Op 19 oktober 2022 is de nieuwe versie van de mededeling betreffende staatssteun voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie in werking getreden (hierna: “de O&O&I-kaderregeling 2022”). Op grond van de nieuwe regeling, die de oude uit 2014 vervangt, kunnen decentrale overheden van lidstaten staatssteun verlenen aan ondernemingen voor O&O&I-activiteiten zonder daarbij de concurrentie te vervalsen. De O&O&I-kaderregeling 2022 bevat herziene regels die moeten bijdragen aan de huidige strategische doelstellingen van de EU, met name aan de groene en de digitale transitie – de ‘Twin Transition’.
Achtergrond O&O&I-steun
De O&O&I-kaderregeling 2022 is bedoeld om activiteiten op het gebied van onderzoek, ontwikkeling en innovatie te faciliteren die als gevolg van marktfalen niet zouden plaatsvinden. De regeling legt de voorwaarden vast, waaronder (decentrale) overheden bedrijven en onderzoeksinstellingen de nodige stimulans kunnen bieden om belangrijke activiteiten en investeringen te realiseren. Zij is gebaseerd op het beginsel van technologische neutraliteit en heeft dus betrekking op alle soorten technologie, alle industrieën en alle sectoren van de economie. De regels schrijven dus niet voor welke onderzoekstrajecten zouden moeten leiden tot nieuwe oplossingen voor innovatieve producten, processen en diensten of op welk gebied onderzoek en ontwikkeling zou moeten plaatsvinden.
De O&O&I-kaderregeling 2022 is tevens een leidraad aan de hand waarvan de Commissie meldingen van voorgenomen steun beoordeelt op verenigbaarheid met de interne markt. Als de activiteiten die worden gesteund economisch van aard zijn, bijvoorbeeld als het onderzoek is gericht op grootschalige productie van een nieuw product, dan moet de voorgenomen steun worden gemeld bij de Europese Commissie. De leidraad in de mededeling verduidelijkt de standpunten van de Commissie, waardoor duidelijker is waar de Commissie op let bij het verlenen van voorafgaande goedkeuring voor het toekennen van steun. De bepalingen van de O&O&I-kaderregeling 2022 worden in dit opzicht aangevuld door de Algemene Groepsvrijstellingsverordening, waarin wordt vastgesteld op basis van welke voorwaarden de lidstaten steunmaatregelen ten uitvoer kunnen leggen zonder voorafgaande aanmelding bij de Commissie.
Wat is er nieuw in de O&O&I-kaderregeling 2022?
- De O&O&I-kaderregeling 2022 bevat ten eerste nieuwe definities van activiteiten die voor steun in aanmerking komen. Met het oog op het Europese beleid dat is gericht op verdergaande digitalisering was het nodig om een aantal definities op te nemen om bepaalde digitale begrippen te duiden. De O&O&I-kaderregeling 2022 bevat bijvoorbeeld omschrijvingen van de begrippen ‘supercomputing’, ‘kwantumtechnologieën’, ‘blockchain’, ‘kunstmatige intelligentie’, ‘cyberbeveiliging’, ‘big data’ en ‘cloud-‘ of ‘edgecomputing’. Dit moet betrokken partijen meer rechtszekerheid bieden over wat er precies met die termen bedoeld wordt om daarmee de digitale transformatie in de EU vergemakkelijken.
- Geheel nieuw is de steuncategorie ‘steun voor het bouwen en upgraden van test- en experimenteerinfrastructuur’. Het gaat om infrastructuur die nodig is om technologieën te ontwikkelen, te testen en op te schalen. De bedoeling daarvan is om de snelle ontwikkeling en uiteindelijke uitrol van geavanceerde en baanbrekende technologieën verder mogelijk te maken. Opmerkelijk is dat de Commissie bij de toetsing van de verenigbaarheid van steun aan zulke infrastructuur het recht heeft om eventueel lagere toegangsprijzen voor derde partijen te bedingen.
- Hiernaast bevat de nieuwe O&O&I-kaderregeling bepaalde regels om de praktische toepassing van de kaderregeling te vergemakkelijken en om administratieve lasten voor bedrijven en (decentrale) overheden te verlichten. Met de nieuwe regels wordt bijvoorbeeld een vereenvoudigd mechanisme ingevoerd voor de bepaling van de indirecte kosten van onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten die op grond van de staatssteunregels in aanmerking komen voor steun. In randnummer 80 van de mededeling en in bijlage I zijn de directe en indirecte kosten gespecificeerd.
Bron
- Staatssteun: Commissie keurt herziene kaderregeling betreffende staatssteun voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie goed, persbericht Europese Commissie
- Review of the Communication on the Framework for State aid for research and development and innovation, Europese Commissie
Meer informatie
Staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal
Onderzoek, ontwikkeling en innovatie (O&O&I), Kenniscentrum Europa Decentraal
Meldingsprocedure, Kenniscentrum Europa Decentraal
Kan een organisatie voor onderzoek en kennisverspreiding in de zin van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening economische en niet-economische activiteiten verrichten?, Kenniscentrum Europa Decentraal
