Een digitaal paspoort, de macht van techreuzen en de kwetsbaarheid voor cyberaanvallen; de digitalisering van de samenleving brengt wereldwijd kansen en uitdagingen met zich. Maar hoe geeft Europa vorm aan zijn digitale toekomst? Hierover presenteerde de Europese Commissie het voorstel Path to the Digital Decade, een concreet beleidsplan om tegen 2030 de digitale transformatie van de Europese samenleving en economie tot stand te brengen. Voor decentrale overheden zijn de plannen van de Commissie voor de Europese digitale transformatie van groot belang. De Commissie is nu een raadpleging gestart, waarbij ook decentrale overheden worden uitgenodigd om feedback te geven op de visie van de Commissie.
Wat is de Digital Decade?
De Path to the Digital Decade is onderdeel van een groter strategisch plan van de Commissie. Dit plan, ook wel de Digital Decade genoemd, heeft als doel om de komende jaren het ‘digitale decennium’ van Europa te maken. Maar wat houdt dit precies in?
De Europese Unie (EU) heeft de ambitie om digitaal soeverein te blijven in een open en onderling verbonden wereld. Daarbij moeten burgers en bedrijven de mogelijkheid krijgen om deel uit te maken van een digitale toekomst die mensgericht, duurzaam en welvarend is. Om hier vorm aan te geven presenteerde de Commissie in maart 2021 een visie en streefcijfers. Dit is het Digitaal Kompas en bestaat uit vier hoofdpunten:
- Digitaal vaardige burgers en hooggekwalificeerde digitale professionals
Tegen 2030 moet minimaal 80% van de volwassenen over digitale basisvaardigheden beschikken. Ook moeten er tegen die tijd 20 miljoen ICT-specialisten werken in de EU, met daarbij een evenwicht tussen mannen en vrouwen. - Beveiligde, goed presterende en duurzame digitale infrastructuurvoorzieningen
Tegen 2030 moeten alle huishoudens in de EU over gigabitconnectiviteit beschikken. Dit houdt in dat alle bedrijven en burgers in Europa over uitstekende en beveiligde digitale verbindingen moeten beschikken. Daarnaast moet in alle dichtbevolkte gebieden de 5G-dekking optimaal zijn. De productie van geavanceerde en duurzame halfgeleiders in Europa moet dan ten minste 20% van de wereldproductie bedragen. Verder moet Europa tegen 2025 zijn eerste kwantumcomputer krijgen. - Digitale transformatie van bedrijven
Tegen 2030 moet 75% Europese bedrijven gebruikmaken van cloudcomputingdiensten, big data en Artificial Intelligence. Meer dan 90% van de middelgrote en kleine bedrijven moet ten minste een basisniveau van ‘digitale intensiteit’ halen. Het aantal jonge EU-bedrijven die een waarde van 1 miljard dollar hebben (‘eenhoorns’) moet verdubbelen. - Digitalisering van overheidsdiensten
Tegen 2030 moeten alle belangrijke overheidsdiensten online beschikbaar zijn. Alle burgers moeten toegang hebben tot hun elektronische patiëntendossier. Daarnaast moet 80% van de burgers een eID-oplossing gebruiken om zich digitaal te legitimeren.
Meerlandenprojecten
Om de doelstellingen van het digitaal kompas te bereiken moeten de lidstaten en de EU hun middelen bundelen. Daarom wil de Commissie meerlandenprojecten inzetten, wat inhoudt dat investeringen uit de EU-begroting, de lidstaten en het bedrijfsleven worden gecombineerd om de digitale capaciteit op te bouwen. De lidstaten zullen ten minste 20% van de uitgaven in hun ontwikkelings- en beheerplannen vrijhouden voor de digitale transitie.
Decentrale relevantie
Deze streefdoelen hebben ook betrekking op het beleid van decentrale overheden. Zo hebben netwerkaanbieders te maken met gemeentelijk- en provinciaal beleid als het gaat om het krijgen van een vergunning voor het plaatsen van een antennes voor mobiele netwerken. Gemeentes geven namelijk de vergunningen daarvoor uit en de provincie zorgt ervoor dat er afstemming is tussen gemeenten over het lokale beleid. Daarnaast worden decentrale overheden verplicht om bepaalde overheidsdiensten online beschikbaar te stellen en de Europese digitale identiteitsbewijzen te erkennen, accepteren en aan te bieden.
Kernpunten uit de Path to the Digital Decade
Om de digitale transformatie uit het Digitaal Kompas tot stand te brengen, heeft de Commissie nu een concreet voorstel gedaan: de Path to the Digital Decade. Een belangrijk uitgangspunt in dit voorstel is dat de digitale transformatie tussen lidstaten de afgelopen jaren ongelijk is geweest. Dat feit kan de doelstellingen uit het Digitaal Kompas belemmeren. Daarom wil de Commissie samenwerking tussen de EU, lidstaten en decentrale overheden bevorderen. Concreet stelt de Commissie een monitoring- en samenwerkingsmechanisme voor:
- Een monitoringssysteem op basis van de Digital Economy Society Index (DESI) dat een overzicht geeft van indicatoren die de digitale prestaties van de Europese Unie meet. Hiermee wordt bovendien de digitale vooruitgang per lidstaat gevolgd;
- Een jaarverslag waarin de Commissie de digitale vooruitgang in Europa zal evalueren en aanbevelingen voor concrete acties kan doen. Dit jaarverslag heet de ‘European State of the Digital Decade’-rapport;
- Een meerjarige strategische routekaart voor elke lidstaat, waarin zij beleidsplannen en maatregelen zullen schetsen ter ondersteuning van de doelstellingen uit het Digitaal Kompas;
- Een jaarlijkse evaluatie om Europese gebieden die onvoldoende digitale vooruitgang boeken te bespreken. Voor deze gebieden zal een plan worden opgesteld om, door middel van aanbevelingen en gezamenlijke verbintenissen tussen de Commissie en de lidstaten, vooruitgang te stimuleren;
- Een systeem om de uitvoering van meerlandenprojecten te ondersteunen.
Feedback
De Commissie vraagt nu om feedback vanuit de lidstaten. Dit doet de Commissie om een bestuurlijk kader op te zetten dat voorziet in een samenwerking tussen de Commissie en de lidstaten, ter verwezenlijking van de digitale doelstellingen in de EU. Alle ontvangen feedback zal aan het Europees Parlement en de Raad worden gepresenteerd. Hierna kan er een besluit worden genomen over de concrete acties voor het beleidsprogramma van het Digitaal Kompas.
Ook decentrale overheden kunnen hierop reageren. Dit kan van belang zijn om twijfels te uiten of juist om een focus te vestigen op een specifiek terrein. Belanghebbenden kunnen via deze link nog tot 17 november reageren.
Bron
Voorstel voor een besluit tot vaststelling van het beleidsprogramma 2030 “De weg naar het digitale decennium”, Europese Commissie
Meer informatie
Informatiemaatschappij, Kenniscentrum Europa Decentraal
Europa’s digitale decennium: Commissie zet koers uit voor digitaal soeverein Europa tegen 2030, Europese Commissie
Toespraak Staat van de Unie 2021, Europese Commissie
Consultatie beleidsprogramma Digitaal Decennium Kompas, Europese Commissie
