De Europese Commissie heeft in een recent gepubliceerde mededeling een aanzet gegeven voor de aanpak van medicijnresten in het milieu. Het bewijs dat medicijnresten die achterblijven in grond en water een risicofactor kunnen vormen voor mens en dier neemt toe. Daarom komt de Commissie met een strategische aanpak om deze risico’s te kunnen beheersen. Onder meer de verwerking van farmaceutisch afval en de monitoring van aanwezige stoffen in water en grond zijn onderdeel van deze strategie.
Gezondheidsrisico’s
Verreweg de meeste medicijnresten komen door het riool in het milieu terecht. Ook bij de productie en vernietiging van medicijnen bestaat er een risico op ongewenste uitstoot van medicijnresten. Er worden op dit moment bijvoorbeeld zeer lage concentraties farmaceutisch materiaal in drinkwater aangetroffen. Hoewel de risico’s voor de volksgezondheid op het eerste gezicht niet erg groot lijken, waarschuwt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wel voor eventuele langetermijneffecten. De Commissie wil dan ook voorzorgsmaatregelen nemen.
Zes maatregelen
In de mededeling geeft de Commissie aan te willen onderzoeken hoe de risico’s die medicijnresten vormen voor het milieu het beste kunnen worden ingedamd zonder dat de toegang tot farmaceutische middelen gehinderd wordt. De Commissie stelt dan ook de volgende zes acties voor:
- Aanmoediging van een bewust gebruik van medicijnen met het oog op de risico’s voor het milieu (onder meer door richtlijnen voor medisch personeel);
- Ondersteuning van de ontwikkeling van medicijnen die minder schadelijk zijn voor het milieu;
- Verbetering van risicobeoordeling voor het milieu;
- Vermindering en een betere verwerking van farmaceutisch afval;
- Uitbreiding van de monitoring van de aanwezigheid van schadelijke resten in het milieu (onder meer door het uitwisselen van data);
- Verder onderzoek naar de potentiële effecten van medicijnresten op het milieu.
Uitvoering
Deze voorgenomen acties hangen samen met het blijvend evalueren van relevante wetgeving voor deze kwestie. Zo kunnen een aantal maatregelen worden geïntegreerd in de Kaderrichtlijn Water. De Commissie wil zo snel mogelijk starten met het ten uitvoer brengen van het actieplan maar heeft daarbij wel rekening te houden met de noodzaak tot introductie of wijziging van wetgeving, verder onderzoek en de beschikbaarheid van middelen.
Nederlandse ketenaanpak
Volgens de Unie van Waterschappen sluit de strategie van de Commissie goed aan bij de reeds bestaande Nederlandse Ketenaanpak Medicijnresten uit Water. Uitgangspunt is dat medicijnresten niet in de grond of in het water thuishoren, en dat alle relevante partijen uit de zorg- en watersector betrokken moeten worden bij het beheersbaar maken van risico’s. De Unie is dan ook voorstander van verder toxicologisch onderzoek en het ontwikkelen van milieunormen voor medicijnresten.
De Waterschappen doen al enkele jaren onderzoek naar de effecten van medicijnresten in water en welke zuiveringstechnieken toegepast kunnen worden. Vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Milieu is er een subsidieregeling om dergelijke zuiveringsprojecten op te zetten.
Bron
De strategische aanpak van de Europese Unie van geneesmiddelen in het milieu, mededeling Europese Commissie
Q&A – Strategic approach to pharmaceuticals in the enrivonment, toelichting Europese Commissi
Unie onderschrijft aanpak medicijnresten Europese Commissie, Unie van Waterschappen
Meer informatie
Water, Milieuverkenner Kenniscentrum Europa Decentraal
