Tijdens de Europese Raad van 17 en 18 oktober 2019 zijn de onderhandelingen tussen de lidstaten over het nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK) voor de periode 2021-2027 voortgezet. Naar aanleiding van de gevoerde discussie tijdens de Europese Raad is er in de aanloop naar de Raad Algemene Zaken op 10 december en de Raad van 12 en 13 december een zogeheten negotiating box (onderhandelingskader) met cijfers gepresenteerd door het Finse voorzitterschap van de Raad. Over dit werkdocument kunt u hieronder meer lezen.
Wat staat er in het onderhandelingskader?
In het nieuwe onderhandelingsdocument van de Raad staat dat het bruto nationaal inkomen (BNI) van het totale MFK 2021-2027 mogelijk 1.07% zal bedragen. Het nieuwe Eigen Middelenbesluit zal een rol kunnen gaan spelen. Ook kunnen er nieuwe prioriteiten en een gemoderniseerd Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en Cohesiebeleid gevormd kunnen worden. Met betrekking tot nieuwe prioriteiten voorziet het Finse voorzitterschap dat bijvoorbeeld tenminste 25% van het budget toe te bedelen aan klimaat-gerelateerde doelstellingen, in lijn met de uitvoering van de Overeenkomst van Parijs.
Nieuwe eigen middelen
Het huidige MFK wordt op drie verschillende manieren gefinancierd:
- De jaarlijkse bijdrage van elke lidstaat op basis van het percentage van hun BNI;
- Een percentage van alle btw-opbrengsten van de lidstaten. Dit bedraagt momenteel 0,3 % van de totale btw-opbrengsten;
- De douanetarieven die de lidstaten heffen op import uit landen buiten de EU.
Het percentage btw-opbrengsten en de douanetarieven worden ook wel ‘eigen middelen’ genoemd.
In het Commissievoorstel voor een nieuw Eigen Middelenbesluit binnen het MFK werd een aantal nieuwe eigen middelen voorgesteld, waaronder opbrengsten van de verkoop van emissierechten in het Europees systeem van emissiehandel (EU ETS), een uniform afdracht-percentage per kilo niet-gerecycled plastic verpakkingsafval en een nationale afdracht van de jaarlijkse belastbare winst van bedrijven.
Het nieuwe werkdocument voor het MFK 2021-2027 voorziet in onderhandelingsruimte voor de opbrengsten van de verkoop van emissierechten met een afdrachtenpercentage van 20%, en een uniforme afdracht van € 0,80 per kilo niet-gerecycled plastic verpakkingsafval.
Onvoorziene omstandigheden en fondsen
Om flexibiliteit van het MFK te garanderen voor onvoorziene omstandigheden houdt het onderhandelingsdocument rekening met een verminderde financiële capaciteit van de EU27 zonder het VK, en zouden fondsen zoals het Europees Globaliseringsfonds kunnen worden gemobiliseerd. Echter wijst het Finse voorzitterschap op het verdere stroomlijnen van de toebedeling van onder andere fondsen in InvestEU, het investeringsplan voor de EU dat was opgezet door oud-Commissievoorzitter Juncker. Voor de toekomstige programmeringsperiode is er nadruk gelegd op een beperking van het gebruik van Europese financieringsinstrumenten in het geval van tekortkomingen van de markt of suboptimale investeringssituaties.
Conditionaliteit en de rechtsstaat
Met conditionaliteit wordt bedoeld dat het houden aan afspraken over de bescherming van de rechtstaat binnen de EU, migratie en het klimaat een voorwaarde zijn voor de besteding van bepaalde EU-fondsen door een lidstaat. In het onderhandelingsdocument introduceert het Finse voorzitterschap een algemeen regime van conditionaliteit om in vastgestelde gevallen algemene tekortkomingen met betrekking tot de rechtstaat in lidstaten tegemoet te komen. Deze conditionaliteit zal van toepassing zijn in het vastgestelde gevallen waarin het EU-budget of de financiële belangen van de EU direct voldoende geraakt worden.
Nederlands standpunt in de onderhandelingen
In een kamerbrief van 29 november jl. informeert minister Blok van Buitenlandse Zaken de Tweede Kamer over de gezamenlijke inzet van Nederland met Denemarken, Zweden en Oostenrijk tijdens de Europese Raad van 17-18 oktober, en schrijft hij over de premier Mark Ruttes verdere invulling van het Nederlandse standpunt. Zoals al eerder werd samengevat door Kenniscentrum Europa decentraal zet Nederland zich in voor een moderne en gebalanceerde EU-begroting, met een eerlijke lastenverdeling (met blik op een kleinere EU door het voorgenomen vertrek van het VK), en een focus op klimaat en conditionaliteit op het gebied van rechtsstatelijkheid. Nederland is tevens, wat de nieuwe eigen middelen betreft, tegen een nationale afdracht van de jaarlijkse belastbare winst van bedrijven. In het nieuwe onderhandelingsdocument worden de bovengenoemde punten grotendeels voorzien.
Bronnen:
MFF 2021-2027: Negotiating Box with figures, Raad van de EU
Reactie op verzoeken inzake de onderhandelingen over het MFK 2021-2027, kamerbrief Minister van Buitenlandse Zaken
Meer informatie
Regeringsleiders bespreken laatste stand van zaken MFK, Kenniscentrum Europa Decentraal
Het Meerjarig Financieel Kader: wat is de stand van zaken, Kenniscentrum Europa Decentraal
Europese Commissie lanceert voorstel voor nieuwe Meerjarenbegroting (MFK), Kenniscentrum Europa Decentraal
