Artificiële Intelligentie (AI) speelt een steeds belangrijkere rol in onze economie en samenleving. De inzet van AI kan decentrale overheden helpen bij het vinden van oplossingen voor veel economische een maatschappelijke problemen. Deze problemen variëren van problemen binnen de gezondheidssector tot aan de landbouwsector en de beveiligingsindustrie. Zo kunnen steden AI gebruiken bij onder andere infrastructuur, afvalverwerking en toezicht en liggen er voor de waterschapsector kansen in een efficiëntere afvalwaterketen.
Doel verordening
De Artificiële intelligentie Verordening heeft als doel om de risico’s van AI beter te adresseren dan de huidige Europese regelgeving. De Verordening heeft een op risico gebaseerde aanpak; hoe meer risico de technologie met zich meebrengt, hoe strikter de regels die ervoor gelden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen vier AI-systemen:
- Onaanvaardbaar risico;
- Hoog risico;
- Beperkt risico;
- Minimaal risico.
De AI Verordening richt zich niet alleen op spelers binnen de EU maar ook op uitkomsten van AI, die gebruikt worden in EU maar buiten EU gecreëerd worden. Elke lidstaat moet één of meerdere nationale bevoegde autoriteiten aanwijzen die verantwoordelijk is voor het toezicht op de Verordening in algemene zin. Daarnaast moeten er ook toezichthouders komen, afhankelijk van de sector waar een AI-systeem in gebruik wordt genomen.
Decentrale relevantie
AI zal in de toekomst een grote rol in de economie en samenleving spelen: zowel positief, bijvoorbeeld hoe AI kan ondersteunen in watermanagement, als negatief, namelijk het feit dat er al spraakopnames of beelden genereerd kunnen worden die nooit echt hebben plaatsgevonden. Wat de AI Verordening voor decentrale overheden precies betekent is op dit moment nog niet helemaal duidelijk. Decentrale overheden kunnen wel beginnen met anticiperen op hoe AI in uw gemeente of provincie een rol kan gaan spelen en hoe daarin gehandeld wordt.
Samenhang
Het onderhavige voorstel vormt een kernonderdeel van de EU-strategie voor een digitale eengemaakte markt. Het is in de eerste plaats bedoeld om de goede werking van de interne markt te waarborgen door geharmoniseerde regels vast te leggen, met name voor de ontwikkeling, het in de Unie in de handel brengen en het gebruik van producten en diensten die gebruikmaken van AI-technologieën of die als autonome AI-systemen worden aangeboden.
Stand van zaken
Op 14 juni 2023 heeft het Europees Parlement zijn onderhandelingspositie over AI Verordening vastgesteld. Op 9 december 2023 hebben de Raad van de EU en het Europese Parlement een voorlopig politiek akkoord bereikt over de voorwaarden voor AI.
Momenteel is de Raad aan de beurt om de juridische-technische details goed te keuren. Op 13 maart heeft het EP dit al gedaan.
Na deze goedkeuring kan de Verordening in werking treden. Dit betekent echter niet dat gehele wet ook per direct van kracht is. De meeste normen zullen waarschijnlijk pas in de twee opvolgende jaren van kracht worden.
