Op 14 februari 2019 vond er in de Tweede Kamer een technische briefing plaats over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de EU. Vorig jaar heeft de Europese Commissie in de context van de onderhandelingen over het nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK) een voorstel gedaan voor het toekomstige EU-landbouwbeleid. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft tijdens de briefing laten weten wat de huidige stand van zaken is omtrent het proces en de Nederlandse invulling van het GLB. Decentrale overheden zullen actief betrokken worden bij de Nederlandse invulling van het GLB.
De nieuwe GLB-verordeningen
Ten eerste werd de inhoud van de voorgestelde wijzigingen van het GLB besproken. De Europese Commissie heeft drie ontwerpverordeningen voor het nieuwe GLB gepresenteerd. Daarover moeten het Europees Parlement en de Raad, als de gezamenlijke Europese wetgever, het samen eens worden.
Strategische GLB-plannen
In het eerste voorstel zijn negen strategische GLB-doelstellingen geformuleerd in drie categorieën:
- Economisch: eerlijke inkomens, concurrentievermogen vergroten, positie van boeren in de voedselketen verbeteren;
- Klimaat en leefomgeving: klimaatverandering tegengaan, milieuzorg en behoud van biodiversiteit;
- Sociale doelen: steun aan jonge boeren, bio-economie bevorderen, hoge kwaliteit van voedsel en gezondheid, dierenwelzijn.
Financiering, beheer en monitoring
Het tweede voorstel is voor een verordening over de financiering, het beheer en monitoring van het GLB. Hierin staat een nieuw prestatiemodel centraal waarbij er meer vrijheid voor de lidstaten is en waar de focus op resultaat ligt in plaats van op naleving. Ook wordt er ingezet op vermindering van de controlelast en worden lidstaten geacht een nationaal strategisch plan te creëren.
Gemeenschappelijke organisatie van de markt van landbouwproducten
Ten slotte heeft de Commissie een voorstel gedaan voor een wijziging van de verordening voor gemeenschappelijke organisatie van de markt van landbouwproducten. De verordening zal meer gericht worden op de juridische kaders voor de interne markt, waaronder Europese regels voor handelsnormen, erkenning van producenten- en brancheorganisaties en mededingingsvoorschriften. Meer informatie over de inhoud van de wijzigingen kunt u lezen in deze praktijkvraag van kenniscentrum Europa decentraal.
Triloog
De besluitvorming rondom deze wijzingen in de triloog, het informele wetgevingsoverleg tussen de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad, zou in 2019 nog afgerond moeten worden, maar volgens de Kamercommissie bestaat de kans dat dit niet op tijd gebeurt. Een oorzaak hiervan is dat de onderhandelingen over het nieuwe MFK lang kunnen duren en het budget voor het GLB daarmee samenhangt. Hierdoor zou het vernieuwde GLB waarschijnlijk pas na 2021 ingaan.
Nederlandse invulling van het nieuwe GLB
Tijdens de briefing werd vervolgens ingegaan op de nationale invulling van het nieuwe GLB. De lidstaten geven invulling aan het GLB door een Nationaal Strategisch Plan (NSP) op te stellen. De Commissie stelt voorwaarden aan dit plan, zoals een aftopping en een plafond voor directe betalingen en minimumpercentages van het budget die besteed moeten worden aan bijvoorbeeld jonge boeren en klimaat en leefomgeving. Om het Nederlandse NSP op te stellen, zal eerst een sterkte-zwakteanalyse (SWOT-analyse) uitgevoerd worden om de Nederlandse situatie met betrekking tot de negen doelstellingen te beoordelen. Aan de hand van de resultaten worden keuzes gemaakt over onder andere doelen, maatregelen, instrumenten en streefwaarden. Het NSP zal in lijn zijn met het Interbestuurlijk Programma (IBP) en er zal bij het opstellen hiervan samengewerkt worden met gemeenten, provincies en waterschappen.
In april 2019 zal een landelijke stakeholdersbijeenkomst georganiseerd worden waar alle belanghebbenden input kunnen leveren voor het NSP.
Bron
Technische briefing: Herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, Tweede Kamer
Herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, Tweede Kamer
Meer informatie
Plattelandsontwikkeling, Kenniscentrum Europa Decentraal
Wat houden de voorgestelde wijzigingen van het EU-landbouwbeleid in voor onze provincie, praktijkvraag Kenniscentrum Europa Decentraal
Kritiek op Commissievoorstel voor toekomstig EU-landbouwbeleid, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa Decentraal
Commissie keurt wijziging POP goed, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa Decentraal
Raad kritisch over landbouwvoorstel Europese Commissie, nieuwsbericht Kenniscentrum Europa Decentraal
Europese Commissie presenteert groene architectuur voor Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, Huis van de Nederlandse Provincies
Europese Commissie presenteert nieuwe voorstellen voor het Europees landbouwbeleid, Huis van de Nederlandse Provincies
EU-begroting: Het GLB na 2020, Europese Commissie
