Online platforms als Airbnb en Booking.com zijn de laatste jaren in opmars. Dit soort platforms bieden verblijf aan voor een korte periode. Deze kortetermijnverhuur heeft voordelen voor het toerisme in een gebied, maar het zorgt er ook voor dat woningen niet voor een lange periode verhuurd kunnen worden aan woningzoekenden. In het kader van de krappe woningmarkt willen decentrale overheden de kortetermijnverhuur daarom aan banden leggen. Dat kan, maar de regels daarvoor zijn per land en zelfs per gemeente in Nederland verschillend. Dit zorgt voor moeilijkheden, bijvoorbeeld bij het uitwisselen van gegevens over de verhuur van woningen tussen online platforms en overheidsinstanties.
Naar aanleiding hiervan heeft de Europese Commissie in november 2022 een voorstel voor een verordening over kortetermijnverhuur gedaan. Inmiddels hebben ook de Europese Raad en het Europees Parlement zich over dit onderwerp uitgesproken.
Voorstel van de Europese Commissie
Met de voorgestelde verordening wil de Commissie verschillende doelen bereiken. Zo wil de Commissie onder andere de verplichting voor de registratie van verhuurders harmoniseren, de regels rondom die registratie verduidelijken en de uitwisseling van gegevens tussen overheidsinstanties en online platforms bevorderen door middel van een centraal digitaal toegangspunt. Over het voorstel van de Commissie is in dit bericht van Kenniscentrum Europa Decentraal meer te lezen.
Standpunt van de Europese Raad en het Europees Parlement
Europese Raad
De Europese Raad heeft op 2 maart 2023 zijn standpunt gepubliceerd over de gegevensverzameling en -uitwisseling bij kortetermijnverhuur. De Europese Raad stelt daarin voor om de uitvoering van de registratieplicht vorm te geven met een registratienummer. Iedere accommodatie die voor een kleine periode per jaar wordt verhuurd krijgt een nummer zodat de identiteit van de verhuurder bekend is bij de juiste overheidsinstantie. Het gaat dan om accommodaties die steeds een beperkt aantal dagen per jaar worden verhuurd. Ook woningen die voor langere periodes worden verhuurd vallen onder de voorgestelde verordening, mits de woning niet langer dan één jaar achter elkaar wordt verhuurd. Met de registratieplicht krijgen overheden de juiste gegevens om de online platforms te reguleren en wordt fraude bestreden aldus de Europese Raad.
Europees Parlement
Op 19 september 2023 is het standpunt van het Europees Parlement gepubliceerd. Hierin worden verscheidende amendementen uitgezet. Zo wil het Parlement dat lidstaten gezamenlijk één digitaal toegangspunt opzetten om maandelijkse gegevens van online platforms over de activiteiten van verhuurders te verzamelen. Hieronder valt onder andere het eerder genoemde registratienummer, maar ook het adres van de accommodatie en de webpagina(‘s) waarop de accommodatie staat geadverteerd. Het Parlement stelt voor dat lidstaten achttien maanden de tijd krijgen om hun registratiesystemen en andere digitale infrastructuur op te zetten volgens de nieuwe regels.
Daarnaast heeft het Parlement op 19 september 2023 over de voorgestelde verordening gestemd. De uitkomst: de aangepaste tekst is aangenomen met 31 stemmen vóór, geen tegen en één onthouding.
Decentrale relevantie
In Nederland is sinds 1 januari 2021 de Wet toeristische huur van kracht. Deze wet zorgt ervoor dat gemeenten maatregelen kunnen nemen als er schaarste is op de woningmarkt. Voorbeelden van dit soort maatregelen zijn een registratieplicht en een vergunningplicht. Het verschilt echter per gemeente welke maatregelen zij inzetten. De nieuwe verordening zou lidstaten verplichten om hiervoor een nationaal digitaal toegangspunt op te zetten. Via zo’n systeem kan informatie op een centralere manier worden verzameld en uitgewisseld. Zo hebben decentrale overheden meer overzicht over zowel de kortetermijnverhuur in hun omgeving als in andere regio’s. Dit nationaal gecoördineerde systeem zal de grootste verandering zijn voor gemeenten. Het is nog niet zeker wat er precies zal veranderen voor gemeenten wat betreft de regelgeving. Dit zal duidelijk worden wanneer de definitieve inhoud van de verordening is bepaald.
Hoe nu verder?
Omdat het Europees Parlement na de eerste lezing amendementen heeft toegevoegd, kan het voorstel nog niet worden aangenomen. Er zal nu eerst overlegd moeten worden met de Europese Raad. Dit overleg gaat via onderhandelingen tussen vertegenwoordigers van de Europese Commissie, Europese Raad en het Europees Parlement. Het Europees Parlement verwacht dat de onderhandelingen nog voor het einde van 2023 kunnen worden afgerond. Daarna zal meer duidelijk worden over welke regels wanneer gaan gelden.
Bronnen
Short-term rentals: increasing transparency and curbing illegal listings, persbericht van het Europees Parlement
Raad bepaalt standpunt over gegevensverzameling en -uitwisseling voor kortetermijnverhuur van accommodatie, persbericht van de Europese Raad
