Een bedrijf uit India wil zich inschrijven op een aanbestedingsopdracht van onze gemeente. India behoort nog niet tot de landen die de WTO-overeenkomst inzake overheidsopdrachten (GPA) heeft ondertekend, maar is wel waarnemend lid bij de GPA. Moeten we bedrijven uit India (of andere landen buiten de EU) toelaten?
Antwoord in het kort
Nee, bedrijven uit India hoeven (nog niet) te worden toegelaten tot een aanbestedingsopdracht. India is op dit moment geen lid bij de GPA. Daarnaast zijn de onderhandelingen met India over het vrijhandelsakkoord nog niet afgerond. Voor het toelaten van landen buiten de EU tot Europese aanbestedingen, moet worden nagegaan of zij lid zijn van de GPA.
Toelichting
Nederlandse decentrale overheden hoeven in derde landen (dus buiten de EU) gevestigde dienstverleners en aannemers niet tot aanbestedingen toe te laten. Er zijn echter twee uitzonderingen. Zo moeten aanbieders en goederen die afkomstig zijn uit landen die lid zijn van de GPA (Government Procurement Agreement) worden toegelaten. Dit geldt overigens alleen bij opdrachten die de toepasselijke drempelwaarde van de GPA overschrijden. Deze bedragen zijn gelijk aan de Europese drempelwaarden. Daarnaast moeten decentrale overheden goederen en diensten toelaten, als dit is bepaald in een bilateraal handelsakkoord tussen de EU en het land in kwestie.
GPA
De GPA is een overeenkomst die in 1994 in het kader van een WTO-ronde is gesloten en is in 1996 in werking getreden. Art. 25 richtlijn 2014/24 en rechtsoverweging 17 en 18 bij deze richtlijn geven respectievelijk een regeling en een toelichting op de toepassing van de GPA. Daarnaast is het van belang om na te gaan of andere bilaterale of multilaterale overeenkomsten over de aanbesteding kunnen gelden (zie art. 25).
Toegang derde landen
De Europese Commissie onderzoekt momenteel ook of en hoe de toegang van derde landen tot overheidsopdrachten op de Europese markt vergroot kan worden, om zo de positie van de EU als wereldhandelspartner te verbeteren. Hiertoe is in 2011 een consultatie gehouden.
Internationaal Aanbestedingsinstrument
De toegang van derde landen tot de Europese aanbestedingsmarkt wordt verder vormgegeven door het Internationaal Aanbestedingsinstrument, waar momenteel over onderhandeld wordt door de Commissie, de Raad van de EU en het Europees Parlement. Volgens het meest recente voorstel kan de Commissie openbaar onderzoek instellen in gevallen van vermeende discriminatie van EU-bedrijven bij aanbestedingsprocedures in derde landen. De Commissie treedt dan onder andere met het betreffende land in overleg over de opening van de markt voor overheidsopdrachten. Leiden deze onderhandelingen tot niets, dan kan de Commissie (na overleg met de lidstaten) inschrijvers voor Europese aanbestedingsprocedures vanuit het desbetreffende land een prijstoeslag opleggen.
Meer informatie hierover vindt u op onze pagina toegang derde landen en in onze notitie Nieuwe Aanbestedingsrichtlijnen (pagina 9 e.v).
Waarnemend lid GPA
India heeft sinds februari 2010 de status waarnemend lid bij de GPA gekregen. Hierdoor kan India vergaderingen bijwonen, wat helpt landen zich voor te bereiden op een eventuele toetreding in de toekomst. De waarnemende landen hebben echter geen verplichting om binnen een bepaalde tijd onderhandelingen over toetreding te starten. De status brengt geen rechten en plichten voor India met zich mee.
Verplichtingen lid GPA
Als het land volwaardig partij is, dan verplicht de GPA deelnemende partijen om ondernemingen die zijn gevestigd in een (ander) deelnemend land op gelijke voet aan aanbestedingen te laten deelnemen. De voorwaarde daarbij is dat deze aanbestedingen naar aard en omvang van de opdracht onder de reikwijdte van de GPA vallen. De betreffende onderneming zal dan dus moeten worden toegelaten bij inschrijving op een Europese aanbesteding.
Uitzondering toelating derde landen
Ook moet een uitzondering voor toelating van derde landen tot de aanbestedingsprocedure worden gemaakt voor aanbieders en goederen afkomstig uit landen waarmee de EU multilaterale of bilaterale overeenkomsten heeft gesloten, die mede op aanbestedingen betrekking hebben.
Vrijhandelsovereenkomst
In juni 2007 zijn India en de EU onderhandelingen gestart over een vrijhandelsakkoord. Hierover is nog geen definitief akkoord gesloten. Wel heeft India toegestemd openbare aanbestedingen op federaal niveau in de overeenkomst op te nomen.
Standpunt Europees Parlement
Het Europees Parlement heeft de Commissie in mei 2011 laten weten dit te betreuren. Zij heeft de Commissie opgeroepen te onderhandelen over doeltreffende en transparante aanbestedingsstelsels. Het Parlement heeft een beroep op India gedaan om transparantie en billijke procedures te hanteren bij de gunning van overheidsopdrachten en zijn aanbestedingsstelsels open te laten stellen voor Europese bedrijven.
Fase onderhandelingen
Er hebben ondertussen twaalf onderhandelingsrondes tussen de EU en India plaatsgevonden. Wegens onenigheden zijn deze onderhandelingen in de zomer van 2013 echter in een impasse gekomen. In maart 2016 hebben de EU en India aangegeven voornemens te zijn de onderhandelingen te hervatten. Dit heeft echter nog niet geleid tot een nieuwe officiële heropening van de onderhandelingen.
Meer informatie
Overzicht landen GPA
Toegang derde landen, Kenniscentrum Europa Decentraal
Notitie Nieuwe Aanbestedingsrichtlijnen (juni 2016), Kenniscentrum Europa Decentraal
Europese Commissie, over Vrijhandelsakkoorden met betrekking op aanbesteden
Europese Commissie, over bilaterale betrekkingen India
