Op maandag 20 februari waren Eurocommissaris Elisa Ferreira en ministers Adriaansens en Van Gennip in Groningen voor de start van het subsidieprogramma Just Transition Fund (JTF). Eerder is al aangekondigd dat dit fonds 623 miljoen euro in zes Nederlandse regio’s zal investeren om de negatieve gevolgen van de energietransitie op eerlijke wijze tegen te gaan.
Groningen
De bewindspersonen kozen deze locatie, omdat Groningen meer dan de helft van de fondsen zal ontvangen om de uitdaging van verduurzaming van de regio aan te gaan. Met dit bezoek aan Groningen is het JTF officieel in Nederland van start gegaan. De oproepen (calls) zijn opengesteld voor subsidieaanvragen van onder andere bedrijven, kennisinstellingen en decentrale overheden.
Het Just Transition Fund
Het Just Transition Fund, ook wel het Fonds voor rechtvaardige transitie genoemd, is in het leven geroepen om regionale ongelijkheid als gevolg van de overgang naar een klimaatneutraal Europa tegen te gaan. Het fonds moet kwetsbare regio’s die afhankelijk waren van fossiele brandstoffen helpen met het opbouwen van een duurzame en veerkrachtige economie.
Het fonds bestaat uit drie sporen die ieder met een ander aspect van de energietransitie te maken hebben. Het eerste spoor innovatie subsidieert onderzoek naar oplossingen voor een moderne en gediversifieerde economie. Het tweede spoor betreft de investeringen in technologie, systemen en infrastructuur en moet het kapitaal voor de economische transitie verzorgen. Het derde spoor gaat over de arbeidsmarkt en moet zorgen voor bijscholing en nieuwe banen in de kwetsbare regio’s.
Meer weten over het JTF en andere Europese fondsen? Klik hier voor meer informatie.
Het JTF van start in Nederland
Meer dan de helft van het beschikbare budget (330 miljoen euro) wordt geïnvesteerd in de regio Groningen-Emmen. Deze regio ontvangt het leeuwendeel van de beschikbare gelden vanwege de belangrijke rol die de gaswinning in de regionale economie speelt. Daarnaast krijgen de regio’s IJmond, Groot-Rijnmond, West Noord-Brabant, Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg ieder 58,5 miljoen euro. Dat houdt in dat de Rijksoverheid of decentrale overheden ook geld moeten investeren om aanspraak te maken op JTF-steun. De exacte verhouding tussen de eigen financiering en de Europese steun is afhankelijk van het type subsidiabele kosten en de economische ontwikkeling van een bepaald gebied. Om de regionale ontwikkeling te stimuleren zijn ook de staatssteunregelingen aangepast in de betreffende gebieden. Het JTF-traject loopt van 2023 tot aan 2027.
Aanspraak
Provincies, gemeenten en waterschappen maken aanspraak op cofinanciering voor projecten voor een eerlijke energietransitie en kunnen op de calls reageren. Dit kunnen overheden zelfstandig doen, maar ook als onderdeel van een samenwerkingsverband met bijvoorbeeld ondernemingen, onderwijsinstellingen of het maatschappelijk middenveld. De samenwerkingsverbanden vormen een belangrijk onderdeel van de zogeheten ‘ecosysteemaanpak’. Hiermee wil het JTF alle relevante belanghebbenden betrekken bij de uitvoering, inclusief de decentrale overheden.
Calls geopend
De calls voor de JTF subsidies in de aangewezen regio’s staan inmiddels open. De aanmeldingen worden per regio in ontvangst genomen en behandeld door de managementautoriteiten van het betreffende gebeid. De precieze voorwaarden verschillen per regio. Daarnaast verschillen de regelingen ook afhankelijk van het specifieke traject. Sommige – maar niet alle – openstellingen hanteren het principe van first, come first served. Het is dan ook sterk aan te raden om zorgvuldig na te gaan welke voorwaarden van toepassing zijn op uw project om tijdig de best mogelijke aanvraag te kunnen schrijven.
De aanvragen kunnen worden ingediend bij:
- SNN voor de regio Groningen-Emmen
- Kansen voor West voor de regio’s IJmond en Groot-Rijnmond
- Stimulus voor de regio’s West Noord-Brabant, Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg
Bron
Eurocommissaris Ferreira op werkbezoek in Groningen voor miljoenen EU-steun bij energietransitie, Europese Commissie
Meer informatie
623 miljoen euro aan Europese subsidies voor zes Nederlandse regio’s, Huis van de Nederlandse Provincies
Staatssteun: steungebieden op de regionale steunkaart 2022-2027 aangepast naar aanleiding van het Just Transition Fund, Kenniscentrum Europa Decentraal
SNN
Kansen voor West
Stimulus
