Onze gemeente heeft in het verleden regelmatig financiële producten afgenomen bij dienstverleners uit het Verenigd Koninkrijk (hierna VK), zoals verzekeraars en banken. Nu het VK geen lidstaat van de EU meer is, vragen wij ons af of het voor onze gemeente in de toekomst nog wel mogelijk is om financiële diensten af te nemen bij financiële instellingen uit het VK. Wat is er in de handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en het VK hierover afgesproken of met welke regelgeving moeten wij rekening houden?
Antwoord in het kort
Door de Brexit gelden er vanaf 1 januari 2021 andere regels voor financiële dienstverlening vanuit het VK. Op 24 december 2020 is er een akkoord bereikt tussen de EU en het VK over hun toekomstige handelsrelatie. In deze handels- en samenwerkingsovereenkomst zijn relatief weinig afspraken gemaakt over financiële dienstverlening. Wel hebben de EU en het VK zich voorgenomen om tegen maart 2021 een Memorandum van Overeenstemming te sluiten waarin de basis is gelegd voor de verdere samenwerking op dit terrein. Hoewel de technische discussiepunten ondertussen zijn afgerond, moet het memorandum nog wel officieel ondertekend worden.
Financiële dienstverlening in de EU: Europees Paspoort
Financiële instellingen binnen de EU kunnen op basis van een Europees paspoort diensten aanbieden op de Europese interne markt. Dit betekent dat een financiële dienstverlener alleen een volledige vergunning nodig heeft in de lidstaat waar het zijn hoofdkantoor heeft. Met een volledige vergunning gaat het specifiek om een vergunning voor een hoofdkantoor of een dochteronderneming. Met een vergunning van een bijkantoor mogen er over de grens geen diensten aangeboden worden. De financiële dienstverlener kan op basis van een volledige vergunning diensten aanbieden in de hele EU. Sinds 1 januari 2021 beschikken financiële instellingen uit het VK niet meer over dit paspoort. Deze financiële instellingen moeten over de noodzakelijke autorisaties beschikken om financiële diensten in de EU te mogen blijven verstrekken. Wanneer uw gemeente, provincie of waterschap financiële producten afneemt in het VK, is het raadzaam om bij uw financiële dienstverlener in het VK na te gaan of de dienstverlener beschikt over de juiste autorisaties.
Financiële dienstverlening na de Brexit
In de handels- en samenwerkingsovereenkomst zijn weinig bepalingen opgenomen over de situatie met betrekking tot financiële dienstverlening. In de gezamenlijke verklaring over regelgevingssamenwerking op het gebied van financiële diensten tussen de EU en het VK hebben de twee partijen echter wel afgesproken om tegen maart 2021 een Memorandum van Overeenstemming te sluiten. In dit Memorandum van Overeenstemming moet een kader worden opgesteld voor samenwerking op het gebied van financiële dienstverlening. Hierin zal onder andere uiteen worden gezet hoe de twee partijen vorderingen willen maken met het vaststellen van gelijkwaardigheidsbesluiten.
Gelijkwaardigheidsbesluit
De Europese Commissie kan bepalen dat het regelgevingskader van een niet-EU land gelijkwaardig is aan het EU-regelgevingskader met betrekking tot een bepaald onderwerp middels het nemen van een gelijkwaardigheidsbesluit. Dat betekent dat overheden van EU-lidstaten op de regels en het toezicht van het betrokken niet-EU land kunnen vertrouwen. Bedrijven uit dit niet-EU land die actief zijn binnen de EU hoeven dan maar aan één set regels te voldoen, namelijk die van hun eigen land. Om tot een gelijkwaardigheidsbesluit te komen moet het niet-EU land wel voldoen aan de eisen van de EU als het gaat om financiële dienstverlening. Om tot een volledig gelijkwaardigheidsbesluit te komen, moet het VK haar financiële regelgevingskader wel op één lijn brengen met dat van de EU. Het Memorandum van Overeenstemming wordt hierin gezien als een belangrijke stap voorwaarts.
Eind maart 2021 zijn de technische discussiepunten met betrekking tot de tekst van het Memorandum van Overeenstemming afgerond. De EU en het VK moeten nog wel stappen ondernemen om het memorandum te ondertekenen. Het Memorandum van Overeenstemming zal uiteindelijk een gemengd EU-VK forum op het gebied van financiële regelgeving (Joint UK-EU Financial Regulatory Forum) instellen. Dit forum moet een platform bieden om tussen beide partijen de dialoog en samenwerking op het gebied van financiële dienstverlening mogelijk te maken.
Nederlandse wetgeving financiële dienstverlening aan decentrale overheden
Er geldt specifieke Nederlandse wetgeving voor decentrale overheden met betrekking tot derde landen en bepaalde financiële dienstverlening.
Wet fido
Sinds de wijziging van de Wet financiering decentrale overheden (Wet fido) in 2013 en de daarmee samenhangende uitvoeringsregelingen, worden er eisen gesteld aan de bank waarbij wordt gebankierd. Deze wijziging is hoofdzakelijk doorgevoerd om het financiële risico voor decentrale overheden te beheersen. Uit de eisen die gelden voor (directe) individuele beleggingen bij financiële ondernemingen volgt dat niet-EU lidstaten uitgesloten worden. Dat betekent dat decentrale overheden geen beleggingen kunnen doen bij financiële instellingen buiten de EU.
Ruddo
De Regeling uitzettingen en derivaten van decentrale overheden (Ruddo) legt daarnaast kredietwaardigheidseisen vast. In de vorm van ratingseisen wordt bepaald met welke financiële ondernemingen zij zaken mogen doen. Ook deze regeling sluit derde landen (niet-EU lidstaten) uit. Mocht het zo zijn dat een lening reeds verstrekt is aan een financiële onderneming in het VK, dan zal deze moeten worden “uitgezeten”. Het wordt aangeraden om na te gaan onder welke voorwaarden (met betrekking tot de duur) de lening is verstrekt. Lees meer over de voorwaarden van bankieren als decentrale overheid in de Handleiding Treasury 2015 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
Brexit Impact Scan voor overheden
Benieuwd wat het EU-VK partnerschap voor uw organisatie betekent? Met behulp van de Brexit Impact Scan voor overheden inventariseert u of uw overheidsorganisatie rekening houdt met de afspraken tussen het VK en de EU en de eventuele gevolgen. Kijk voor meer informatie ook op het Brexit-loket.
Meer informatie
Brexit Impact Scan voor overheden, Kenniscentrum Europa decentraal Brexit-loket voor decentrale overheden, Kenniscentrum Europa decentraal
Brexit, De Nederlandsche Bank
Factsheet grensoverschrijdende financiële dienstverlening door VK-instellingen na 2020, De Nederlandsche Bank
