HvJ-EU, 18 november 2010. Zaak C-226/09. Bij een overheidsopdracht voor tolk- en vertaaldiensten (IIB-diensten) heeft Ierland van te voren gunningscriteria gespecificeerd, en pas na indiening van de offertes daaraan een wegingsfactoren toegekend. Het Hof komt tot de conclusie dat Ierland door de weging van de gunningscriteria te wijzigingen na een eerste onderzoek van de ingediende offertes, in strijd handelt met het beginsel van gelijke behandeling en de daaruit voortvloeiende transparantieverplichting.
De zaak
Ierland plaatste een overheidsopdracht voor tolk- en vertaaldiensten. Deze vallen onder de IIBdiensten van richtlijn 2004/18. Er waren van te voren gunningscriteria gespecificeerd waar geen wegingsfactoren aan waren toegekend. Op 9 juni 2006 werden de offertes ingediend en de wegingsfactoren bepaald. Op 22 juni werden deze gewijzigd. Volgens de Commissie komt Ierland hiermee haar verplichtingen krachtens de beginselen van
transparantie en gelijke behandeling niet na. De wegingsfactoren werden pas na de termijn van inschrijving vastgesteld en bovendien later nog gewijzigd. De Commissie dient een klacht in bij het Hof.
Hof
Volgens het Hof zijn aanbestedende diensten bij IIB-diensten slechts verplicht om de regels voor de technische specificaties in acht te nemen en de uitslag van de procedure naar de Commissie te sturen. Wel moeten de fundamentele regels van het Unierecht altijd in acht genomen worden. Wanneer de IIB-dienst een duidelijk grensoverschrijdend belang heeft, moeten de beginselen voor gelijke behandeling in transparantie gewaarborgd worden.
Grensoverschrijdend belang
In deze zaak blijkt het grensoverschrijdend belang uit de aankondiging van de opdracht in het Publicatieblad van de EU en uit het feit dat drie van de inschrijvers in een andere lidstaat waren gevestigd. Uit rechtspraak van het Hof volgt dat de verplichting om deelnemers vooraf kennis te laten nemen van de gunningscriteria en, indien mogelijk, van het gewicht van de criteria, de beginselen van transparantie en gelijke behandeling waarborgen.
De draagwijdte van het transparantiebeginsel reikt echter niet zo ver dat wegingsfactoren voor opdrachten die gedeeltelijk of niet onder de richtlijn vallen, ook vooraf vastgesteld moeten worden. Het Hof spreekt immers van ‘indien mogelijk’. Ierland heeft volgens het Hof niet het beginsel van gelijke behandeling en het transparantie beginsel geschonden door na de inschrijvingstermijn wegingsfactoren vast te stellen.
Gelijke behandeling en transparantie
De beginselen van gelijke behandeling en transparantie houden in dat, gedurende de procedure, de gunningscriteria steeds op dezelfde manier moeten worden uitgelegd. Gedurende de aanbestedingsprocedure mogen de criteria dus niet worden gewijzigd. Een wijziging van wegingsfactoren, nadat de offertes een eerste onderzoek hebben gehad, komt neer op een wijziging van criteria op grond waarvan het eerste onderzoek is verricht. Ierland heeft in strijd gehandeld met de beginselen van gelijke behandeling en transparantie. Er hoeft niet te worden aangetoond dat de wijziging discriminerend was. Het is voldoende dat niet kan worden uitgesloten dat de wijziging discriminerend was.
