Sinds het VK de EU heeft verlaten op 31 januari 2020 is er een overgangsperiode van kracht. In deze periode, waar we ons momenteel in bevinden, is alle relevante EU wet- en regelgeving nog van toepassing op het VK. Deze periode verloopt definitief na 31 december 2020, weten we sinds 1 juli. Dat was namelijk de uiterste datum waarop het VK en de EU een verlenging konden afspreken. Het VK en de EU onderhandelen momenteel over de toekomstige relatie na 31 december 2020.
Geen verlenging overgangsperiode
Om de terugtrekking van het VK uit de EU geordend te laten verlopen, is er een terugtrekkingsakkoord gesloten. Hierin zijn met name afspraken gemaakt over:
- de rechten van EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk en Britten in de EU. Voor hen verandert er voorlopig vrijwel niets;
- hoeveel en hoelang het Verenigd Koninkrijk meebetaalt aan de Europese begroting;
- de grens tussen Ierland en Noord-Ierland.
In het terugtrekkingsakkkoord is ook een overgangsperiode afgesproken die tot en met 31 december 2020 duurt. Deze kon eenmalig worden verlengd met een of twee jaar, mits beide partijen hiermee akkoord waren gegaan voor 1 juli 2020. Het VK heeft aangegeven dat niet te willen en deze deadline is inmiddels verstreken. Dat betekent dat de overgangsperiode verloopt na 31 december dit jaar en dat er hoe dan ook een nieuwe relatie ontstaat tussen het VK en de EU na dit jaar. Hierover zijn het VK en de EU nu in gesprek.
Aangehecht aan dit terugtrekkingsakkoord is de politieke verklaring. Dit niet-bindende document bevat de uitgangsposities voor de toekomstige relatie tussen het VK en de EU, dat beide partijen hebben ondertekend. Meer informatie over het terugtrekkingsakkoord en de politieke verklaring vindt u in het artikel ‘VK-regering en Europese Commissie bereiken akkoord’. De politieke verklaring vormt de basis voor het EU-onderhandelingsmandaat dat is vastgesteld door de Europese Raad, aan de hand waarvan de EU de onderhandelingen voert met het VK.
Toekomstige relatie
Hoewel de hierboven genoemde zaken al zijn geregeld in het terugtrekkingsakkoord, moeten er afspraken worden gemaakt over alle andere terreinen. Denk hierbij aan afspraken over de toegang van het VK tot de Europese interne markt. Dit is nauw verbonden met de zogenaamde level playing field, waarmee de EU wil vastleggen dat VK-bedrijven niet in oneerlijke concurrentie komen met EU-bedrijven. Andere zaken waarover wordt onderhandeld zijn bijvoorbeeld op het gebied van de uitwisseling van (persoons)gegevens, samenwerking op het gebied van justitie en toegang tot de Britse wateren voor de visserijvloot. Voor de COVID-19-crisis uitbrak heeft de Europese Commissie al haar eerste concept-verdrag aan het VK toegezonden.
Onderhandelingen
De onderhandelingen werden vanwege de COVID-19-crisis noodgedwongen online gevoerd, maar worden nu weer face to face opgestart. Mede omdat er op een aantal cruciale dossiers, zoals visserij en het level playing field geen voortgang wordt geboekt, worden de onderhandelingen nu opgevoerd naar eens per week. Dat hebben de EU-leiders en de VK-premier besloten op een high-level-meeting op 15 juni jl. De eerste onderhandelingsronde sinds de high-level-meeting is afgelopen week afgerond. EU-onderhandelaar Barnier gaf op een persconferentie aan het einde van deze ronde aan dat er nog steeds ernstige verschillen bestaan tussen de positie van het VK en de EU. Hij verklaarde dat de positie van de EU gebaseerd blijft op de uitgangspunten uit de politieke verklaring en dat er geen economisch partnerschap komt zonder de volgende punten:
- Robuuste garanties voor een level playing field – ook op het gebied van staatssteun – zodat er een open en eerlijke concurrentie tussen bedrijven kan zijn;
- Een gebalanceerde, duurzame en lange termijn oplossing voor de Europese visserij;
- Een overkoepelend institutioneel raamwerk en effectief mechanisme voor geschillenbeslechting.
Bron
Statement by Michel Barnier, Europese Commissie
Statement after high level meeting, Europese Commissie
Meer informatie:
Brexit-loket voor decentrale overheden, Kenniscentrum Europa Decentraal
Brexit Impact Scan voor Overheden, Kenniscentrum Europa Decentraal
