De Europese Commissie heeft een wetsvoorstel ingediend voor het introduceren van een gestandaardiseerde Europese gehandicaptenkaart en het verbeteren van de Europese parkeerkaart. Hierdoor kunnen mensen met een handicap gemakkelijker gebruik maken van voorkeursbehandelingen en gehandicaptenparkeerplaatsen binnen de Europese Unie.
Europese gehandicaptenkaart
Bij zowel publieke als private instanties komen mensen met een handicap in aanmerking voor speciale voorkeursbehandelingen die de toegang tot de maatschappij bevorderen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om voorrangstoegang bij evenementen, kortingen op openbaar vervoer of persoonlijke begeleiding in musea. Niet alle lidstaten erkennen de gehandicaptenstatus echter, waardoor gehandicapten in het buitenland niet altijd gebruik kunnen maken van deze regelingen. Dit kan reizen beperken en heeft daardoor grote invloed op hun mobiliteit.
Het nieuwe wetsvoorstel is erop gericht om de gelijke toegang tot de speciale regelingen te waarborgen. De gehandicaptenkaart moet dienen als bewijs voor iemands gehandicaptenstatus en hen daarmee toegang verlenen tot de regelingen en voorkeursbehandelingen in alle EU-lidstaten. In de richtlijn wordt onder andere vastgelegd hoe de kaart er uit moet zien, waardoor deze gemakkelijk herkenbaar zal zijn. De afweging voor welke regelingen de kaart gebruikt kan worden blijft een competentie van de lidstaat.
Europese parkeerkaart
De voorgestelde Richtlijn betreft ook een bindende regeling voor een Europese parkeerkaart voor mensen met een handicap. Door veel lidstaten, waaronder Nederland, wordt al gebruik gemaakt van een Europese parkeerkaart op basis van Aanbeveling 98/376/EG. Aanbevelingen zijn echter niet bindend, waardoor lidstaten zelf dus kunnen kiezen of ze deze implementeren, wat leidt tot verschillen in de nationale regelgeving. Daarnaast is de kaart niet volledig gestandaardiseerd, waardoor de kaarten uit verschillende lidstaten variëren in ontwerp. Uit de praktijk blijkt dan ook dat de verschillende kaartontwerpen en nationale regelgevingen leiden tot onzekerheid en onduidelijkheid met betrekking tot de erkenning van kaarten en parkeerrechten. De nieuwe Richtlijn heeft als doel de verschillende nationale parkeerkaarten te vervangen door één gestandaardiseerde kaart, waarvan erkenning in de hele EU verplicht is.
In Nederland zal de nieuwe parkeerkaart, afgezien van een nieuw ontwerp, weinig grote veranderingen teweeg brengen. In de Regeling gehandicaptenparkeerkaart is de wederzijdse erkenning van Europese parkeerkaarten al verplicht gesteld. Daarnaast blijft het aan de nationale wetgever om vast te leggen wanneer iemand recht heeft op de parkeerkaart, net als de procedure die hier aan te pas komt.
Decentrale relevantie
Als de Richtlijn wordt aangenomen mag vanaf het moment van inwerkingtreding alleen de nieuwe gestandaardiseerde Europese parkeerkaart nog gebruikt worden. Het directe effect hiervan is dat alle parkeerkaarten die momenteel in de omloop zijn vervangen moeten worden door de nieuwe kaart, zowel in fysieke als digitale vorm. De afgifte van parkeerkaarten loopt in Nederland via gemeenten, dus het is aannemelijk dat deze inruilprocedure ook via de gemeenten verloopt. Het gestandaardiseerde format van de kaart zal de handhaving van de parkeerregels versimpelen, aangezien alleen de nieuwe gehandicaptenparkeerkaart nog volstaat. Hierdoor hoeven handhavers slechts met één type gehandicaptenparkeerkaart rekening te houden in plaats van de verschillende kaarten die nu in de EU in de omloop zijn.
Wat de introductie van de gehandicaptenkaart concreet gaat betekenen voor decentrale overheden is nog onduidelijk. Het is aan de lidstaten om aan te wijzen welke autoriteiten worden betrokken bij de aanvraag- en afgifteprocedures. Gezien de grote rol van gemeenten in vergelijkbare procedures voor parkeerkaarten is het goed mogelijk dat dit uiteindelijk ook een gemeentelijke verantwoordelijkheid zal worden, maar dit zal eerst door de Nederlandse wetgever moeten worden besloten.
Vervolgstappen
Het wetsvoorstel van de Commissie wordt nu besproken door het Europees Parlement en de Raad. Indien de Richtlijn wordt aangenomen hebben de lidstaten vanaf dat moment 18 maanden om deze om te zetten in nationaal recht.
Bronnen
Union of equality: Commission proposes European Disability and Parking Card valid in all Member States – Europese Commissie
Proposal for a Directive establishing the European Disability Card and the European Parking Card for persons with disabilities – Europese Commissie
Questions and Answers on European Disability Card and European Parking Card for persons with disabilities – Europese Commissie
Meer informatie
Is een gehandicaptenparkeerkaart uit een ander EU-land ook geldig in Nederland? – Kenniscentrum Europa Decentraal
