De uitstoot van methaan moet verminderd worden om de Europese klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 te halen. Daarom heeft de Europese Commissie de Europese Methaanstrategie voorgesteld. Het gaat om maatregelen voor de energie-, landbouw- en afvalsector. Het plan werd op 14 oktober gepresenteerd.
Belang van het terugdringen van methaanemissies
Methaan is de tweede grootste oorzaak van klimaatverandering. Het gas is een luchtverontreiniger en wordt ook omgezet in koolstofdioxide en waterdamp, wat verder bijdraagt aan klimaatverandering. Door methaanemissies terug te dringen wordt klimaatverandering afgeremd en de luchtkwaliteit verbeterd. Dit sluit aan bij de ambities van de Commissie in de Green Deal en het Climate Target Plan voor 2030.
Welke maatregelen worden er genomen?
De Methaanstrategie bevat wetgevende en niet-wetgevende maatregelen voor de energie-, landbouw- en afvalsector. Deze sectoren veroorzaken wereldwijd 95% van de methaanemissies. Het doel is emissies in de hele toeleveringsketen terug te dringen. De belangrijkste maatregelen voor decentrale overheden uit de Methaanstrategie worden hieronder toegelicht.
Beter meten en rapporteren
Momenteel verschilt het meten en rapporteren van methaanemissies per lidstaat en per sector. De Commissie wil dat de kwaliteit van de metingen en rapportages verbetert. Op basis van het Klimaatverdrag van Rio de Janeiro (UNFCCC) zijn drie verschillende rapportage niveaus vastgesteld, waarbij niveau drie het nauwkeurigst is. De Commissie wil voor alle bovengenoemde sectoren het hoogste rapportage niveau behalen. Het verschilt per sector of dit op korte termijn haalbaar is. Zo is het voor de energiesector goed te doen om niveau drie te halen. Ook de kwaliteit van de rapportages van de afvalsector is al goed, hoewel verbeteringen nodig zijn voor de afvalwatersector. Voor de landbouwsector wordt eerst ingezet op niveau twee. Het rapporteren is hier lastiger omdat er zoveel verschillende partijen bij betrokken zijn.
EU wetgeving
De Commissie zal relevante Europese klimaat- en milieuwetgeving herzien om methaan gerelateerde emissies efficiënter aan te pakken. Denk aan de Richtlijn inzake industriële emissies en het Europees register inzake de uitstoot en overbrenging van verontreinigende stoffen.
Biogas
De Commissie wil de ontwikkeling van de markt voor biogas uit duurzame bronnen versnellen. Niet-recyclebaar menselijk afval en mest kan worden gebruikt voor de productie van biogas en biologische materialen. Onderzoek moet uitwijzen of het regelgevingskader voor de gasmarkt eraan bijdraagt dat er een markt is voor hernieuwbaar gas. In de aankomende herziening van de Richtlijn hernieuwbare energie wordt ook aandacht zijn besteed aan het stimuleren van duurzaam biogas.
Methaanemissies en de energiesector
De Commissie komt in 2021 met een voorstel voor een verplichte meet en rapportage methodologie voor alle energie gerelateerde methaanemissies. Daarnaast zal de Commissie in 2021 een verplichting voorstellen om lekken in de gasinfrastructuur beter op te sporen en te herstellen.
Ook zal de Commissie wetgevingsinitiatieven overwegen om routinematige affakkel- en ontluchtingspraktijken in de totale energiesector te verbieden.
Methaanemissies en de landbouwsector
De Commissie zal in de eerste helft van 2021 een voorstel doen voor de oprichting van een deskundigengroep voor de analyse van methaanemissiemetingen in de landbouw. Deze groep van deskundigen gaat zich onder andere buigen over vee, mest en voederbeheer. Daarnaast presenteert de Commissie eind 2021 een overzicht met beste praktijken gericht op het bevorderen van innovatieve methaan reducerende maatregelen.
Koolstofarme landbouw is één van de oplossingsrichtingen. De Commissie wil dit onder andere bereiken door lidstaten te stimuleren methaan reductie programma’s op te nemen in hun strategische plannen voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Tegen 2022 komt er een digitaal model voor koolstofnavigatiesystemen beschikbaar om de koolstofbalans op bedrijfsniveau bij te houden.
Binnen het Horizon Europa 2021-2024 programma wordt onderzocht welke factoren effectief leiden tot methaanemissiereducties. De nadruk ligt op technologie en op natuur gebaseerde oplossingen. Zo kunnen niet-recycleerbare organische, menselijke en agrarische afval- en reststromen worden gebruikt voor de productie van biogas, biomaterialen en bio-chemicaliën. Dat kan voor extra inkomsten zorgen in lokale en regionale gebieden en tegelijk methaanemissies vermijden. De inzameling van deze afvalproducten moet daarom verder worden gestimuleerd.
Methaanemissies en de afvalsector
In de afvalsector overweegt de Commissie maatregelen om het beheer van stortgas te verbeteren, het energiepotentieel te benutten en zo emissies te verminderen. De Richtlijn inzake het storten van afvalstoffen zal daarom in 2024 worden herzien. Verder wordt in de huidige afvalwater en zuiveringsslib wetgeving niet specifiek ingegaan op de uitstoot van broeikasgassen. De Commissie zal dit dan ook meenemen in de herziening van de Richtlijn stedelijk afvalwater en de consultatie van de Richtlijn zuiveringsslib. Verder zal de Commissie in het Horizon Europa 2021-2024 programma inzetten op onderzoek naar technologieën die afval omzetten in bio-methaan.
Bron
EU strategy to reduce methane emissions, Europese Commissie
Vermindering van broeikasgasemissies: Commissie keurt EU-methaanstrategie goed als onderdeel van Europese Green Deal, Europese Commissie
Meer informatie
Climate Target Plan 2030, Europese Commissie
Voorstel Verordening GLB strategische plannen, Kenniscentrum Europa Decentraal
Industriële emissies, Kenniscentrum Europa Decentraal
Horizon 2020, Kenniscentrum Europa Decentraal
Horizon Europa 2021-2027, Europese Commissie
