Vorige week werd het eerste advies van het Adviescollege Stikstofproblematiek gepubliceerd. Dit Adviescollege, onder leiding van oud-minister Remkes, werd gevraagd om advies te geven naar aanleiding van de PAS-uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) van 29 mei. In deze uitspraak stelde de Afdeling dat het niet meer mogelijk is om – op basis van de PAS – vergunningen te verlenen voor projecten die stikstofdepositie veroorzaken op Natura 2000-gebieden. Daarmee komen veel projecten op losse schroeven te staan.
Advies van het college
Het Adviescollege Stikstofproblematiek werd ingericht op 12 juli 2019 op verzoek van minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid. Het college kreeg als doelstelling mee om binnen twee maanden een advies uit te brengen over de vergunningverlening op de korte termijn (tot en met eind 2020) en brengt over negen maanden een advies uit over oplossingen op de lange termijn. Het Adviescollege merkt op dat verwachtingsmanagement belangrijk is en dat het niet mogelijk is de vergunningverlening op korte termijn weer op gang te krijgen.
Kortetermijnoplossingen
Het Adviescollege stelt dat er maatregelen moeten worden getroffen die zich richten op emissiereductie en dat er versneld herstel- en verbetermaatregelen moeten worden uitgevoerd. Door stikstofoverbelasting zijn veel Natura 2000-gebieden namelijk in slechte staat. De maatregelen moeten uitgevoerd worden met een gebiedsgerichte aanpak, waarbij er met name moet worden gekeken naar de mate waarin (agrarische) bedrijven de kritische depositiewaarde (KDW) van stikstof overschrijden. Deze waarde is afhankelijk van de stikstofgevoeligheid van het betreffende Natura 2000-gebied.
Het Adviescollege raadt dan ook aan om in te zetten op ‘gerichte verwerving of sanering van agrarische bedrijven met hoge emissies’. Deze bedrijven moeten zich rondom stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden bevinden. Daarnaast raadt het college aan om een snelheidsverlaging door te voeren op Rijks- en provinciewegen, rondom kwetsbare Natura 2000-gebieden. Het college stelt hierbij dat in alle gevallen afroming van de reductie moet plaatsvinden, gezien de kwetsbare staat van veel Natura 2000-gebieden. Dat betekent dat niet alle ‘vrijgekomen’ ruimte voor stikstofdepositie vervolgens weer moet worden gebruikt.
Wat wordt er verwacht van overheden?
Het Rijk zal financiële middelen beschikbaar moeten stellen voor het saneren of verwerven van agrarische bedrijven, natuurherstel en het opzetten van ondersteuning, aldus het Adviescollege. Decentrale overheden spelen hierin ook een belangrijke rol. Dit geldt in belangrijke mate voor provincies, die het bevoegde gezag zijn voor de Wet Natuurbescherming en natuurvergunning uitgeven, maar ook voor gemeenten en waterschappen. Alle koepelverenigingen hebben inmiddels een reactie uitgebracht over het rapport.
De rol van provincies en de reactie van het IPO
Provincies zijn onder andere verantwoordelijk voor het verlenen van natuurvergunningen of toestemmingsbesluiten. Het college ziet een rol voor de provincies op drie vlakken:
- Handhaving op versnelde toepassing van innovatie;
- Versterken van natuur;
- Rapporteren en monitoren volgens de landelijke systematiek.
Het Interprovinciaal Overleg laat in een reactie weten dat ze het advies vanuit hun verantwoordelijkheid gaan beoordelen en begin oktober met een gezamenlijke reactie komen. Gedeputeerde Peter Drenth, in de eerste reactie namens de provincies, laat weten dat dit bestuurlijke moed en keuzes zal vergen.
De rol van gemeenten en de reactie van de VNG
Voor gemeenten voorziet het Adviescollege een rol in de informatievoorziening in lokale projecten, stellen van kaders in bestemmingsplannen en de manier waarop ruimtelijk beleid wordt ingezet. De VNG laat weten in een eerste reactie dat dit advies op de korte termijn nog geen oplossing biedt. Er moeten snel knopen worden doorgehakt.
De VNG ziet het feit dat er wordt ingezet op gebiedsgerichte bronmaatregelen als een positieve ontwikkeling. Alleen dat zal op lange termijn een oplossing kunnen bieden.
De rol van waterschappen en de reactie van de UvW
Waterschappen kunnen met name bijdragen op het gebied van natuurherstel, aldus het Adviescollege. De Unie van Waterschappen heeft in een reactie aangegeven dat ze behoefte hebben aan een helder kader, waarbinnen er projecten kunnen worden gepland en ingericht.
Vervolgstappen stikstofproblematiek
Minister Schouten heeft aangegeven dat ze, in overleg met de interbestuurlijke partners, snel tot een standpunt zou komen na de publicatie van het advies. Het is overigens nog steeds mogelijk om projecten uit te voeren die stikstof uitstoten, met de zogenaamde ADC-toets. Bovendien is het sinds 15 september mogelijk om met de vernieuwde AERIUS Calculator te berekenen of een project stikstof uitstoot. Meer informatie over deze mogelijkheden vindt u in ons artikel Stand van zaken rondom de PAS-uitspraak van vorige week.
Bron
Niet alles kan – Eerste advies van het Adviescollege Stikstofproblematiek, Adviescollege Stikstofproblematiek
Meer informatie
Stand van zaken rondom de PAS-uitspraak, Kenniscentrum Europa Decentraal
Einduitspraak: PAS niet verenigbaar met de Habitatrichtlijn, Kenniscentrum Europa Decentraal
Stand van zakenbrief met inventarisatie projecten die mogelijk gevolgen ondervinden van de PAS-uitspraak, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
