Welke rol kan de sociale huisvestingssector spelen in het uitvoeren van de Europese Green Deal? Hierover sprak Housing Europe, de Europese koepel van publieke, coöperatieve en sociale huisvestingsvoorzieningen en -organisaties, met betrokkenen uit de sector tijdens een bijeenkomst in het Huis van de Nederlandse Provincies in Brussel. De conclusie: de sociale huisvestingssector ambieert een belangrijke speler te zijn bij het realiseren van de Green Deal, die naast groen vooral ook sociaal moet zijn.
Impact op grote schaal
Plaatsvervangend secretaris-generaal Julien Dijon van Housing Europe zette tijdens het evenement uiteen waarom de sociale huisvestingssector een relevante bijdrage aan de Green Deal kan leveren. Housing Europe vertegenwoordigt publieke, coöperatieve en sociale huisvestingsvoorzieningen en -organisaties met in totaal 26 miljoen sociale woningen in Europa die deels publiek worden gefinancierd. Dit maakt het relatief makkelijk om de benodigde investeringen op grote schaal te doen. Ook is de sociale huisvestingssector goed in het betrekken van mensen bij het verduurzamingsproces: huurders en andere belanghebbenden hebben in het proces een belangrijke stem. De sociale huisvestingssector heeft bovendien een voorbeeldfunctie: de markt kan de ontwikkelingen in de sociale sector overnemen.
De Nederlandse startmotor als voorbeeld voor Europa
Robin van Leijen van Aedes, de koepel van Nederlandse sociale verhuurders, sprak tijdens de bijeenkomst over de startmotor. De startmotor is een plan van Nederlandse woningcorporaties met als doel om de komende vier jaar 100.000 extra huurwoningen van het gas af te halen. De startmotor wordt Europees als een goed voorbeeld gezien vanwege de schaal van het project, waardoor kosten gedrukt worden. Van Leijen vindt het logisch dat de sociale huisvestingssector een voortrekkersrol speelt: “Corporaties zijn er natuurlijk voor voldoende betaalbare woningen, maar om de woonlasten betaalbaar te houden zal die ook verduurzaamd moeten worden.”
Pleidooi voor EU-bijdragen
De Europese Unie kan bij deze duurzaamheidsdoelstelling een belangrijke rol spelen. Zo wisselt Aedes regelmatig kennis uit met andere Europese sociale, publieke en coöperatie huisvestingsorganisaties. Concreet ziet Van Leijen ook een rol voor de Europese Unie in het afdekken van financiële risico’s. “We zijn als sociale huisvestingssector een first mover op dit gebied, daar zitten ook risico’s aan vast. Een warmtenet is alleen rendabel als er veel huishoudens op aangesloten zijn. De Europese Unie zou garant kunnen staan voor de situatie waarin een warmtenet niet rendabel blijkt.” Ook Housing Europe verwacht een financiële bijdrage van de Europese Unie. Woordvoerder Michalis Goudis vertelt dat dit één van de punten is die Housing Europe onder de aandacht heeft gebracht bij het kabinet van Frans Timmermans, de Eurocommissaris die verantwoordelijk is voor de Europese Green Deal. Goudis: “Er moeten middelen beschikbaar zijn die de sociale huisvestingssector helpen om te verduurzamen. Dit kan bijvoorbeeld via het Europese Regionale ontwikkelingsfonds.”
Groen én sociaal
Kim van Sparrentak, Europarlementariër voor Groenlinks, was panellid op de bijeenkomst. Het Europees Parlement riep eind vorige maand symbolisch de ‘klimaatnoodtoestand’ uit. Van Sparrentak benadrukte dat de maatregelen die genomen moeten worden niet alleen duurzaam, maar vooral ook sociaal moeten zijn. “Het gaat over een just transition. Vaak wordt dan bedoeld dat mensen hun baan niet mogen verliezen. Ik vind dat het verder gaat dan dat: het gaat om levenskwaliteit. De woonsituatie van mensen moet verbeteren,” aldus Van Sparrentak. Zij doelt bijvoorbeeld op de isolatie van woningen, de hoogte van de energierekening en de sociale cohesie in wijken. Van Leijen van Aedes sluit zich bij haar aan: “De transitie moet groen én sociaal zijn. Voor mij houdt dat sociale vooral in dat de kosten van huurders niet omhoog gaan.”
De Green Deal: een oplossing voor diverse problemen?
Van Sparrentak hoopt dat de Green Deal een oplossing gaat bieden voor diverse problemen. “We hebben een klimaatcrisis en een betaalbare huisvestingscrisis. Door op meer duurzame sociale huisvesting in te zetten kunnen we beide aanpakken. Door dat te doen kunnen we bovendien zoveel groene banen creëren, dat jeugdwerkloosheid in Europa kan verdwijnen.” Ze wil bij de verdeling van de fondsen ook aandacht voor gendergelijkheid: “Als we geld stoppen in fondsen die bedoeld zijn voor bijvoorbeeld voormalige mijnwerkers, steunen we vooral mannen. Bij investeringen in duurzame sociale huisvesting is er meer balans. We moeten er oog voor hebben dat het geld ook wat betreft gender evenwichtig verdeeld wordt,” aldus Van Sparrentak.
