Streven naar schonere, groenere en slimmere mobiliteit. Om deze doelstelling ook binnen steden te behalen, presenteert de Europese Commissie een nieuw kader voor stedelijke mobiliteit. Het kader bevat richtsnoeren voor de beperking van de uitstoot van broeikasgassen in steden en voor betere mobiliteit. Voor decentrale overheden is hier ook een rol weggelegd: het kader bevat daarom ook een overzicht van de financieringsmogelijkheden om de betreffende doelen te realiseren.
Uitdagingen voor stedelijke mobiliteit
De samenleving is veranderd sinds het laatste stedelijke mobiliteitspakket uit 2013. Dit brengt specifieke stedelijke uitdagingen met zich mee. De toegenomen economische activiteiten dragen bij aan intensere files, CO2-uitstoot en geluidsoverlast. Stedelijke gebieden zijn verantwoordelijk voor 23% van de uitstoot van broeikasgassen in de transportsector. Bovendien is er de verwachting dat het bevolkingsaantal in steden zal stijgen van 70% naar 84% tegen 2050. Om de uitstoot in de steden aan te pakken, introduceert de Commissie een nieuw kader voor stedelijke mobiliteit.
Pakket voor stedelijke mobiliteit
Het nieuwe kader voor stedelijke mobiliteit bevat richtsnoeren om op een duurzame, efficiënte en gezonde manier aan mobiliteit te doen in steden. Het mobiliteitskader bevat onder andere de volgende doelen:
- Een versterkte aanpak van de duurzame stedelijke mobiliteitsplannen (hierna SUMP). Deze plannen kunnen steden helpen om uitdagingen in de mobiliteitssector aan te pakken. Zo wordt transport veiliger, efficiënter en duurzamer. Tegen het einde van 2022 komt de Commissie met een aanbeveling voor de lidstaten voor een nationaal programma om regio’s en steden te ondersteunen bij de uitrol van effectieve en duurzame stedelijke mobiliteitsplannen.In het nieuwe kader is er aandacht voor actieve mobiliteit (wandelen en fietsen). De Commissie zal hier in haar guidance documents voor de SUMP op inspelen. Daarnaast is er aandacht voor het beter beschermen van kwetsbare weggebruikers door micromobiliteitsvraagstukken (zoals E-bikes) en infrastructuur hierbij te betrekken.
- Een gezamenlijke aanpak voor het verstrekken van informatie, monitoren en indicatoren voor duurzame stedelijke mobiliteit. EU-brede gestandaardiseerde indicatoren moeten het voor steden gemakkelijker maken om best practices te delen.
- Streven naar emissievrije stadsvrachtlogistiek en last-mile levering. Hiervoor dienen bestaande duurzame stedelijke logistieke plannen (SULP) beter geïntegreerd te worden binnen SUMP.
- Gebruik maken van digitalisering, innovatie en nieuwe mobiliteitsdiensten. Zo wil de Commissie het CIVITAS-initiatief verder ontwikkelen onder Horizon Europe. CIVITAS is een netwerk van steden die kennis en praktijkervaring uitwisselen over duurzame mobiliteit.
- De Commissie streeft naar klimaatneutrale steden met veerkrachtig, milieuvriendelijk en energiezuinig stadsvervoer. Het doel is om 100 klimaatneutrale en slimme steden in 2030 te hebben en tegen 2050 zelfs alle steden klimaatneutraal te maken. Het Horizon Europe werkprogramma 2021-2022 bevat een aantal acties om deze missie ten uitvoer te brengen.
TEN-T binnen het pakket van stedelijke mobiliteit
Binnen het Europese kader voor stedelijke mobiliteit gaat de Commissie ook in op het trans-Europese transportnetwerk (hierna: TEN-T). Steden hebben namelijk een belangrijke rol in een goed functionerend TEN-T. De volgende maatregelen overlappen tussen de herziening van de TEN-T verordening en het pakket van stedelijke mobiliteit:
- Het opstellen van SUMP, waarbij rekening wordt gehouden met het faciliteren van trans-Europees vervoer over lange afstanden, minder vervuilend stedelijk vervoer, het inzetten op emissievrije mobiliteit (zoals actieve, collectieve en gedeelde mobiliteit) en het verminderen van de energie-intensiteit van vervoer;
- Het verzamelen en indienen van stedelijke mobiliteitsgegevens waaronder de uitstoot van broeikasgassen;
- De ontwikkeling van multimodale passagiersknooppunten. Een voorbeeld hiervan is een snelle overstap tussen trein en tram. Dit voorstel heeft mogelijk ook invloed op de praktijk van gemeenten. Vervoersknooppunten verbinden namelijk rurale gebieden met stedelijke gebieden;
- De ontwikkeling van multimodale vrachtterminals om te zorgen voor duurzame stedelijke logistiek gebaseerd op een uitgebreide analyse op lidstaatniveau.
In dit artikel wordt verder ingegaan op de mogelijke herziening van de TEN-T verordening.
Bron
Nieuwe voorstellen voor efficiënter en duurzamer vervoer, persbericht Europese Commissie
Meer informatie
Duurzame mobiliteit, Kenniscentrum Europa Decentraal
