De Digitale Marktenwet (DMA) is gericht op online poortwachters. Een poortwachter is een digitaal platform dat al langere tijd een sterke positie heeft op de Europese markt en een kernplatformdienst aanbiedt. Een kernplatform verbindt grote aantallen gebruikers en bedrijven. Denk bijvoorbeeld aan online zoekmachines (Google), online sociale netwerkdiensten (Instagram), online tussenhandelsdiensten (Vinted) en besturingssystemen (Apple, Android).
De DMA is in het leven geroepen om een competitieve, eerlijke en open digitale Europese markt te ontwikkelen. Online platforms met een dominante positie hebben een grote invloed op het dagelijks doen en laten van consumenten. Daarom is het des te belangrijker gebleken om regels omtrent de bescherming van zowel de consument als de online markt te introduceren.
De DMA bevat dergelijke regels, verbodsbepalingen en verplichtingen voor deze poortwachters. Ook zijn er in de DMA regels over het gebruik, de combinatie en de overdraagbaarheid van gegevens.
Stand van zaken
Op 1 november 2022 is de DMA in werking getreden. Sinds 2 mei 2023 zijn de regels van de DMA van toepassing.
Zes bedrijven hebben op 3 juli 2023 een kennisgeving gehad over hun mogelijke status als poortwachter. Na een herzieningsprocedure van 45 dagen heeft de Commissie de status officieel toegewezen op 6 september.
De aangewezen poortwachters zijn:
- Alphabet (het moederbedrijf van Google)
- Amazon
- Apple
- Bytedance (het moederbedrijf van Tiktok)
- Meta (het moederbedrijf van Facebook)
- Microsoft
Naast het aanwijzen van de poortwachters, heeft de Commissie ook tweeëntwintig kernplatformdiensten aangeduid. Voorbeelden hiervan zijn de besturingssystemen iOS van Apple en Windows van Microsoft, maar ook het berichtenplatform WhatsApp dat sinds 2014 in handen is van Meta.
De poortwachters hebben tot 6 maart 2024 om aan de eisen van de DMA te voldoen.
Verplichtingen poortwachters
De DMA geeft enkele do’s and don’ts voor poortwachters. Zo moet een poortwachter een derde partij toegang geven tot de data die de derde zelf produceert. Verder is de poortwachter verplicht derden de mogelijkheid te geven om hun aanbod te promoten en buiten het platform om contracten met klanten te sluiten. Een poortwachter mag daarnaast geen voorrang geven aan eigen aanbod ten koste van vergelijkbaar aanbod van derden.
Verplichtingen voor decentrale overheden
Alleen omdat bijvoorbeeld overheidsbedrijven online diensten aanbieden en decentrale overheden via hen zaken doen, is de DMA ook interessant voor decentrale overheden. Daarbij ligt er bij decentrale overheden de verantwoordelijkheid tot het informeren van burgers. Verder brengen de regels van deze verordening weinig verplichtingen met zich mee voor decentrale overheden.
Samenhang met andere wetgeving
De Digitale Marktenwet vult, samen met de Digitale Dienstenwet, de Richtlijn inzake elektronische handel uit 2000 aan.
