Op 8 november ondertekende de minister van Onderwijs, Ingrid van Engelshoven, een intentieverklaring om het niveau van diploma’s uit de Benelux-landen en de Baltische Staten automatisch te laten erkennen. Met de intentieverklaring worden belangrijke voordelen nagestreefd voor, onder andere, overheden.
Door de intentieverklaring kunnen Estse, Letse, en Litouwse diploma’s van hbo-instellingen of universiteiten straks automatisch gaan gelden in de Benelux. De twee regionale samenwerkingsverbanden onderschrijven nu al automatisch de kwaliteit van diploma’s van andere lidstaten. Als koplopers binnen de EU willen de ministers deze erkenning verder uitbreiden.
De zes ministers verantwoordelijk voor hoger onderwijs hebben aangegeven dat de intentieverklaring wordt vervolgd met de ontwikkeling van een verdrag waar andere Europese landen en regio’s zich later ook bij kunnen aansluiten.
Europese Hoger Onderwijsruimte
Met de recent ondertekende politieke verklaring willen de ministers de grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden versterken en is er een cruciale stap gezet richting de ontwikkeling van een Europese Hoger Onderwijsruimte (EHOR).
Commissievoorstel EHOR
De Europese Commissie publiceerde in mei 2018 een voorstel over de bevordering van automatische wederzijdse erkenning van diploma’s van hoger (secundair) onderwijs. In dit voorstel is onder andere de totstandkoming van een Europese Hoger Onderwijsruimte tegen 2025 genoemd. De EHOR beslaat alle landen en regio’s met vergelijkbare academische graden, die de Bolognaverklaring hebben onderschreven, waarmee (leer)mobiliteit onder studenten, docenten en onderzoekers bevorderd wordt. Met de ontwikkeling van een Europese ruimte voor hoger onderwijs is de Commissie van plan hoger onderwijs-structuren beter vergelijkbaar te maken, met onder meer een kwaliteitsborgingssystemen voor de erkenning van diploma’s. Het bovengenoemde voorstel is in november 2018 goedgekeurd door de Europese Raad.
Met de intentieverklaring geven de regionale samenwerkingsverbanden gehoor aan het Commissievoorstel waarin wordt verzocht ‘een technische stapsgewijze aanpak te hanteren om vertrouwen te scheppen in elkaars onderwijs- en opleidingsstelsels’.
Erkenningsovereenkomst van Lissabon en Bolognaproces
Het voorstel van de Europese Commissie bouwt voort op onder meer de Overeenkomst inzake de erkenning van kwalificaties van instellingen van hoger onderwijs in de Europese regio (Erkenningsovereenkomst van Lissabon). Deze door de Raad opgestelde overeenkomst werd aangenomen in 1997 en is sindsdien door zowel landen binnen als buiten de EU bekrachtigd. Het Bolognaproces voegde aan de erkenning van kwalificaties een langetermijndoelstelling van automatische erkenning toe.
Tot de intentieverklaring verliep de concrete vooruitgang van het Bolognaproces traag. Het hoger onderwijs kent namelijk nog veel gevallen waar dure, tijdrovende, en niet-uniforme erkenningsprocedures het vrije verkeer van studenten, docenten en onderzoekers belemmeren.
Voordelen voor overheden
Naast voordelen voor studenten brengt de automatische wederzijdse erkenning van diploma’s belangrijke voordelen voor instellingen voor hoger onderwijs, het bedrijfsleven en de overheden met zich mee, aldus de twee regionale samenwerkingsverbanden (Benelux en Baltische Staten). Hieronder vallen onder andere tijd- en kostenbesparing, verbeterde rechtszekerheid en een vermindering van administratieve lasten.
Overheden die bijvoorbeeld het verlenen van ondersteuning bij de erkenning van diploma’s voor gereglementeerde beroepen tot taak hebben, zullen een lagere werklast ondervinden. Gemeenten hebben vooral een indirect voordeel bij de uitbreiding van diploma-erkenning, omdat bepaalde problemen rond de regionale arbeidsmarkt kunnen worden verholpen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer er bij de overheid, of in de betreffende regio, een toenemende vraag naar gekwalificeerde arbeidskrachten ontstaat.
Bron
Benelux-landen en Baltische Staten willen elkaars diploma’s erkennen, nieuwsbericht Benelux
Europese onderwijsruimte, Europese Commissie
Meer informatie
Dossier: Grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
Grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
