De uitbraak en de bestrijding van COVID-19 heeft bij vele overheden effect op het beleid. Zo ook bij de Europese Commissie. Halverwege maart werd duidelijk dat onderdelen van de Green Deal op korte termijn zouden worden uitgesteld. Hoe staat het nu – enkele weken later – met de Green Deal? En welk effect heeft de coronacrisis op andere Europese wetgeving op het gebied van duurzaamheid?
Wijziging werkprogramma
Door de uitbraak van het coronavirus en de (economische) gevolgen daarvan herziet de Europese Commissie haar werkprogramma voor 2020. De presentatie van het klimaatbeleid ligt grotendeels op schema, maar enkele initiatieven in het kader van de Europese Green Deal lopen vertraging op.
Wekelijks wordt de liste des points prévus (lijst van voorlopige punten) bijgesteld. De lijst is een voorlopig overzicht van de onderwerpen en een indicatie van de agenda van de Commissie tot en met juli 2020. Op de zeer korte termijn hebben initiatieven die direct verband houden met de corona-uitbraak prioriteit.
Publicatie Farm2Fork en de biodiversiteitsstrategie
De publicatie voor de Farm to Fork (F2F) en de biodiversiteitstrategie is tot twee keer toe uitgesteld. Oorspronkelijk stond de publicatie gepland voor 18 maart maar werd toen uitgesteld naar 28 april. Voorlopig staan deze strategieën gepland voor 20 mei 2020.
Deze twee strategieën zijn belangrijke elementen uit het milieubeleid van de Green Deal. In de afgelopen weken gingen er verschillende stemmen op om de F2F uit te stellen in verband met de coronacrisis. Niet alleen werd er gewezen op de druk van de coronacrisis. Ook zouden lessen over de veerbaarheid van de sector moeten meegenomen worden. Andere organisaties riepen juist op de F2F niet uit te stellen, vanwege het belang en de urgentie van de strategie. In een digitale vergadering van de AGRI-commissie liet Frans Timmermans weten dat de Commissie geen intentie heeft om de F2F-strategie uit te stellen, omdat deze strategie samen met de digitale strategie centraal staat bij economisch herstel en groei van de Europese Unie.
Energie
Op het gebied van energie liet Commissaris Simson in een speech weten dat het werkprogramma zich, zoals gepland, gaat richten op energie-efficiëntie, hernieuwbare energie en sectorintegratie. De renovatiegolf is hierbinnen een topprioriteit, aangezien dit zowel raakt aan het stimuleren van de economie als de Green Deal. In september zal daarom, zoals gepland, een renovatiestrategie worden gepresenteerd. De tweede topprioriteit zal windenergie zijn. De Commissaris gaf aan dat de hernieuwbare energiesector centraal zal staan in het herstelplan, aangezien dit zowel een belangrijke schakel is in het groei en herstel van de economie als voor het behalen van de energieneutraliteitsdoelstellingen. Na de zomer zal daarom de offshore-energiestrategie worden gepubliceerd.
Waterstof
Waterstof is het derde element waar de Commissaris zich dit jaar op zal richten. In de presentatie van de Green Deal werd al gewezen op de potentie van waterstof, maar dit was nog niet direct opgenomen in het werkprogramma van 2020. In de speech liet de Commissaris echter duidelijk weten dat waterstof centraal staat binnen de strategie van de integratie van energiesystemen die in juni gepresenteerd wordt. Ook Commissaris Timmermans wees in de ITRE-commissievergadering op de potentie van waterstof.
Verder heeft Commissaris Simson aangegeven dat tegen het einde van het jaar een voorstel voor de herziening van de TEN-E-verordening (1315/2013) wordt ingediend.
Lange termijn
Op de lange termijn ziet de Europese Commissie de coronacrisis als een kans om de economie anders op te bouwen en tegelijkertijd veerkrachtiger en duurzamer te maken. In een videostatement benadrukt Commissievoorzitter Von der Leyen dan ook het belang van de Europese Green Deal bij het economisch herstel van Europa. Ook het Europees Parlement wees er halverwege april in een resolutie op dat de Green Deal en de digitale transitie de kernelementen moeten zijn bij het heropstarten van de economie.
Convenant of Mayors
Ook verschillende organisaties en overheidsinstellingen roepen op om duurzaamheid centraal te stellen bij de herstelplannen van de EU. De Convenant of Mayors verzoekt de Commissie bijvoorbeeld in een open brief om overheidssteun aan de industrie te richten op activiteiten die bijdragen aan een verminderen van de emissie-uitstoot en bijdragen aan de klimaatneutraliteitsdoelstelling. Daarnaast moeten de investeringspakketten die worden opgesteld bijdragen aan de lokale energie- en klimaattransitie.
Overige duurzaamheidswetgeving
Verschillende sectoren roepen vanwege de coronacrisis op tot uitstel van de implementatiedeadline van Europese wetgeving.
Richtlijn Kunststof voor eenmalig gebruik
In een open brief roept de plasticindustrie bijvoorbeeld op om de uitvoering van de richtlijn Kunststof voor eenmalig gebruik (SUPD) met ten minste een extra jaar uit te stellen. De sector wijst op gezondheids- en hygiëneproblemen die tijdens de COVID-19 uitbraak naar voren zijn gekomen. Woordvoerder van de Europese Commissie Loonela liet weten dat de implementatiedeadline niet wordt aangepast. Ook zal de bijeenkomst van de Commissie en de lidstaten over de richtsnoeren van de richtlijn eind dit jaar doorgaan.
[su_box title=”Akkoord zomer 2019″ box_color=”#c8ced2″ title_color=”#ffffff”]In de zomer van 2019 werd er ook een akkoord gesloten over de richtlijn kunststof voor eenmalig gebruik (SUPD). Hierin werd onder andere een verbod op sommige kunststoffen voor eenmalig gebruik vastgelegd. Lidstaten hebben twee jaar de tijd om deze richtlijn te implementeren.[/su_box]
Biologische productie
Verschillende Europarlementariërs hebben gevraagd om de uitvoering van de Verordening inzake de biologische productie en de etikettering van biologische producten met een jaar uit te stellen. De Commissie beoordeelt de situatie momenteel.
Bronnen:
Speech by Commissioner Simson at the Energy Solutions high-level debate “The role of industry in the implementation of the European Green Deal and the Climate Law”, Europese Commissie
Open letter from the Covenant of Mayors – Europe Board, Convenant of Mayors
EPP calls for further postponement of Farm to Fork strategy, Euractiv
Momentum builds to block further F2F delays: ‘COVID-19 isn’t an excuse to delay EU Farm to Fork strategy’ Food Navigator
AGRI Committee meeting – 7 Mei 2020, Europees Parlement
ITRE Committee meeting – 8 mei 2020, Europees Parlement
Green Recovery Video Statement, Ursula Von der Leyen
Voorlopige agenda voor komende Commissievergaderingen – OJ 2336, Europese Commissie
COVID-19: MEPs call for massive recovery package and Coronavirus Solidarity Fund, Europees Parlement
Open Letter – request for a recast or postponement of the Single-Use Plastics Directive, EUPC
EU dismisses industry calls to lift ban on single-use plastics, Euractiv
MEPs want to delay new organic rules by one year due to COVID-19, Europees Parlement
Commission urged to hold off new rules on organic products, Euractiv
Meer informatie
De Green Deal en de coronacrisis, Kenniscentrum Europa Decentraal
Green Deal in het werkprogramma 2020, Kenniscentrum Europa Decentraal
Introductory remarks by Frans Timmermans at the European Parliament’s ENVI Committee meeting on 21st of April 2020, Europese Commissie
