De Richtlijn inzake Infrastructuur voor Ruimtelijke Informatie in de Europese Gemeenschap (INSPIRE-richtlijn) verplicht overheidsinstanties in de EU (en daarmee ook decentrale overheden) tot het delen van gegevens die direct of indirect verwijzen naar een specifieke locatie of een specifiek geografisch gebied: dit worden ook wel ruimtelijke gegevens genoemd.
Doel Richtlijn en decentrale relevantie
Het doel van de richtlijn is het opzetten van een infrastructuur voor deze ruimtelijke gegevens ter ondersteuning van het Europees milieubeleid. Decentrale overheden kunnen door de INSPIRE-richtlijn ruimtelijke gegevens over het milieu met elkaar uitwisselen. In Nederland geldt er alleen een verplichting tot het delen van milieugegevens indien deze gegevens worden verzameld dan wel verspreid van een bij of krachten een wet gegeven regel. Waterschappen bijvoorbeeld kunnen middels het INSPIRE-raamwerk gegevens met betrekking tot de kwaliteit van oppervlaktewater met elkaar delen. Door meer concrete en specifieke data beschikbaar te stellen, kan het milieubeleid geoptimaliseerd worden.
Ook wordt er middels deze richtlijn een gemeenschappelijk beleid gevormd, waardoor er op een geïntegreerde wijze een milieubeleid gevoerd kan worden en decentrale overheden makkelijker samen kunnen werken. Als laatste hebben ook burgers toegang tot deze ruimtelijke informatie.
De meest omvangrijke activiteit binnen de richtlijn is het beschikbaar stellen van data conform de specifieke INSPIRE uitvoeringsbepalingen. Ook worden de mogelijke regionale en lokale verschillen wat betreft milieuaspecten in acht genomen in de richtlijn. In de richtlijn zijn 34 INSPIRE-thema’s verwerkt, waaronder de volgende thema’s:
- gebieden met natuurrisico’s
- hydrografie
- beschermd gebied.
Datasets-en-services die onder één van de 34 thema’s vallen dienen vindbaar te zijn en gedownload te kunnen worden.
Nederlandse implementatie
De richtlijn heeft geen directe werking en diende daarom geïmplementeerd te worden. In Nederland is de richtlijn grotendeels geïmplementeerd in de Implementatiewet INSPIRE
en het Besluit INSPIRE. De Implementatiewet trad op 15 augustus 2009 in werking, het Besluit INSPIRE trad op 4 december 2009 in werking. In 2020 vond er een evaluatie plaats van de richtlijn. In juli 2022 zijn de resultaten van deze evaluatie gepubliceerd, zie hier.
