Lidstaten kunnen concrete stappen gaan zetten om de digitaliseringsdoelen te behalen. Op 9 januari is het beleidsprogramma voor het digitale decennium tot 2030 namelijk in werking getreden. Tot 2030 zullen de EU-lidstaten, in samenwerking met het Europees Parlement, de Raad van de EU en de Commissie, hun digitale beleid richten op de streefdoelen uit het Digitaal Kompas:
- De digitale vaardigheden van burgers verbeteren;
- Het gebruik van nieuwe technologieën, zoals Artificial Intelligence, data en cloud, door EU-bedrijven bevorderen;
- De connectiviteits-, computer- en data-infrastructuur van de EU verder verbeteren, en;
- Overheidsdiensten online beschikbaar maken.
Deze streefdoelen weerspiegelen de doelstellingen van het beleidsprogramma. Ook decentrale overheden zullen hiermee aan de slag moeten; de dienstverlening van decentrale overheden vindt immers steeds meer online plaats.
Achtergrond
Digitaal soeverein zijn in een open en onderling verbonden wereld. Dat is de ambitie van de Europese Unie voor de periode 2020-2030. Hierbij moeten burgers en bedrijven de mogelijkheid krijgen om deel uit te maken van een digitale toekomst die mensgericht, duurzaam en welvarend is. In dat kader presenteerde de Commissie in maart 2021 een visie en strategie voor de digitale transformatie van Europa: de Digital Decade.
Nationale stappenplannen
De doelstellingen en streefdoelen vormen de leidraad voor de acties van de lidstaten. In de komende maanden gaat de Commissie uitvoeringshandelingen vaststellen waarin de kernprestatie-indicatoren (KPI’s) worden gedefinieerd. Vervolgens wordt er samen met de lidstaten voor elk van deze KPI’s EU-trajecten uitgestippeld. De lidstaten moeten dan binnen negen maanden nationale stappenplannen opstellen met een beschrijving van hun geplande beleid, maatregelen en acties op nationaal niveau om de doelstellingen en streefdoelen van het programma te bereiken. Om de doelstellingen van het Digitaal Kompas te bereiken moeten de lidstaten en de EU hun middelen bundelen. Daarom wil de Commissie meerlandenprojecten inzetten. Op deze pagina kunt u hier meer over lezen.
Vanaf juni 2023 zal de Commissie de acties van de lidstaten naar aanleiding van het beleidsprogramma beoordelen. Dit wordt uitgebracht in een jaarlijks voortgangsverslag over de staat van het digitale decennium. In het verslag wordt een update, beoordeling en aanbeveling gegeven over de vooruitgang van de streefdoelen en doelstellingen van het beleidsprogramma. Daarnaast wordt er een forum opgericht waarin belanghebbenden samen hun standpunten rondom dit onderwerp kunnen bespreken.
Decentrale relevantie
De doelstellingen van het beleidsprogramma liggen in het verlengde van Europese digitaliseringsdossiers waar decentrale overheden al mee aan de slag kunnen. In Focus op Europa: Special Digitalisering sprak KED met Alexandra van Huffelen, staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering, over de kansen die er voor decentrale overheden liggen op het gebied van digitalisering. Zo geeft ze aan dat er meer aandacht moet komen voor de 2,5 miljoen mensen die op dit moment niet mee kunnen doen in het digitale tijdperk. Het is volgens Van Huffelen dan ook belangrijk dat overheidsdiensten begrijpelijk, toegankelijk en vindbaar zijn. Sinds september 2020 zijn alle lokale, regionale en nationale overheden op grond van de Toegankelijkheidsrichtlijn al verplicht om hun websites en mobiele applicaties toegankelijk te maken.
Daarnaast geeft de staatssecretaris aan dat we in Nederland te weinig inzetten op het gebruik van algoritmen om juist mensen te vinden die ergens recht op hebben, terwijl dit op gemeentelijk niveau erg goed zou kunnen. Wel moeten overheden eerst in kaart brengen welke algoritmen er al zijn en moet op deze algoritmen een mensenrechtentoets gedaan worden. Het Impact Assessment voor Mensenrechten en Algoritmen is hier een goed instrument voor. Op 21 december 2022 informeerde staatssecretaris Van Huffelen de Tweede Kamer over de lancering van het algoritmeregister. Het algoritmeregister komt naar aanleiding van de AI Verordening en biedt een register waar de door overheden gepubliceerde gegevens over algoritmen op één plek doorzoekbaar zijn voor iedereen.
Bron
Aanvang eerste samenwerkings- en monitoringcyclus om digitale streefdoelen voor 2030 te bereiken, Europese Commissie
Meer informatie
Digital Decade, Kenniscentrum Europa Decentraal
Focus op Europa, Special Digitalisering, online magazine van KED en HNP
Programma Digital Decade, Europese Commissie
