Plannen Europese Commissie

Het versterken van de industriële en innovatieve capaciteit van de Europese markt gebeurt door een nieuwe industriële strategie over de handhaving van de interne markt en de opvolger van het Horizon2020-subsidieprogramma voor onderzoek en innovatie. Daarnaast komt de Commissie met een Digitale Services Act om het digitale dienstenverkeer te versterken en een ‘Europese e-card’ voor grensoverschrijdende aanbieders van diensten. Verder van belang voor decentrale overheden is de evaluatie van de definitie van kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) en de evaluatie van de staatssteunregels, waaronder de Algemene Groepsvrijstellingsverordening.

Nieuwe voorstellen

De Europese industriële strategie

De nieuwe industriële strategie moet de ecologische en digitale transitie van de interne markt ondersteunen en eerlijke concurrentie waarborgen. In het werkprogramma zijn verschillende maatregelen rondom de nieuwe strategie voorgesteld die in het eerste kwartaal van 2020 gepresenteerd worden. De Commissie komt met een rapport over de bestaande belemmeringen in de interne markt en een actieplan voor de handhaving van de interne markt. Een kmo-strategie moet het makkelijker maken voor deze bedrijven om in Europa te ondernemen en hun werkzaamheden uit te breiden. In het tweede kwartaal van 2020 volgt een Whitepaper over een instrument voor buitenlandse subsidies. Dit raakt aan de Europese staatssteunregels. In het Whitepaper onderzoekt de Commissie nieuwe methoden om het effect van buitenlandse subsidies of andere steunmaatregelen van derde landen op de werking en concurrentieverhoudingen van de interne markt te meten, en hoe daarmee moet worden omgegaan.

De Europese onderzoeksruimte

Het huidige Horizon2020-programma is het Europese subsidieprogramma voor onderzoek en innovatie. De opvolger van dit programma, dat in 2020 afloopt, is Horizon Europe. In de eerste vier jaar van het nieuwe subsidieprogramma, dat een budget krijgt van € 100 miljard, kunnen subsidieaanvragen worden ingediend. Eind 2020 worden de doelstellingen van het Horizon Europe-programma verwacht. De Commissie zal verder in de eerste helft van 2020 een Mededeling presenteren over de toekomst van de Europese Onderzoeksruimte (dat alle middelen omvat waarover de Europese Unie beschikt om de onderzoeks- en innovatieactiviteiten te coördineren).

Het Europese digitale dienstenverkeer

De nieuwe Digital Services Act zal de interne markt voor digitale diensten versterken en kleinere bedrijven een gelijk speelveld en juridische duidelijkheid verschaffen. Het garanderen van veiligheid bij het gebruik van digitale platforms speelt een belangrijke rol.

Geprioriteerde lopende voorstellen

Om de voorgaande doelstellingen te bereiken zijn er verschillende wetgevingsvoorstellen die in 2020 nog moeten worden afgerond. Bijvoorbeeld de verordeningen om het Horizon Europe-subsidieprogramma in te stellen. Tevens ligt er nog een voorstel voor het financieringsinstrument ‘Connecting Europe Facility (CEF)’. Middels het CEF wordt geïnvesteerd in de infrastructuur van de energie, transport en digitale sector.
Daarnaast wordt het framework voor de Europese diensten-e-card ingesteld door een richtlijn en verordening. Deze voorstellen zijn afkomstig uit de Single Market Strategy van de vorige Commissie. Het voorstel is door de Commissie gepubliceerd op 10 januari 2017 maar de wetgevingsprocedure omtrent dit voorstel ligt al sinds medio 2017 stil. De e-card betreft een soort ‘dienstenpaspoort’, waarmee aanbieders van diensten kunnen aantonen dat zij voldoen aan de wetgeving en vereisten om de betreffende dienst uit te voeren in een andere lidstaat. De verantwoordelijkheid over de voorwaarden waarin deze aanbieders moeten voldoen blijft bij de gastlidstaat. De e-card kan worden aangevraagd bij de autoriteiten waar die dienstenaanbieder gevestigd is. De nieuwe Commissie pakt deze wetgevingsvoorstellen met prioriteit op.

Evaluaties bestaande Europese wetgeving

In januari 2019 heeft de Commissie aangekondigd de staatssteunregels uit het State Aid Modernisation (SAM)-pakket uit 2014 te evalueren op hun effectiviteit en efficiëntie. Het SAM-pakket is met name bedoeld om het voor lidstaten eenvoudiger te maken om voor bepaalde doeleinden geoorloofd staatssteun te verlenen. Door middel van een zogeheten fitness check onderzoekt de Commissie de nog bestaande administratieve lasten, inconsistenties en overlap met andere EU-regelgeving, en of de regels verder vereenvoudigd moeten en kunnen worden.
Hiernaast vindt er een aanpassing plaats van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening, in het kader van het Meerjarig Financieel Kader 2021-2027. Middels de aanpassing wordt gezorgd voor een betere afstemming van het verlenen van nationale financiering, afkomstig van de lidstaten zelf of het nationale gedeelte van ESI fondsen, aan projecten die ook een bijdrage krijgen uit centraal geregelde Europese fondsen. Het gaat om financiering vanuit het InvestEU Fonds, Europese regionale samenwerkingsprojecten en onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten met een Seal of Excellence onder Horizon2020 of Horizon Europe. De aanpassing wordt in het derde kwartaal van 2020 verwacht.
Ook wordt de definitie van micro, kleine en middelgrote onderneming geëvalueerd. De voornaamste criteria betreffen het aantal werknemers en de jaaromzet/balanstotaal. Mocht er een verandering worden aangebracht in de definitie dan zal dit op vele terreinen gevolgen hebben.

Tijdspad

BRON:

Commissie werkprogramma 2020, Europese Commissie

MEER INFORMATIE:

Verlenging en evaluatie Europese staatssteunregels, Kenniscentrum Europa Decentraal
Europese Commissie start openbare consultatie over staatssteunregels, Kenniscentrum Europa Decentraal
Connecting Europe Facility, Kenniscentrum Europa Decentraal
Horizon2020, Kenniscentrum Europa Decentraal
Dienstenrichtlijn, Kenniscentrum Europa Decentraal
 

De hoofdprioriteit wordt vormgegeven onder leiding van Executive Vice-president Margrethe Vestager. Zij is voorzitter van de Commissarissengroep ‘A Europe fit for the digital age’, waarin ook vier Eurocommissarissen zitting hebben die gezamenlijk deze prioriteit gaan verwezenlijken. De Commissie heeft verschillende nieuwe voorstellen en herzieningen van bestaande voorstellen in het nieuwe werkprogramma opgenomen.

Nieuwe plannen en voorstellen

In het Commissiewerkprogramma worden nieuwe plannen aangekondigd, waarvan er een aantal relevant zijn voor decentrale overheden.

European Data Strategy

De Commissie wil dat Europese burgers, bedrijven en organisaties meer mogelijkheden hebben om niet-persoonsgebonden data te gebruiken. Dit soort data heeft door zijn toenemende hoeveelheid en mogelijkheden tot hergebruik een grote waarde voor de Europese digitale economie. Op het gebied van niet-persoonsgebonden data gelden nu al Europese regels die ook decentrale overheden raken, zoals de verordening vrij verkeer niet-persoonsgebonden gegevens en de richtlijn hergebruik overheidsinformatie.
In de nieuwe Europese Data Strategie zal waarschijnlijk onder andere worden ingegaan op ethisch datagebruik, zoals al eerder besproken in de Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie op 3 december. Daarnaast werd er gesproken over de noodzaak voor toegang tot data, interoperabiliteit van data en het waarborgen van kwaliteit van data. Op 19 februari 2020 zal de Commissie haar Europese Data Strategie publiceren.

Artificial Intelligence

De Commissie heeft gesignaleerd dat er steeds meer gebruik wordt gemaakt van Artificial Intelligence (AI) en dat de EU een rol moet spelen in zowel het ondersteunen van deze ontwikkeling, als het zorg dragen dat dit gebeurt in lijn met de Europese waarden en fundamentele rechten. Door het gebruik van AI kan efficiënter worden gewerkt en kan naar nieuwe oplossingen worden gezocht voor verschillende problemen. Ook decentrale overheden kunnen steeds meer gebruikmaken van de toepassingen van AI, bijvoorbeeld bij de inrichting van smart cities, toezicht en handhavingstaken.
In november nam Commissievoorzitter Von der Leyen zich al voor om AI-wetgeving te ontwikkelen die aansluit bij de Europese bepalingen omtrent privacy en gegevensbescherming. In het werkprogramma staan twee acties omtrent AI.

• In het eerste kwartaal van 2020 publiceert de Commissie een Whitepaper over AI; welke als basis dient voor:
• Verdere wetgevingsvoorstellen in het kader van veiligheid, aansprakelijkheid, fundamentele rechten en data. Deze concrete wetgevingsvoorstellen worden eind 2020 verwacht.

 Herziening NIS-richtlijn

De richtlijn netwerk- en informatiesystemen in de EU (NIS-richtlijn) is in augustus 2016 in werking getreden en in Nederland geïmplementeerd in de Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen. De richtlijn verbetert de cybersecurity in het algemeen en de veerkracht van netwerk- en informatiesystemen van de lidstaten van de EU in het bijzonder. Met de herziening beoogt de Commissie het niveau van cyberbeveiliging verder te vergroten.
Decentrale overheden maken voor verschillende toepassingen gebruik van netwerk- en informatiesystemen, bijvoorbeeld bij het verwerken van persoonsgegevens. Meer informatie over de NIS-richtlijn vindt u in deze praktijkvraag.

Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)

In het tweede kwartaal van 2020 zal de Commissie bij het Europees Parlement en de Raad een verslag indienen over de toepassing van de AGV. In de verordening is opgenomen dat de Commissie periodiek de toepassing en werking van de AVG evalueert. In het bijzonder wordt gekeken naar de bepalingen over de doorgifte van persoonsgegevens aan derde landen of internationale organisaties en de bepalingen betreffende samenwerking van de instellingen en autoriteiten in Europa. Het eerste verslag moet voor 25 mei 2020 zijn ingediend. Tevens wordt dan gekeken of het noodzakelijk is om de Unieregels omtrent de handhaving van gegevensbescherming beter op elkaar af te stemmen.

 Geprioriteerde lopende voorstellen

 ePrivacy

Het voorstel om de huidig geldende e-privacyrichtlijn te vervangen door een verordening is al in januari 2017 ingediend. De Commissie heeft afronding van dit wetgevingsproces daarom aangemerkt als een van de prioriteiten. Middels dit voorstel voor de Europese ePrivacy-verordening worden de regels over de omgang met persoonsgegevens binnen elektronische communicatie straks versterkt. Daar vallen ook de regels omtrent cookies onder.
Het was de bedoeling dat de nieuwe ePrivacy-verordening op 25 mei 2018 samen met de regels van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing werd. De lidstaten hebben echter tot nu toe nog geen overeenstemming kunnen bereiken over onder andere het verwerken van elektronische communicatiegegevens ter voorkoming van strafbare feiten, zoals kindermisbruik en terrorisme, de verantwoordelijkheid voor beveiliging en de bescherming van informatie over eindapparatuur. Het dossier van de ePrivacy-verordening is via deze link te volgen.

Evaluaties van bestaande wetgeving

eIDAS

De eIDAS-verordening is op 29 september 2018 van toepassing geworden en dient periodiek te worden geëvalueerd. Voor 1 juli 2020 staat de eerste evaluatie van de toepassing van de verordening gepland.
De eIDAS-verordening maakt het mogelijk dat Europese burgers en bedrijven met hun eigen nationale inlogmiddelen kunnen inloggen bij andere Europese (decentrale) overheidsorganisaties. Zij kunnen dan grensoverschrijdend gebruik maken van de digitale dienstverlening in andere lidstaten. De Commissie onderzoekt of het framework nog de gewenste resultaten kan behalen of dat er aanpassingen nodig zijn en doet hierover verslag aan het Europees Parlement en de Raad. Onderdeel van de evaluatie zijn een publieke en specifieke consultatie van stakeholders.

Tijdspad

Bron:

Commissie werkprogramma 2020, Europese Commissie

Meer informatie

Mission letter Margrethe Vestager, Europese Commissie
Informatiemaatschappij, Kenniscentrum Europa Decentraal
 

Zorg dat u er op tijd bij bent

Er zijn dit keer 1780 vouchers ter waarde van € 15.000,- beschikbaar. De call staat open tot vrijdag 20 september 17:00 uur. Toch raden wij aan om uw gemeente zo spoedig mogelijk na de opening van de call, op donderdag 19 september om 13:00 uur, aan te melden. Bij de tweede aanvraagronde in april 2019 werd namelijk 98% van de 3400 beschikbare vouchers binnen de eerste minuut na openstelling geclaimd. WiFi4EU-projecten worden behandeld volgens het ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’-principe. Ook is er bij elke call sprake van een limiet per lidstaat, om zo de geografische verdeling van het beschikbare budget te garanderen.
Eind 2018 ontvingen 33 Nederlandse gemeenten een WiFi4EU-voucher. Nog eens 15 Nederlandse gemeenten wisten bij de tweede aanvraagronde een voucher te bemachtigen. Heeft uw gemeente eerder misgegrepen? Er vinden nog twee WiFi4EU-aanvraagronden plaats, waarvan de eerste deze week al opent.

Bron

WiFi4EU New Call Date Announced, persbericht Europese Commissie

Meer informatie

Digitale interne markt strategie, Kenniscentrum Europa Decentraal
Hoe werkt het WiFi4EU-vouchersysteem?, praktijkvraag Kenniscentrum Europa Decentraal
Tweede aanvraagronde WiFi4EU opent donderdag 4 april om 13:00 uur, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa Decentraal
Deze Nederlandse gemeenten ontvangen een Europese voucher voor gratis wifi, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa Decentraal
Eerste aanvraagronde WiFi4EU opent woensdag 7 november om 13:00 uur, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa Decentraal
Aanvraagronde WiFi4EU tweede helft van september van start, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa Decentraal
Eerste call WiFi4EU uitgesteld tot najaar 2018, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa Decentraal
Is uw gemeente al klaar voor de WiFi4EU-aanvraag van vanmiddag?, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa Decentraal 
Europese Commissie lanceert WiFi4EU-portaalsite: eerste call opent 15 mei 2018, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa decentraal
Eerste calls WiFi4EU gaan open: ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa decentraal 
WiFi4EU, Europese Commissie
WiFi4EU-portaalsite, Europese Commissie
WiFi4EU – Vragen en antwoorden (update augustus 2019), Europese Commissie
WiFi4EU stap-voor-stap (pdf in het Nederlands beschikbaar), Europese Commissie