De maatregelen die worden genomen in het kader van de bestrijding van het coronavirus hebben een grote impact op de economie. De Europese Commissie heeft aangegeven dat lidstaten op verschillende manieren staatssteun kunnen toepassen om de economie te stimuleren en ook het kabinet heeft een pakket aan maatregelen gepresenteerd ter ondersteuning van de getroffen ondernemingen.
Mededeling van de Europese Commissie
De Europese Commissie heeft een mededeling gepubliceerd met betrekking tot een gecoördineerde reactie op de COVID-19-uitbraak. Hierin worden onder andere vijf mogelijke opties besproken die lidstaten kunnen toepassen om de economische gevolgen van het virus tegen te gaan. Deze maatregelen zullen niet binnen de werkingssfeer van de staatssteunregels vallen, of kunnen hier buiten worden getrokken. Ten slotte kunnen lidstaten onder de de-minimisverordening en de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) steun verlenen aan ondernemingen. Dit soort maatregelen moeten slechts worden kennisgegeven aan de Europese Commissie. En hierbij is geen voorafgaande beoordeling van de Commissie aan de orde.
Maatregelen gericht tot alle ondernemingen
Lidstaten kunnen ervoor kiezen om maatregelen te nemen die voor alle ondernemingen gelden, zoals loonsubsidies en uitstel van betaling van de vennootschapsbelasting en btw. Dit soort maatregelen zijn direct en efficiënt in het verlichten van de financiële last van ondernemingen. Zolang deze niet selectief van aard zijn, vallen ze niet onder de staatssteunregels.
Rechtstreekse vergoeding aan consument
Het is ook mogelijk om rechtstreeks aan consumenten of particulieren financiële steun te verlenen voor geannuleerde diensten of tickets die niet door de organisatoren worden vergoed. Doordat deze vergoeding direct bij de consument terechtkomt en niet bij een onderneming zijn de staatssteunregels hier ook niet van toepassing.
Liquiditeitsvoorziening
Op basis van artikel 107(3)(c) van het Werkingsverdrag kunnen lidstaten voorzien in acute liquiditeitsbehoeften van bedrijven en ze ondersteunen in faillissement vanwege de COVID-19-uitbraak. Hier zijn de staatssteunmaatregelen wel van toepassing en daarom moeten dit soort maatregelen ter autorisatie worden aangemeld bij de Europese Commissie.
Compenseren van schade
Lidstaten kunnen op grond van artikel 107(2)(b) van het Werkingsverdrag benadeelde organisaties compenseren voor geleden schade door uitzonderlijke omstandigheden, zoals ook de corona-uitbraak. Er moet echter wel een causaal verband zijn tussen de verleende steun en de opgelopen schade ten gevolge van het coronavirus. Het moet gaan om proportionele steun die noodzakelijk is om de schade te compenseren.
Goedkeuring bij ernstige verstoring economie
De gevolgen van de corona-uitbraak in Italië zijn van zodanige aard en omvang dat artikel 107, lid 3, onder b), VWEU kan worden toegepast. Dit betekent dat de Europese Commissie aanvullende nationale steunmaatregelen kan goedkeuren om een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen. Bij de beoordeling door de Commissie van het gebruik van dit artikel voor andere lidstaten zal een soortgelijke aanpak worden gevolgd. De Commissie werkt aan een speciaal juridisch kader op grond van artikel 107(3)(b) VWEU om in geval van nood vast te stellen.
Versnelde procedures bij de Commissie
In geval er een aanmeldingsplicht is voor bepaalde maatregelen heeft de Commissie alle noodzakelijke procedurele vereenvoudigingen ingevoerd om het goedkeuringsproces zo snel mogelijk te laten verlopen. Beslissingen worden genomen binnen enkele dagen nadat de aanmelding volledig is ingediend.
Voorbeeld Deense steunmaatregel
Een goed voorbeeld is de melding van Denemarken die op 20 maart is ingediend voor een compensatieregeling voor organisatoren van evenementen voor meer dan 1000 bezoekers die door het coronavirus zijn afgelast. Tot nu toe is Denemarken de enige lidstaat die een melding heeft gedaan van staatssteun in verband met het coronavirus.
Nederlandse maatregelen ter stimulering van de economie
Het kabinet heeft door middel van een kamerbrief economische maatregelen gepresenteerd met betrekking tot het coronavirus.
Werktijdverkorting
Ondernemers kunnen aanspraak doen op de huidige regeling werktijdverkorting. Dit houdt in dat door bepaalde omstandigheden er tijdelijk geen werk is en de overheid de verloren uren voor de werknemers compenseert. De criteria die hiervoor gelden zijn dat de situatie voor minimaal 2 en maximaal 24 weken tot werkuitval moet leiden en minimaal een vijfde deel van het personeel moet zonder werk komen te zitten. Tot en met afgelopen woensdag waren al 1700 aanmeldingen van bedrijven die hiervoor in aanmerking komen. Het ministerie van Sociale Zaken zet extra mensen in om de regeling uit te breiden.
Verruiming BMKB
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat staat via de BMKB borg voor de kredieten aan ondernemers, zodat zij makkelijker geld kunnen lenen. Ondernemers kunnen hiervoor terecht bij kredietverstrekkers, zoals banken. De borgstelling voor het midden- en kleinbedrijf (BMKB)-wordt verruimd om zo de liquiditeitsproblemen die ondernemingen kunnen ondervinden op te lossen. Zo wordt de omvang van het borgstellingskrediet in de BMKB verhoogd van 50% naar 75% en wordt de regeling ook toepasbaar op overbruggingskredieten en rekening-courantkredieten met een looptijd tot twee jaar.
Uitstel van betaling van belasting
Bedrijven die in financiële problemen zitten krijgen de mogelijkheid om een bijzonder uitstel van betaling van belasting aan te vragen. Dit heeft betrekking tot de inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, omzetbelasting en loonbelasting. Als dit wordt toegekend, zal de invordering door de Belastingdienst worden stopgezet. Eventuele verzuimboetes voor het niet of niet op tijd betalen van belasting worden teruggedraaid. Als bedrijven verwachten dat ze een lager inkomen zullen hebben door het coronavirus kunnen ze om een lager voorlopig aanslag vragen bij de Belastingdienst.
Besluit bijstand verlening zelfstandigen (Bbz)
Ondernemers die getroffen worden door de gevolgen van het coronavirus kunnen mogelijk een beroep doen op het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz). Deze regeling is bedoeld voor ondernemers met een levensvatbaar bedrijf, die tijdelijk financiële problemen ondervinden. De ondernemer kan in aanmerking komen voor een periodieke uitkering en/of bedrijfskapitaal. Het Bbz wordt uitgevoerd door gemeenten. Gemeenten kunnen bij het verstrekken van een periodieke uitkering (voor levensonderhoud) een voorschot verstrekken indien noodzakelijk.
actualiteitenpagina coronacrisis en Europese regelgeving
Wat voor impact heeft de coronacrisis op Europese regelgeving en -beleid? En met welke Europese aspecten moet uw overheidsorganisatie rekening houden als u extra maatregelen neemt om de effecten van de coronacrisis op te vangen? Denk bijvoorbeeld aan de staatssteun- en aanbestedingsregels. Kenniscentrum Europa decentraal lanceert een actualiteitenpagina met de laatste ontwikkelingen en verdiepende informatie.
NAAR DE CORONA-ACTUALITEITENPAGINA
Bron
Actuele informatie over het coronavirus, RIVM
Verruiming BMKB-regeling, Rijksoverheid
Meer informatie:
Dossier staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal
