De Europese Commissie vindt dat Nederland woningbouwcorporaties als aanbestedende dienst in de zin van de aanbestedingsrichtlijnen moet aanwijzen. In 2017 heeft de Commissie daarom een inbreukprocedure tegen Nederland gestart.
Inbreukprocedure
Op 7 december 2017 is de Europese Commissie een inbreukprocedure gestart tegen Nederland voor het niet voldoen aan de Europese aanbestedingsregels. De Commissie vindt namelijk dat woningcorporaties kwalificeren als publiekrechtelijke instellingen en daarmee aanbestedingsplichtig zijn. De vraag of woningcorporaties al dan niet als zelfstandige aanbestedende diensten in de zin van de Europese aanbestedingsrichtlijnen kwalificeren is relevant voor de decentrale praktijk. Bijvoorbeeld in het geval van (publieke en/of private) samenwerkingsverbanden tussen decentrale overheden en woningcorporaties of bij vraagstukken over de mogelijke toepassing van uitzonderingsbepalingen op Europese aanbestedingsverplichtingen.
De Commissie baseert haar standpunt dat woningcorporaties wel aanbestedingsplichtig zijn op jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie over de uitleg van het element ‘toezicht op beheer’, waarvan sprake is als de overheid actief toezicht uitoefent op het beheer van een publiekrechtelijke instelling. Naar het oordeel van de Commissie voldoet het toezicht op woningcorporaties in Nederland, zoals beschreven in de Woningwet, aan deze criteria.
Aanvullende aanmaningsbrief
Uit de aanvullende aanmaningsbrief van de Europese Commissie blijkt dat zij bij haar standpunt blijft dat dat Nederlandse woningcorporaties aanbestedende diensten zijn, onder andere omdat ze sterk afhankelijk zijn van de Nederlandse overheid, zowel op centraal als lokaal niveau. Daarom is de Commissie van mening dat Nederland mogelijk EU-wetgeving heeft geschonden (Richtlijn 2014/23/EU en Richtlijn 2014/24/EU) en in het bijzonder de transparantieverplichting die vereist dat woningcorporaties hun aanbestedingen publiceren.
De Europese Commissie heeft Nederland verzocht om de openstaande juridische aspecten te verduidelijken. Nederland heeft nu twee maanden de tijd om op de opmerkingen van de Commissie te reageren. Bij een onbevredigende reactie kan de Commissie besluiten een met redenen omkleed advies te sturen. Dit is de laatste stap in de administratieve fase van de inbreukprocedure, waarna de lidstaat nog een laatste kans krijgt om de Commissie te overtuigen. Wanneer de administratieve fase in de ogen van de Commissie niet heeft geleid tot een juiste nakoming van de Europese verplichtingen kan de Commissie een zaak aanhangig maken bij het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Bron:
Inbreukenpakket januari, persbericht Europese Commissie
Meer informatie:
Aanbesteden, Kenniscentrum Europa Decentraal
Inbreukprocedures, Kenniscentrum Europa Decentraal
Publiekrechtelijke instelling, Kenniscentrum Europa Decentraal
Nieuwe ontwikkelingen: woningcorporaties wel of geen aanbestedende diensten? nieuwsbericht Kenniscentrum Europa Decentraal
Is een woningcorporatie aanbestedingsplichtig? Praktijkvraag Kenniscentrum Europa Decentraal
Kamerbrief over inbreukprocedure EU-aanbestedingsplicht woningcorporaties, ministerie van BZK
