Europees recht en beleid

Laatste update: 26 maart 2024

Contact: en


De Digital Decade in de EU

De EU heeft de ambitie om digitaal soeverein te zijn in een open en onderling verbonden wereld. Dat houdt in dat de EU controle houdt over het eigen telecommunicatiebeleid, het digitale verkeer en de voorwaarden die daaraan worden gesteld. Daarnaast moeten burgers en bedrijven de mogelijkheid krijgen om deel uit te maken van een digitale toekomst die mensgericht, duurzaam en welvarend is. Om hier vorm aan te geven presenteerde de Commissie in maart 2021 een visie en streefcijfers. Dit is het Digitaal Kompas en bestaat uit vier hoofdpunten:

  1. Digitaal vaardige burgers en hooggekwalificeerde digitale professionals
    Tegen 2030 moet minimaal 80% van de volwassenen over digitale basisvaardigheden beschikken. Ook moeten er tegen die tijd 20 miljoen ICT-specialisten werken in de EU, met een evenwicht tussen mannen en vrouwen.
  2. Beveiligde, goed presterende en duurzame digitale infrastructuurvoorzieningen
    Tegen 2030 moeten alle huishoudens in de EU over gigabitconnectiviteit beschikken. Dit houdt in dat alle bedrijven en burgers in Europa over uitstekende en beveiligde connectiviteit beschikken. Daarnaast moeten alle bevolkte gebieden 5G-dekking hebben. De productie van geavanceerde en duurzame halfgeleiders in Europa moet dan ten minste 20% van de wereldproductie bedragen. Verder moet Europa tegen 2025 zijn eerste kwantumcomputer krijgen.
  3. Digitale transformatie van bedrijven
    Tegen 2030 moet 75% Europese bedrijven gebruikmaken van cloudcomputingdiensten, big data en Artificial Intelligence. Meer dan 90% van de middelgrote en kleine bedrijven moet ten minste een basisniveau van digitale intensiteit halen. Het aantal jonge EU-bedrijven die een waarde van 1 miljard dollar hebben (‘eenhoorns’) moet verdubbelen.
  4. Digitalisering van overheidsdiensten
    Tegen 2030 moeten alle belangrijke overheidsdiensten online beschikbaar zijn. Alle burgers moeten toegang hebben tot hun elektronische patiëntendossiers. Daarnaast moet 80% van de burgers een eID-oplossing gebruiken.

Meerlandenprojecten

Om de doelstellingen van het Digitaal Kompas te bereiken moeten de lidstaten en de EU hun middelen bundelen. Daarom wil de Commissie meerlandenprojecten inzetten. Meerlandenprojecten zijn grootschalige projecten die geen enkele lidstaat alleen kan ontwikkelen. Investeringen uit de EU-begroting, waaronder 20% van het budget voor de faciliteit voor herstel en veerkracht, de lidstaten en de particuliere sector worden gecombineerd om de digitale capaciteit op te bouwen. De Commissie heeft een eerste lijst van meerlandenprojecten opgesteld. Deze lijst omvat investeringsgebieden zoals data-infrastructuur, 5G-communicatie en digitale vaardigheden.

Ook op internationaal niveau wil de Commissie zoveel mogelijk samenwerken. Dit gebeurt bijvoorbeeld door investeringen in internationale samenwerking en onderzoekspartnerschappen, en het promoten van de Europese digitale agenda over de hele wereld waarbij zij andere landen aanspoort zich te richten of te convergeren naar de normen en standaarden van de EU.

Path to the Digital Decade

De Path to the Digital Decade is een beleidsplan uit september 2021 dat onderdeel uitmaakt van de Digital Decade. Het legt uit hoe de digitale transformatie van de Europese samenleving en economie in 2030 bereikt wordt.

Een belangrijk uitgangspunt in dit beleidsplan is dat de digitale transformatie tussen lidstaten de afgelopen jaren ongelijk is geweest. Deze ontwikkeling kan de streefcijfers en doelstellingen uit het Digitaal Kompas belemmeren. Daarom wil de Commissie samenwerking tussen de EU, lidstaten en decentrale overheden bevorderen. De Commissie stelt dus een monitoring- en samenwerkingsmechanisme voor:

  • Een monitoringssysteem op basis van de Digital Economy Society Index (DESI) dat een overzicht geeft van de digitale prestaties van alle EU-lidstaten. Door deze digitale prestaties te volgen kan de Europese Commissie de vooruitgang monitoren van de digitale transformatie in de EU en vaststellen waar verdere inspanningen nodig zijn. De DESI-indicatoren zijn opgebouwd rond de vier kernpunten van het Digitaal Kompas;
  • Een jaarverslag waarin de Commissie de digitale vooruitgang in Europa zal evalueren en aanbevelingen voor concrete acties kan doen. Dit jaarverslag heet de ‘European State of the Digital Decade’-rapport;
  • Een meerjarige strategische routekaart voor elke lidstaat, waarin zij beleidsplannen en maatregelen zullen schetsen ter ondersteuning van de doelstellingen uit het Digitaal Kompas;
  • Een jaarlijkse evaluatie om Europese gebieden die onvoldoende digitale vooruitgang boeken te bespreken. Voor deze gebieden zal een plan worden opgesteld om, door middel van aanbevelingen en gezamenlijke verbintenissen tussen de Commissie en de lidstaten, vooruitgang te stimuleren;
  • Een systeem om de uitvoering van meerlandenprojecten te ondersteunen.

Decentrale relevantie

Meerdere doelstellingen uit het Digitaal Kompas zijn decentraal relevant. Allereerst worden decentrale overheden verplicht om bepaalde overheidsdiensten online beschikbaar te stellen en bijvoorbeeld de Europese digitale identiteitsbewijzen te erkennen. Om met deze ontwikkelingen mee te kunnen gaan worden de digitale vaardigheden van burgers en ambtenaren steeds belangrijker. De dienstverlening van decentrale overheden vindt meer online plaats, medewerkers gaan mobieler werken en ook ontwikkelingen als Artificial Intelligence worden ingezet bij decentrale overheden. De nieuwe plannen van de Commissie kunnen hierbij helpen. Door de investeringen van de EU kunnen er namelijk meer trainingen worden aangeboden. Dit kan gaan om de basisvaardigheden, maar vervolgens ook om verdiepende trainingen.

Daarnaast is connectiviteit heel belangrijk voor decentrale overheden via de uitrol van 5G. Zo hebben netwerkaanbieders te maken met gemeentelijk- en provinciaal beleid als het gaat om het krijgen van een vergunning voor het plaatsen van een antenne voor mobiel netwerk. Gemeentes geven namelijk de vergunningen daarvoor uit en de provincie zorgt ervoor dat er afstemming is tussen gemeenten over het lokale beleid. Meer informatie hierover vindt u op onze webpagina 5G.