grensneutraal’ te maken. Dit betekent dat de verschillen in wetgeving van de verschillende landen geen belemmering mogen vormen voor de arbeidsmobiliteit in grensregio’s. Decentrale overheden kunnen dit mogelijk maken door een gelijktrekking wat betreft diploma-erkenning, beroepskwalificaties en stages, maar ook betere informatieverstrekking aan werkgevers en werknemers over relevante regelgeving van betrokken landen.
Interne markt
Hoewel we sinds 1992 van een interne markt spreken, blijven er hindernissen bestaan. Het doel van de Benelux is om de interne markt te moderniseren om – waar mogelijk – een groei van de economie en banen te stimuleren. Deze modernisering van de interne markt binnen de Benelux kan als voorbeeld dienen om ook het regelgevend kader op Europees niveau te moderniseren.
Veiligheid en fraudebestrijding
Uit het meerjarenplan blijkt dat er steeds vaker sprake is van grensoverschrijdende criminaliteit en fraude. De Benelux acht een intensieve politionele samenwerking essentieel om georganiseerde criminaliteit en ondermijnende criminaliteit tegen te gaan. Fraude komt in verschillen vormen voor, dus is het belangrijk om op de hoogte te blijven van nieuwe fraudetechnieken. Dit maakt het makkelijker om de verschillende frauderegels en -praktijken van de landen op elkaar af te stemmen.
Duurzaam leven
Duurzaamheid en innovatie zijn het uitgangspunt van de thema’s mobiliteit, energie en klimaat, duurzame- en rechtvaardige samenleving en klimaatverandering. De Benelux-landen willen overschakelen naar duurzaam personen- en goederenvervoer. De klimaatdoelen van Parijs zijn opgenomen in het meerjarenplan. Deze doelen worden in nauwe samenwerking met de grote buurlanden Duitsland en Frankrijk gerealiseerd. Armoedebestrijding – en in het bijzonder kinderarmoede – is een nieuw aandachtspunt bij het realiseren van een rechtvaardige samenleving. De gevolgen van klimaatverandering zijn grensoverschrijdend en worden door de Benelux-landen samen opgepakt. Met name in de bouwsector wordt het hergebruik van afvalstromen bevorderd om bij te dragen aan een koolstofarme economie.

Bron

Benelux-landen starten consulatie rondom meerjarenplan, Benelux

Meer informatie

Grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
Benelux, Kenniscentrum Europa Decentraal

Richtsnoeren landbouwsteun

De richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en bosbouwsector en in plattelandsgebieden 2014-2020 bieden decentrale overheden, naast de Landbouwvrijstellingsverordening (LVV), de mogelijkheid om steun te verlenen in overeenstemming met het staatssteunrecht. Deze steunmaatregelen moeten formeel bij de Commissie worden aangemeld, voordat de steun is verleend. De richtsnoeren zijn van toepassing op steunmaatregelen voor activiteiten op het gebied van de productie, verwerking en afzet van landbouwproducten. De richtsnoeren bevatten meer steuncategorieën dan de LVV en de nadruk ligt meer op milieu- en klimaatmaatregelen. Bovendien zijn in veel gevallen de steunintensiteiten hoger.

Verlenging van de richtsnoeren

Eind 2017 is de Commissie gestart met de hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2020. In het kader hiervan zijn verschillende verordeningen nog in behandeling bij het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. Voor de herziening van de richtsnoeren voor de landbouw- en bosbouwsector zijn de toekomstige regels van het GLB van essentieel belang.
Doordat het nieuwe GLB nog niet volledig is afgerond om per 1 januari 2021 in werking te kunnen treden, heeft de Commissie besloten om het toepassingskader van de richtsnoeren landbouw te verlengen tot en met 31 december 2021. Zodoende zullen de regelingen van het GLB en de richtsnoeren tegelijkertijd in werking treden.

Gevolgen van de verlenging

Door de verlenging van de richtsnoeren blijft steun die wordt gegeven volgens de voorwaarden van de richtsnoeren rechtsgeldig. Steun die door de decentrale overheden is aangemeld bij de Commissie kan ook worden verlengd. Deze verlenging volstaat met een simpele procedure als het om kleine wijzigingen gaat, zoals budgetverhoging, en niet belangrijke wijzigingen in de maatregel. De Commissie heeft besloten om dit mogelijk te maken, zodat de administratieve lasten van lidstaten zo veel mogelijk worden beperkt.

Meer informatie

Dossier staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal
Staatssteun en landbouw, Kenniscentrum Europa Decentraal
Richtsnoeren landbouw, Eur-lex
 

De Algemene Groepsvrijstellingsverordening

In de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (Verordening (EU) nr. 651/2014) zijn categorieën van steunmaatregelen opgenomen die geacht worden een bijdrage te leveren aan de doelstellingen van de Europese Unie. Deze steunmaatregelen hoeven dan ook niet meer vooraf bij de Europese Commissie te worden aangemeld ter goedkeuring. Wanneer gebruik wordt gemaakt van de AGVV zal in plaats daarvan een zogeheten kennisgevingsprocedure moeten worden doorlopen.

Relevantie vrijgestelde staatssteun

Omdat de toepassing van de AGVV niet vooraf wordt getoetst door de Europese Commissie, maar gepaard gaat met een verantwoordelijkheid voor de steunverlenende autoriteit, is het van belang de rechtmatigheid van de verleende steun vooraf te waarborgen. Bovendien blijkt uit recente jurisprudentie dat voorzichtigheid bij het gebruik van de AGVV is geboden en dat onrechtmatige verleende steun vergaande consequenties kan hebben door bijvoorbeeld een terugvordering.

Achtergrond Handleiding Algemene Groepsvrijstellingsverordening

Mede door de hierboven genoemde risico’s leefde bij verschillende overheden de wens om beschikbare kennis te bundelen om meer duidelijkheid over de Algemene Groepsvrijstellingsverordening te verschaffen.
De handleiding is uitgegeven door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Kenniscentrum Europa decentraal, onder auspiciën van het Interdepartementaal Staatssteun Overleg (ISO).
Handleiding AGVV

Meer informatie:

Factsheet gewijzigde AGVV, Kenniscentrum Europa Decentraal
Bijlage samengesteld document AGVV, Kenniscentrum Europa Decentraal
Staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal
Algemene groepsvrijstellingsverordening, Kenniscentrum Europa Decentraal
Algemene voorwaarden, Kenniscentrum Europa Decentraal

[su_box title=”Handhavings- en detacheringsrichtlijn” box_color=”#c8ced2″ title_color=”#ffffff”]De detacheringrichtlijn (96/71 EG) uit 1996 legt een reeks basisarbeidsvoorwaarden vast voor gedetacheerde werknemers om hen te garanderen dat hun werkgever bepaalde beschermingsvoorschriften in acht neemt van de lidstaat waar zij gedetacheerd zijn. De handhavingsrichtlijn (2014/67/EU) biedt lidstaten instrumenten om de detacheringsrichtlijn beter te handhaven, sociale bescherming van gedetacheerde werknemers te verbeteren en oneerlijke concurrentie te bestrijden.[/su_box]

Evaluatie Commissie

Behalve op de toepassing en implementatie van de handhavingsrichtlijn wordt in de evaluatie van de Commissie ook, zover de beschikbare gegevens dit toestaan, ingegaan op de vraag in hoeverre de maatregelen van de lidstaten in de praktijk effectief zijn geweest. De Commissie concludeert in haar verslag dat alle lidstaten de handhavingsrichtlijn hebben omgezet waardoor een betere detacheringsrichtlijn kan worden gehandhaafd. Door het invoeren van administratieve eisen en controlemaatregelen zijn de lidstaten nu beter in staat om toezicht te houden op de naleving van de regels en de rechten van werknemers te garanderen.
Om de handhaving van de detacheringsrichtlijn verder te verbeteren geeft de Commissie aan dat zij maatregelen zal nemen die de grensoverschrijdende administratieve samenwerking bevorderen en vergemakkelijken, met name via de onlangs opgerichte Europese Arbeidsautoriteit. Die zal toezicht houden op de handhaving van Europese regels voor grensoverschrijdende arbeid.

Omzetting handhavingsrichtlijn in de WagwEU

De handhavingsrichtlijn is door alle lidstaten omgezet in nationaal recht. In Nederland is de handhavingsrichtlijn omgezet in de Wet arbeidsvoorwaarden gedetacheerde werknemers in de Europese Unie (WagwEU). De WagwEU is op 18 juni 2016 in werking getreden, met uitzondering van de meldingsplicht. Deze wordt in artikel 9 van de handhavingsrichtlijn beschreven als ‘de verplichting dat een grensoverschrijdende medewerker uiterlijk bij aanvang van de dienstverrichting een eenvoudige verklaring aan de verantwoordelijke nationale bevoegde instanties doet toekomen met de voor het uitvoeren van daadwerkelijke controles op de werkplek noodzakelijke informatie.’ Nederland interpreteert met de WagwEU echter een ruimer toepassingsgebied in de handhavingsrichtlijn, en betrekt hier ook zelfstandigen die grensoverschrijdende diensten verrichten bij.

Meldloket

In de reactie van het Kabinet op de Commissie-evaluatie meldt de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat, om de rechten van gedetacheerde medewerkers beter te garanderen en de opsporing van fraude te vergemakkelijken, er uitvoering zal worden gegeven aan de vereiste ‘eenvoudige verklaring’. Hiermee worden dienstverrichters verplicht om melding te maken van detachering naar Nederland. Aan de meldingsplicht die eerder in de WagwEU was uitgezonderd, wordt door het Kabinet nu dus invulling gegeven met een meldloket.
De minister wil het meldloket per 1 maart 2020 in werking laten treden en het meldloket per 1 februari 2020 openstellen, zodat de diensten die op of na 1 maart 2020 starten alvast kunnen worden gemeld. De Inspectie SZW, de SVB, de Belastingdienst en de IND hebben toegang tot de gegevens uit het meldloket. Daarnaast zal een nieuwe website worden gelanceerd waar informatie op te vinden is over detachering en de meldingsplicht medio januari 2020.

Bron

Kamerbrief nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie, ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Verslag over de toepassing van de handhavingsrichtlijn (COM 2019, 426), Europese Commissie
Handhavingsrichtlijn (2014/67/EU)
Detacheringsrichtlijn (96/71/EG)

Meer informatie

Grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
Praktijkvraag: heeft de Europese handhavingsrichtlijn voor detacheringen decentrale gevolgen?, Kenniscentrum Europa Decentraal
Detacheringsrichtlijn, werkgelegenheid en sociaal beleid, Kenniscentrum Europa Decentraal