In de berichtgeving van zowel de Rijksoverheid als de Europese Commissie wordt in de aanloop naar de Brexit volop gewezen op de noodzakelijke voorbereidingen op alle mogelijke Brexit-scenario’s. Omdat alle scenario’s risico’s en negatieve gevolgen met zich meebrengen, hebben al veel bedrijven en overheden noodmaatregelen getroffen. Zo ook bedrijven die zich gevestigd hebben in het Verenigd Koninkrijk. In een recente analyse van het Clingendael Instituut worden 56 bedrijven uitgelicht met betrekking tot hun besluit om zich te vestigen in Nederland.
Naast Nederland zijn andere EU27 landen ook een bestemming voor bedrijven met een post in het VK. Zo heeft Ierland een influx van 100 vermogensbeheerders ervaren sinds 2016, en hebben grote commerciële banken hun personeel en vermogens verhuisd naar Frankfurt en Parijs. De keuze van bedrijven voor Nederland brengt verschillende kansen met zich mee in de financiële diensten-, farmaceutische-, en mediasectoren en, in zijn algemeenheid, de Nederlandse werkgelegenheid.
Verhuisplannen bedrijven en organisaties uit het VK
Alhoewel er maar 56 bedrijven zijn uitgelicht in de analyse van het Instituut Clingendael is er een nóg grotere groep die plannen heeft om naar Nederland te komen, maar deze niet publiekelijk wil maken of de aankondiging heeft uitgesteld tot de officiële Brexit-datum van 31 oktober. De meerderheid van de door het Clingendael onderzochte bedrijven willen een EU-kantoor in Nederland openen om daarmee diensten te kunnen blijven aanbieden op de EU-markt. De drie andere manieren waarop door de Brexit-getroffen bedrijven naar Nederland verhuizen, zijn:
- het verplaatsen van activiteiten naar de EU-markt (bijvoorbeeld in de vorm van een juridische entiteit of een bepaalde productielijn of een hoofdkantoor);
- het uitbreiden van bestaande activiteiten in Nederland en het terugschroeven van activiteiten in het VK;
- het opzetten van een Europees hoofdkantoor dat alle Europese activiteiten (inclusief die uit het VK) beslaat.
Waarom Nederland?
Eerder dit jaar is uit rapporten van het CBS en het Netherlands Foreign Investment Agency duidelijk geworden dat er vanuit het buitenland, en vooral vanuit het VK en de VS, steeds meer wordt geïnvesteerd in Nederland sinds het Brexit-referendum in 2016. Terwijl vorig jaar de Britse investeringen in Nederland op het hoogste niveau in acht jaar tijd waren, halveerden de investeringen van Nederland in het VK tussen 2016 en 2017. ‘In 2018 was er zelfs sprake van terugtrekking van Nederlandse investeringen uit het VK ter waarde van € 11 miljard,’ aldus het CBS.
Financiële sector
Het bank- en verzekeringswezen en overige financiële diensten nemen, vergeleken met de andere bedrijfstakken, het grootste deel van alle inkomende buitenlandse investeringen in beslag. Zo geeft ook het Instituut Clingendael aan dat, van de 56 uitgelichte bedrijven in hun analyse, meer dan de helft afkomstig is uit de financiële sector. De klimmende groei van de financiële sector in Nederland, en bij uitstek in Amsterdam, is daarom één van de beweegredenen voor de verhuizing uit het VK.
Farmaceutische sector
Daarnaast linkt het Instituut Clingendael ook de Nederlandse vestiging van het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) aan het besluit van commerciële bedrijven in de farmaceutische sector om de verhuizing naar Nederland concreet te maken. Maar ook internationale organisaties die samenwerken met de EMA, zoals de Amerikaanse Food and Drug Administration en de British Standards Institution hebben voor het opzetten van een EU-kantoor in Nederland gekozen.
Mediasector
Ten slotte noemt de analyse van het Instituut Clingendael nog bedrijven in de mediasector als één van de aangetrokken partijen naar Nederland. Als een no deal-Brexit zich voordoet, is het mogelijk dat mediabedrijven uit het VK geen garantie krijgen op EU-licenties voor het uitzenden van programma’s zonder vestiging binnen de Europese Unie. Daarom kiezen multinationals als Sony en Discovery ervoor om hun Europese (operationele) hoofdkantoren te verhuizen naar Amsterdam.
Niet alleen Amsterdam is aantrekkelijk voor vestiging
Buiten de specifieke aantrekkingskracht van Amsterdam voor vele bedrijven steken, blijken ook andere Nederlandse gebieden interessant. Zo komen drie NGO’s naar Den Haag, heeft BMW gehint naar een verhuizing van haar Mini-productie naar Limburg, is het Schotse ferrybedrijf TEC-Farragon van plan een Schots-Groningse ferrylijn te beginnen, en wil Philips uitbreiden in Drachten.
Werkgelegenheid en Brexit
Deze maand beantwoordden (link 404) de staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat en de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Kamervragen over de gevolgen voor werkgelegenheid bij een no deal-Brexit. Hierbij kwamen zowel de maatregelen voor de negatieve gevolgen, als de positieve gevolgen van Brexit op de Nederlandse werkgelegenheid naar voren. Eén van de positieve uitkomsten die werd genoemd, is de vestiging van het Europees Geneesmiddelenagentschap in Amsterdam in 2017. Het Europese besluit om vanuit Londen naar onze hoofdstad te verhuizen zal goed zijn voor een boost van de farmaceutische cluster in Nederland met de positieve gevolgen voor werkgelegenheid van dien, aldus de staatssecretaris en minister. Mede dankzij de 900 werknemers die er werken en in Nederland wonen en leven, en de talrijke bezoeken aan het EMA van buitenlandse experts, zorgt de vestiging van het EMA ‘voor een belangrijke economische impuls [en] het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid en onderzoek’.
Bron
Going Dutch: Which firms are moving to the Netherlands because of Brexit?, Rem Korteweg, Instutuut Clingendael
Nederland Handelsland, rapport CBS
Meer Informatie
Commissie publiceert mededeling over stand van zaken Brexit-noodmaatregelen, Kenniscentrum Europa Decentraal
