Nederland gaat met 2023 een beter economisch jaar tegemoet. Dit is de verwachting van de Europese Commissie. De Europese Commissie heeft haar jaarlijkse herfstprognose gepubliceerd, waarin zij verslag doet van het Europese economisch beleid, specifiek rondom de toekomst van de inflatie, het bbp en de staatsschuld. Daarbij geeft de Commissie enkele landspecifieke aanbevelingen mee.
De verwachting van de Commissie is dat Nederland, na een turbulent jaar, een economisch sterk 2023 tegemoet zal treden.
Hoogste inflatie in de hele Europese Unie
Na een sterk eerste half jaar, heeft de Nederlandse economie in de tweede helft van 2022 te maken gehad met economisch zwaar weer. De Russische invasie in Oekraïne en de bijkomende onzekerheid over de levering van gas, hebben geleid tot een mondiale energiecrisis, met hoge inflatie en stijgende energieprijzen als gevolg. De inflatie was in 2022 hoger in Nederland dan elders in Europa, met een aantasting van de koopkracht tot gevolg. Waar in de rest van eurolanden de inflatie 8,5 procent is, is deze in Nederland 11,6 procent. Dit valt onder meer te wijden aan de sterke open economie van Nederland, waarbij handel een belangrijk component is. De Commissie verwacht echter dat de inflatie in Nederland tegen het einde van het jaar nog verder oploopt, voor deze in 2023 weer terugzakt. Dit zal onder andere komen door de maatregelen die het Nederlandse kabinet bekend heeft gemaakt, zoals de verlaging van de btw op energie en het verlagen van de accijns op benzine en diesel.
Grote tekorten, maar sterkste arbeidsmarkt in decennia
De tekorten op zowel de Europese, als de Nederlandse arbeidsmarkt zijn nog steeds groot. Zoals de Commissie ook al in haar voorjaarsprognose van 2022 voor Nederland aangaf, neemt het tekort aan arbeidskrachten in Nederland sterk toe. In sommige regio’s, zoals de provincie Zeeland, regio Groot-Amsterdam en de provincie Noord-Brabant, kunnen bedrijven met grote moeite aan goed geschoolde werknemers komen. De krapte op de woningmarkt versterkt dit probleem, waardoor de juiste arbeidskrachten niet gehuisvest kunnen worden en daardoor moeilijker aan te trekken zijn. De krappe arbeidsmarkt en de hoge inflatie worden weerspiegelt in de opwaartse trend van de nominale loongroei in Nederland (verwachting van een toename tot 4,5% in 2023). Daarentegen signaleert de Commissie dat de werkloosheid in Nederland de laatste maanden geleidelijk oploopt, wat de tekorten op arbeidsmarkt enigszins kan rechttrekken.
Ondanks de grote tekorten, heeft de EU “de sterkste arbeidsmarkt in decennia”, aldus de Commissie. Meer dan 213 miljoen mensen zijn in de Europese Unie aan het werk, een recordaantal. Deze sterkte arbeidsmarkt en de hervormingen en investeringen uit de nationale herstel- en veerkrachtplannen moeten de Europese economie bevorderen. De Commissie wil de meest kwetsbare mensen met gerichte maatregelen, ondersteunen zoals het zo snel mogelijk veiligstellen van de toekomstige energievoorziening.
Meeste lidstaten met het einde van 2022 in een recessie
De krimp van de economische activiteiten zal in het eerste kwartaal van 2023 voortzetten. In de gehele Europese Unie en de eurozone zullen daarom de meeste lidstaten naar verwachting in het laatste kwartaal van 2022 in een recessie terecht komen. Ondanks een verwachte krimp in het vierde kwartaal, valt de uiteindelijke economische groei in 2022 naar verwachting 0,6% beter uit dan eerder voorspeld in de zomerprognose van de Commissie. Wel zijn de vooruitzichten voor de economische groei van de EU in 2023 uiteindelijk aanzienlijk zwakker en de inflatie hoger dan voorspeld.
Decentrale relevantie
Veel decentrale overheden stellen eind 2022 hun begroting voor 2023 vast. Een van de belangrijke elementen die ze hierin meenemen, is hoe ze om moeten gaan met de hoge inflatie en de stijgende energieprijzen, om iedereen de winter te laten doorkomen. Dit geldt voor zowel warmhouden van bedrijfsgebouwen als huizen, maar ook de eigen overheidsgebouwen. Het is van belang voor de decentrale overheden om deze ontwikkelingen en eventuele steun vanuit de Commissie in de gaten te houden.
Bron
Economische najaarsprognoses 2022: EU-economie op een keerpunt, Europese Commissie
Meer informatie
Europese Commissie: twijfel of Nederland klimaatdoelstellingen op tijd haalt, Huis van de Nederlandse Provincies
Europese Commissie akkoord met Nederlandse Herstel- en Veerkrachtplan (HVP), Kenniscentrum Europa Decentraal
