Het Ministerie van Economische Zaken (EZK) heeft onlangs de nieuwe Gids Proportionaliteit gepubliceerd. Nieuw ten opzichte van de vorige Gids Proportionaliteit is de inperking van de toepassing van de rechtsverwerkingsclausules. Deze clausules staan ook bekend als de Grossmann-clausules.
Grossman-clausules
In februari 2021 kondigde toenmalig staatssecretaris Mona Keijzer in een Kamerbrief al aan dat er een maatregelpakket voor verbeterde rechtsbescherming bij aanbesteden zou komen. In 2019 heeft de KWINK groep in opdracht van EZK een onderzoek uitgevoerd naar de rechtsbescherming van inschrijvers bij aanbesteden in de praktijk. Uit dit onderzoek is onder meer gebleken dat aanbestedende diensten een te strenge formulering van de rechtsverwerkingsclausules toepassen, bijvoorbeeld bij de tijdigheid van klachten en procedures. De wijziging van de Gids Proportionaliteit zorgt voor een inperking van de Grossmann-clausules en is onderdeel van het voorgestelde maatregelenpakket.
Adequate rechtsbescherming
In het Grossmann arrest heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie geoordeeld dat aanbestedende diensten een proactieve houding mogen verwachten van inschrijvers. Deze proactieve houding gaat verder dan het slechts stellen van vragen. In de praktijk betekende dit dat aanbestedende diensten bepaalde bepalingen in de aanbestedingsstukken opnamen die door inschrijvers als onrechtvaardig werden ervaren. Er kwam bijvoorbeeld naar voren dat het stellen van strenge eisen aan de tijdigheid van klachten en procedures niet bijdraagt aan een adequate rechtsbescherming van inschrijvers. Met de wijziging van de Gids Proportionaliteit wordt de balans tussen de belangen van opdrachtgevers en opdrachtnemers hersteld.
Verbetering van de rechtsbescherming
Het (demissionair) kabinet is al een aantal jaar bezig om de rechtsbescherming bij aanbesteden te verbeteren. Europa decentraal schreef hier eerder een nieuwsbericht over.
De Adviescommissie Gids Proportionaliteit heeft EZK geadviseerd over de mogelijke wijzigingen die EZK kan doorvoeren. EZK heeft het advies voor het grootste deel overgenomen. De belangrijkste wijzigingen hebben een proportionele toepassing van rechtsverwerkingsclausules door aanbestedende diensten tot doel. De nieuwe Gids Proportionaliteit treedt per 1 januari 2022 in werking.
Bron
Staatscourant 12 oktober 2021, officiële bekendmaking van wijzigingen
Meer informatie
Aanbesteden, Kenniscentrum Europa Decentraal
Maatregelenpakket voor verbetering rechtsbescherming bij aanbesteden voorgesteld, Kenniscentrum Europa Decentraal
Hoe kan de rechtsbescherming van inschrijvers bij aanbestedingen worden gewaarborgd?, Kenniscentrum Europa Decentraal
