Op 8 mei heeft de Europese Commissie een tweede aanpassing vastgesteld van de Tijdelijke kaderregeling inzake staatssteun in verband met COVID-19. Het betreft de uitbreiding van het toepassingsgebied van de kaderregeling. In ons vorige artikel over de kaderregeling kunt u meer lezen over de eerste wijziging van 30 april.
Met de tweede wijziging wordt aan lidstaten onder andere de mogelijkheid geboden om liquiditeit te verschaffen in de vorm van herkapitalisatie en achtergestelde schuld, voor ondernemingen die door COVID-19 in moeilijkheden zijn beland. Deze vormen van staatssteun zijn een aanvulling op de reeds bestaande steunmaatregelen op basis van het tijdelijk steunkader en bestaande staatssteunregels.
Herkapitalisatiesteun
Door de getroffen maatregelen van lidstaten in verband met COVID-19 hebben veel bedrijven (tijdelijk) hun deuren moeten sluiten met minder inkomen en een verkrimping van het eigen vermogen tot gevolg. Een klein eigen vermogen maakt het moeilijker voor bedrijven om aan krediet te komen, terwijl zij dat juist op dit moment het hardst nodig hebben. Daarom heeft de Commissie ook het verstrekken van herkapitalisatiesteun mogelijk gemaakt onder het tijdelijk steunkader.
Voorwaarden
Herkapitalisatiesteun is mogelijk onder een vijftal voorwaarden, die het gelijke speelveld van de EU waarborgen:
- Noodzaak, geschiktheid en omvang van de maatregel:
De herkapitalisatiesteun moet een laatste redmiddel zijn wanneer er geen andere steunvormen mogelijk zijn om het bedrijf levensvatbaar te kunnen houden. Redding van het bedrijf moet een gemeenschappelijk belang dienen en de steun is bedoeld om de kapitaalstructuur van het bedrijf te herstellen tot het niveau van voor de virusuitbraak. - Toelating van de staat in het kapitaal van bedrijven en de vergoeding:
De staat moet voldoende worden vergoed voor het verlenen van de steun en het vergoedingsmechanisme moet het bedrijf stimuleren om de aandelen van de staat uit te kopen. - Exit van de staat uit het kapitaal van de betrokken bedrijven:
De staat en de begunstigde moeten een exitstrategie opstellen. Als de exit van de staat bij beursbedrijven langer uitblijft dan zes jaar en bij andere bedrijven zeven jaar, moet een herstructureringsplan voor de begunstigde worden aangemeld bij de Commissie. - Governance:
Er gelden verschillende beperkingen wat betreft het bestuur van het bedrijf. Totdat de staat zich volledig heeft teruggetrokken geldt er een verbod op de uitkering van dividend en terugkoop van aandelen. Daarnaast geldt een verbod op bonussen voor het management totdat 75% van de herkapitalisatie is afbetaald. - Verbod op kruissubsidiëring en verwervingen:
De begunstigde onderneming mag de ontvangen steun niet gebruiken voor geïntegreerde bedrijven die voor 31 december 2019 in moeilijkheden waren. Totdat 75% van de steun is afbetaald mag de begunstigde daarnaast geen belang verwerven van meer dan 10% van zijn concurrenten en marktdeelnemers in dezelfde sector.
Aanmelden
Bij het voldoen aan deze voorwaarden kan een herkapitalisatiesteunregeling of ad-hoc-steun bij de Europese Commissie worden aangemeld. Wanneer een onderneming op grond van een regeling meer dan €250 miljoen aan steun ontvangt, moet deze alsnog individueel worden aangemeld.
Publieke transparantie en rapportage
Binnen drie maanden na het verlenen van de steun in het kader van een steunregeling moet de staat meer informatie publiceren over de identiteit van begunstigden en het verleende steunbedrag. Grote ondernemingen moeten daarnaast ook zelf rapporteren over hun gebruik van de steun en hoe hierbij de Europese doelstellingen worden nageleefd, in het bijzonder de verplichtingen die voortvloeien uit de groene en digitale transformatie.
Steun in de vorm van achtergestelde leningen
Onder het tijdelijk steunkader was het al mogelijk om senior schuld toe te kennen aan bedrijven om liquiditeit te kunnen verschaffen. Met deze aanpassing wordt het ook mogelijk om tegen gunstige voorwaarden achtergestelde leningen te bieden aan bedrijven in financiële moeilijkheden. Omdat deze leningen ondernemingen aantrekkelijker maken voor investeringen moet er een hogere vergoeding worden gegeven voor de steun en moet het steunbedrag zoveel mogelijk worden beperkt ten opzichte van verleende senior schuld. Als de drempelvoorwaarden worden overschreden (een derde van de senior schuld voor grote ondernemingen en de helft daarvan voor kmo’s), dan moet de steunmaatregel voldoen aan de voorwaarden van herkapitalisatiesteun.
Geldigheid
Het gewijzigde steunkader is geldig tot en met 31 december 2020. Voor het verstrekken van herkapitalisatie steun geldt een langere termijn, namelijk tot en met 31 juni 2021.
De tijdelijke kaderregeling
De Europese Commissie heeft een tijdelijke kaderregeling vastgesteld om lidstaten meer mogelijkheden te bieden om steunmaatregelen te nemen in verband met de COVID-19 uitbraak. Nadat steun op basis van het steunkader is aangemeld en goedgekeurd door de Commissie is het ‘staatssteunproof’. De steun mag conform het tijdelijke steunkader verleend worden aan ondernemingen die per 1 januari 2020 in financiële moeilijkheden verkeren als gevolg van de economische gevolgen van de COVID-19-uitbraak. De steun mag overigens ook aan gezonde ondernemingen worden verleend. Steunverleningen zijn op grond van het tijdelijke steunkader mogelijk vanaf 19 maart 2020.
Het geheel aan nationale en decentrale COVID-19-staatssteunmeldingen aan de Europese Commissie wordt gecoördineerd door het ministerie van EZK, in overleg met het ministerie van BZK. Decentrale overheden die een steunmaatregel op grond van het tijdelijk steunkader willen aanmelden worden verzocht contact op te nemen met het Coördinatiepunt staatssteun decentrale overheden (CSDO) van het Ministerie van BZK.
Bron:
Gewijzigd tijdelijk steunkader, Europese Commissie
Meer informatie
Pagina staatssteun en corona, Kenniscentrum Europa Decentraal
Nieuwsartikel: Tijdelijk handelingskader, Kenniscentrum Europa Decentraal
Nieuwsartikel: Verruiming Tijdelijk handelingskader, Kenniscentrum Europa Decentraal
Overzichtspagina staatssteun en COVID-19, Europese Commissie
