Afgelopen donderdag 21 en vrijdag 22 november vond de jaarlijkse ITEM conferentie plaats in Enschede. Deze jubileumeditie stond in het teken van het samenbrengen van partijen uit de wetenschap, de praktijk en het beleidsveld om grensoverschrijdende samenwerking (GROS) optimaal te stimuleren.
Waar tijdens de eerste conferentiedag grensoverschrijdende zorg- en veiligheidsprojecten werden uitgelicht, draaide het op de tweede dag om grensoverschrijdende samenwerkingsprojecten en mobiliteit. Bij het verwelkomen van de conferentiebezoekers wezen Nederlandse bestuurders uit verschillende grensregio’s en vertegenwoordigers van het ITEM op de grote stappen die inmiddels zijn gemaakt door de Nederlandse regering en de EU voor grensgebieden. ‘Omdat Europa juist op het niveau van burgers iets moet brengen, laten Nederlands-Duitse grensregio’s zien dat samenwerking over de grens zelfs op kleinschalig niveau meerwaarde heeft,’ aldus de Duitse ambassadeur in Nederland Dirk Brengelmann.
Verbeterpunten GROS voor de komende jaren
Hoewel er gestadig wordt ‘gebouwd’ aan een grensoverschrijdende samenwerking, is er op vele vlakken nog inspanning nodig om het naar een hoger niveau te tillen zo was de conclusie. In de eerste panelsessie kwam dit ook naar voren doordat werd gesteld dat zogenaamde ‘grensontkennende’ samenwerking moet worden tegengewerkt. Volgens leden van het panel zouden betrokken overheden GROS-projecten kunnen vergemakkelijken.
Ook tijdens het eerste panel werd verwezen naar het belang van een sterker en meer effectief Europa ‘in het klein’. Een gedeputeerde voor de provincie Overijssel, stelde dat ‘alhoewel de grens nu meer iets administratiefs is, er nog veel te winnen valt voor bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties op het gebied van bijvoorbeeld veiligheid en water.’
Een vertegenwoordiger voor het DG Regio bij de Europese Commissie, vulde hierop aan dat de Commissie zal blijven investeren in samenwerkingsgezelschappen en projecten en Multi-governance structuren op regionaal niveau met juridische (en andere) expertise zal blijven steunen.
GROS op Benelux niveau werd tevens aangewezen als een voorbeeld voor veel andere regio’s binnen Europa, waar er nog veel te winnen valt. Een voorbeeld hiervan is de grensoverschrijdende diploma-erkenning tussen de Benelux en de Baltische staten.
Workshop Governance in Euregio’s en juridische instrumenten
Gedurende de tweede helft van de conferentie konden bezoekers deelnemen aan één van de vijf korte informatiesessies. Er kon onder meer gekozen worden tussen workshops over bestuur in euregio’s, grensoverschrijdende statistieken, -arbeid, en -zorg en veiligheid. Onder leiding van ‘ontgrenzer’ Martin Unfried, stond er tijdens de workshop Governance in Euregio’s en juridische instrumenten één vraag centraal: wat moet er gebeuren voor de toekomst van GROS, verder dan investeringen en financiering door het Interreg?
Deelnemers aan de workshop noemden verschillende maatregelen voor een verdieping van GROS. Zo stelden sommigen voor om te focussen op wat er goed gaat bij grensoverschrijdende bedrijventerreinen, en te kijken naar mogelijke verandering van de bevoegdheden binnen samenwerkingsstructuren over de grens (bijv. wel of geen rechtspersoon). Andere genoemde maatregelen waren een gezamenlijk afgestemde euregio begroting, en de uitbreiding van grensinfopunten.
Grenseffectenrapportage 2019
Tijdens de jaarconferentie kwamen de onderwerpen die in de Grenseffectenrapportage 2019 van ITEM genoemd werden ook voorbij. Hierin worden onder meer de effecten van nieuwe wetgeving geanalyseerd. Op het Nederlandse niveau geldt dit voor de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (WNRA), en op het Europese niveau voor de nieuwe INTERREG-verordening voor 2021-2027, en de voorgestelde verordening tot invoering van een Europees Grensoverschrijdend Mechanisme (ECBM). In de Europese Ster van volgende week zal deze rapportage verder worden uitgediept.
Bron
ITEM Jaarconferentie “Werken aan grensoverschrijdende samenwerking”, Maastricht University
Meer informatie
Dossier: Grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
Grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
