De geplande wetswijziging van de Wet Markt en Overheid (hierna Wet M&O) laat nog op zich wachten. In de tussentijd is de huidige wet voor de tweede keer verlengd, nu tot 1 juli 2025. Dit betekent dat de huidige gedragsregels voor overheden uit de Wet M&O voorlopig nog van kracht blijven. Mogelijk bepaalt de voorziene wetswijziging dat de gedragsregels permanent gaan gelden.
De Wet Markt en Overheid
De Wet M&O omvat vier gedragsregels voor (decentrale) overheden en overheidsbedrijven. Wanneer (decentrale) overheden of overheidsbedrijven economische activiteiten verrichten moeten zij zich normaal gesproken aan deze gedragsregels houden. Op basis van de Wet M&O moet een decentrale overheid ten eerste minimaal de integrale kosten doorberekenen. Daarnaast geldt er een bevoordelingsverbod voor overheidsbedrijven (overheden mogen hun eigen bedrijven niet bevoordelen boven concurrerende ondernemingen). Ook wordt er op gegevensscheiding en functiescheiding gehandhaafd. De Wet M&O vult sinds 2012 de mededingingsregels aan en is terug te vinden in hoofdstuk 4b van de Mededingingswet (Mw). Met het besluit van 7 juni 2023 is de werkingsduur van de gedragsregels voor overheidsinstanties verlengd tot 1 juli 2025.
Wijziging van de Wet Markt en Overheid
De Rijksoverheid werkt momenteel aan een wijziging van de Wet M&O. De gedragsregels uit de Wet M&O gelden niet voor economische activiteiten die worden uitgevoerd in het algemeen belang (artikel 25h lid 5 Mw). Decentrale overheden hebben een ruime bevoegdheid om activiteiten die zij van algemeen belang (diensten waar overheden van de EU-landen specifieke openbaredienstverplichtingen aan verbinden) achten, aan te wijzen in een algemeen-belang-besluit. De vier gedragsregels uit de Wet M&O zijn dan niet van toepassing. Uit de evaluatie van de Wet M&O bleek dat overheden regelmatig gebruik maken van deze uitzondering. Overheden motiveren het algemeen-belang-besluit echter niet altijd voldoende. Daarnaast bleek dat ondernemingen niet genoeg betrokken worden bij het besluitvormingsproces. Om die reden is het de bedoeling om de Wet M&O op deze punten aan te scherpen.
Het wetsvoorstel is inmiddels ingediend bij de Tweede Kamer. Het is inmiddels duidelijk welke wijzigingen de wet precies zal bevatten. Op de volgende onderdelen wordt de wet aangescherpt:
- Overheden moeten op uniforme wijze motiveren waarom zij een algemeen-belang-besluit nemen. In deze motivering moeten onder andere de gevolgen van het besluit voor bedrijven inzichtelijk gemaakt worden.
- Voor ieder algemeen-belang-besluit dient een uniforme openbare voorbereidingsprocedure doorlopen te worden, zodat ondernemingen vooraf meer inspraak krijgen.
- Het wordt verplicht iedere vijf jaar een evaluatie van een algemeen-belang-besluit uit te voeren. Uit de evaluatie komt een besluit voort waartegen bewaar en beroep mogelijk is.
- Het tijdelijke karakter van de wet komt te vervallen. Hierdoor wordt de Wet M&O een vast onderdeel van de Mededingingswet. De geldigheidsduur hoeft daarom in het vervolg niet meer te worden verlengd.
- Het aanbieden van open source software wordt uitgezonderd van de gedragsregel die voorschrijft dat de integrale kosten doorberekend moeten worden.
Bron
Besluit van 7 juni 2023 houdende verlenging van de werkingsduur van de gedragsregels voor de overheid in de Mededingingswet, Rijksoverheid
Besluit van 24 maart 2021 houdende verlenging van de werkingsduur van de gedragsregels voor de overheid in de Mededingingswet, Rijksoverheid
Wetswijziging bevordert gelijk speelveld tussen ondernemers en overheden, Rijksoverheid
Wetsvoorstel wijziging markt en overheid, concentratietoezicht en privaatrechtelijke handhaving, Rijksoverheid
Meer informatie
Wet Markt en Overheid verlengd tot 1 juli 2023, Kenniscentrum Europa Decentraal
Gedragsregels Wet Markt en Overheid, Kenniscentrum Europa Decentraal
Is het mogelijk om als gemeente een sportaccommodatie te exploiteren zonder in strijd te zijn met de Wet Markt en Overheid?, Kenniscentrum Europa Decentraal
Kan een gemeente die snippergroen verkoopt te maken krijgen met de Wet Markt en Overheid?, Kenniscentrum Europa Decentraal
Wet Markt en Overheid of staatssteun: waarmee moet de gemeente rekening houden bij de verhuur van (kantoor)ruimte?, Kenniscentrum Europa Decentraal
