Het Europees Parlement heeft op 18 april ingestemd met wetten uit het Fit for 55-pakket. De Europese Commissie heeft eerder een aantal wetsvoorstellen gedaan met het doel om in 2030 de Europese uitstoot van broeikasgassen met 55% te verlagen ten opzichte van 1990. Het Parlement heeft daartoe drie wetsvoorstellen aangenomen. Daarmee heeft het ingestemd met het hervormen van het EU-emissiehandelssysteem (EU-ETS), de introductie van het mechanisme voor koolstofgrenscorrectie (Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM) en de ontwikkeling van het Sociaal Klimaatfonds. De wetsvoorstellen moeten nog formeel aangenomen worden door de Europese Raad voordat ze in werking treden.
EU-emissiehandelssysteem
De voorgestelde hervormingen aan het EU-ETS zijn door het Parlement goedgekeurd. Het EU-ETS is een systeem waarin nationale overheden uitstootrechten verlenen aan bedrijven met een maximale toegestane hoeveelheid uitstoot van broeikasgassen. Wanneer bedrijven meer willen uitstoten moeten zij via veilingen rechten kopen. Op deze manier wordt marktwerking geïntroduceerd met betrekking tot de prijs van klimaatvervuiling. Het Europees Parlement heeft ingestemd met een verscherping van het bestaande systeem. Dat betekent dat in plaats van het oorspronkelijke doel van 40% daling van de CO2-uitstoot dit wordt aangescherpt naar 62%. Verder wordt de toegestane uitstoot voordat er rechten gekocht moeten worden geleidelijk verminderd. Vanaf 2034 moeten alle rechten gekocht worden bij de bevoegde autoriteit; in Nederland is dat de Nederlandse Emissieautoriteit.
Naast de aanscherping van de bestaande EU-ETS wetgeving introduceert het Fit for 55-pakket ook nieuwe regels voor specifieke sectoren. Zo is het Parlement akkoord gegaan met de introductie van het ETS II voor wegvervoer en de bouwsector vanaf 2027. Daarnaast wordt voor het eerst een emissiehandelssysteem opgezet voor de maritieme sector, waarin ook methaan en distikstofmonoxide worden meegenomen.
“Naast de aanscherping van de bestaande EU-ETS wetgeving introduceert het Fit for 55-pakket ook nieuwe regels voor specifieke sectoren.”
Mechanisme voor koolstofgrenscorrectie
Het Parlement heeft verder ingestemd met een wetsvoorstel dat een nieuw instrument introduceert om de uitstoot van geïmporteerde producten te verminderen, namelijk het mechanisme voor koolstofgrenscorrectie, kortweg ‘CBAM’. CBAM is een belasting die geheven wordt op bepaalde geïmporteerde producten met een hoge CO2-uitstoot zoals staal, cement, en elektriciteit. Producenten moeten dan een belasting betalen ter hoogte van het prijsverschil tussen de kosten van CO2-uitstoot in het land van productie en de kosten van het ETS. Het CBAM heeft als doel om bedrijven buiten de EU te stimuleren om duurzamer te produceren en tegelijkertijd ervoor te zorgen dat Europese bedrijven niet met oneerlijke concurrentie te maken krijgen als gevolg van het ETS.
Het Sociaal Klimaatfonds
Het Parlement is ook akkoord gegaan met het voorstel tot de oprichting van het Sociaal Klimaatfonds. Dit fonds heeft als doel om de negatieve effecten van de hervormingen van het ETS tegen te gaan en zal ongeveer €86,7 miljard bedragen. Dit geld wordt gebruikt worden om kwetsbare huishoudens, kleine ondernemingen en vervoersgebruikers te beschermen tegen energie- en mobiliteitsarmoede. Dat zal het fonds doen door middel van directe inkomenssteun voor wegenvervoer en warmtekosten. Daarnaast zal het ook langetermijninvesteringen financieren in de duurzame bouw en mobiliteit.
Decentrale relevantie
De CO2-doelstellingen zijn van belang voor decentrale overheden, omdat het sectoren betreft die onder de bevoegdheden van die overheden vallen. Hiermee leveren zij een bijdrage aan de vereiste emissieverminderingen. Denk hierbij aan het verlenen van omgevingsvergunningen voor wind- en zonneparken. Bij de aanschaf van bepaalde producten kunnen decentrale overheden hiermee in aanraking komen. Het is erg waarschijnlijk dat de prijzen van bijvoorbeeld cement en staal zullen stijgen als gevolg van het verscherpte ETS en de introductie van CBAM.
Bron
Fit for 55: Parliament adopts key laws to reach 2030 climate target, Europees Parlement
Climate change: Deal on a more ambitious Emissions Trading System (ETS), Europees Parlement
Deal reached on new carbon leakage instrument to raise global climate ambition, Europees Parlement
Deal on establishing the Social Climate Fund to support the energy transition, Europees Parlement
