De druk op de watervoorraden neemt toe. Factoren zoals klimaatverandering, onvoorspelbare weerpatronen en droogte, waarvan recentelijk ook de gevolgen in Nederland sterk merkbaar zijn, dragen bij aan de verhoging van deze druk. Hergebruik van afvalwater voor landbouwirrigatie helpt bij de aanpak van waterschaarste en druk op de watervoorraden. Verordening (EU) 2020/751 stelt minimumeisen aan dit hergebruik en waarborgt op een gecoördineerde wijze een hoog beschermingsniveau van het milieu en de gezondheid van mens en dier. De gepubliceerde Richtsnoeren dienen ter ondersteuning van de betreffende Verordening die vanaf eind juni 2023 van toepassing zal zijn.
Waarom deze Richtsnoeren?
De gepubliceerde Richtsnoeren inzake minimumeisen voor hergebruik van water dienen ter ondersteuning van Verordening (EU) 2020/741 inzake deze minimumeisen. De betreffende Verordening schetst het kader voor het hergebruiken van gezuiverd stedelijk afvalwater voor landbouwirrigatie. De Verordening stelt minimumeisen voor waterkwaliteit en monitoring. Daarnaast bevat de Verordening bepalingen inzake risicobeheer, met het oog op het veilig gebruik van teruggewonnen water in het kader van geïntegreerd waterbeheer. Op grond van artikel 11, lid 5 van de Verordening dient de Commissie richtsnoeren vast te stellen ter ondersteuning van de toepassing van deze Verordening.
Inhoud van de Richtsnoeren
De Richtsnoeren bestaan uit 3 delen: een inleiding, een uiteenzetting over de algemene en administratieve verplichtingen van de Verordening en een uiteenzetting over de technische aspecten van de Verordening. Aan de hand van een toelichting door middel van figuren, voorbeelden en tabellen wordt het kader van de Verordening verduidelijkt.
Algemene en administratieve verplichtingen
In de uiteenzetting over de algemene en administratieve verplichtingen komen de volgende aspecten aan bod: het toepassingsgebied van de Verordening, de bevoegde autoriteiten, de contactpunten en grensoverschrijdende samenwerking, de verantwoordelijkheden van de verschillende spelers, vergunningen, nalevingscontroles, sancties, en bewustmaking en voorlichting.
Er geldt een vergunningplicht voor het gehele waterhergebruiksysteem: dit betreft alle infrastructuur en andere technische elementen die nodig zijn voor het produceren, leveren en gebruiken van teruggewonnen water. Dit ziet op het gehele proces van het hergebruik van water: vanaf de instroomopening van de zuiveringsinstallatie voor stedelijk afvalwater tot het punt waar teruggewonnen water wordt gebruikt voor landbouwirrigatie.
Technische aspecten
Het onderdeel ‘technische aspecten’ heeft betrekking op alle aspecten omtrent risicobeheer, soorten gewassen en klassen van teruggewonnen water, en validatiemonitoring. In de Richtsnoeren wordt nogmaals benoemd dat de bevoegde autoriteit ervoor zorgt dat er een risicobeheerplan wordt opgesteld. De exploitant van de waterterugwinningsvoorziening dient echter het plan op te stellen. Het risicobeheerplan vormt dan ook de basis van de vergunningaanvraag. Bijlage II van de Verordening noemt de belangrijkste elementen van risicobeheer. In de Richtsnoeren worden deze elementen nader toegelicht met figuren en voorbeelden.
Decentrale verantwoordelijkheden
Op nationaal niveau is het Uitvoeringsbesluit hergebruik afvalwater ter omzetting van de Verordening in voorbereiding. Dit Uitvoeringsbesluit zal, net als de Verordening, van toepassing zijn met ingang van 26 juni 2023. Voor productie of levering van teruggewonnen water dat bestemd is voor landbouwirrigatie geldt dus een vergunningsplicht. De milieubelastende activiteit betreft het exploiteren van een waterhergebruiksysteem. Hiervoor dient een omgevingsvergunning te worden aangevraagd. De provincie is het aangewezen bevoegde gezag dat een besluit neemt over het afgeven van een vergunning.
Bron
Richtsnoeren ter ondersteuning van de toepassing van Verordening (EU) 2020/741 inzake minimumeisen voor hergebruik van water (PbEU 2022, C 298 van 5.8.2022, blz. 1–55)
Meer informatie
Waterbeheer, Kenniscentrum Europa Decentraal
Landbouw, Kenniscentrum Europa Decentraal
Afvalwater, Kenniscentrum Europa Decentraal
