Wat wordt er bedoeld met digitale soevereiniteit voor Europa? Isoleren wij ons niet teveel door de Europese datastrategie aan juridische kaders vast te ketenen? En welke uitdagingen gaan gepaard met de ontwikkeling van Artificial Intelligence (AI)? Deze, en meer vragen worden beantwoord in de podcast Digitaal Europa. De podcast, gemaakt door de RijksAcademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid, behandelt de Europese aanpak van vijf dossiers binnen de Digitale Overheid: Europese cloudoplossing, digitale soevereiniteit, de AI-act, de Europese (digitale) markt en grondrechten. De podcast is te beluisteren via deze website en Spotify en kan nuttig zijn voor medewerkers van decentrale overheden die zich met deze onderwerpen bezig houden.
Europese cloudoplossing
De eerste aflevering gaat over een Europese cloudoplossing. Decentrale overheden maken door de toenemende digitalisering van diensten steeds meer gebruik van clouddiensten. Toch blijft het gebruik en de werking voor veel mensen nog een groot mysterie. De cloud is van belang voor het veilig delen en bewaren van data. De Europese Unie (EU) wilde hier op inspelen en is daarom GAIA-X gestart. Dit is een platform dat moet zorgen voor een veilige en toegankelijke Europese data infrastructuur. Desondanks leeft bij veel mensen nog de vraag: voor welk probleem is een Europese cloud de oplossing?
Digitale soevereiniteit
In de tweede aflevering wordt verder ingegaan op de Europese cloudopslag. En dan vooral op de vraag: wie houdt de controle? De EU heeft de ambitie om digitaal soeverein te zijn in een open en onderling verbonden wereld. Dat houdt in dat de EU controle houdt over het eigen telecommunicatiebeleid, het digitale verkeer en de voorwaarden die daaraan worden gesteld en dus ook over Gaia-X. De Europese Commissie presenteerde in maart 2021 een visie en streefcijfers in de vorm van het Digitaal Kompas. Meerdere doelstellingen uit het Digitaal Kompas zijn decentraal relevant. Zo worden decentrale overheden verplicht om bepaalde overheidsdiensten online beschikbaar te stellen en digitale identiteitsbewijzen te erkennen. Om mee tworden de digitale vaardigheden van burgers en ambtenaren steeds belangrijker.
Artificial Intelligence
In de derde aflevering wordt ingezoomd op AI. AI is een verzameling technologieën die data, algoritmen en rekenkracht combineert. AI-technologieën kunnen helpen bij het vinden van tal van oplossingen voor maatschappelijke problemen. Ook voor decentrale overheden kan het gebruik van kunstmatige intelligentie voordelen bieden. Door slim gebruik te maken van AI bij onder andere infrastructuur, afval en toezicht, wordt het mogelijk om steden efficiënter en duurzamer in te richten. Zo kan AI worden ingezet bij het effectiever regelen van verkeersstromen. Toch brengt de ontwikkeling van AI ook uitdagingen met zich mee. De EU speelt een grote rol in het maken van wetgeving rondom de ontwikkeling van AI. Dat is belangrijk, want hoe beter we algoritmes maken en uitvoeren, hoe meer we ons best kunnen doen om kunstmatige intelligentie zo te maken dat we daarmee mensen ondersteunen.
Europese (digitale) markt
Handel en dienstverlening zijn door digitalisering erg veranderd. In de vierde podcastaflevering wordt belicht hoe een nauwelijks gereguleerde markt in een digitale markt gevuld met wet-en regelgeving is veranderd. Om een gezonde balans te creëren tussen grote en minder machtige aanbieders en om consumenten te beschermen, heeft de Commissie in december 2020 de Digital Services Act voorgesteld. Deze verordening introduceert regels die ervoor zorgen dat internetgebruikers niet in contact komen met illegale goederen, inhoud of diensten en dat hun rechten online beschermd worden. Tegelijkertijd werd de Digital Markets Act voorgesteld. Met deze wet wordt beoogd een eerlijker speelveld op de digitale markt te bereiken, door kaders te stellen voor de marktdeelnemers. Elke lidstaat moet een Coördinator Digitale Diensten aanstellen: een onafhankelijke autoriteit die verantwoordelijk is voor het toezicht op dienstverleners die in hun lidstaat gevestigd zijn. Deze nieuwe autoriteiten kunnen ook sancties opleggen. Het is nog onduidelijk welke rol decentrale overheden gaan spelen in het handhaven van de nieuwe maatregelen.
Digitale grondrechten
In de vijfde podcastaflevering wordt beargumenteerd dat nieuwe omstandigheden die mede zijn ontstaan door digitalisering vragen om nieuwe afwegingen op het gebied van grondrechten. Grondrechten zijn nauw verbonden met de maatschappij waarin we leven. Zo brengt de digitalisering van de Europese samenleving het risico met zich mee dat mensen de controle over hun gegevensverliezen, waardoor hun privacy onder druk komt te staan. Volgens de Commissie is er nieuwe regelgeving nodig om grondrechten zoals gegevensbescherming in Europa te waarborgen.
Bron
Podcastserie Digitaal Europa, RijksAcademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid
Meer informatie
Digitale Overheid, Kenniscentrum Europa Decentraal
Onderwerp aflevering 1 van de podcast: Data Act, Kenniscentrum Europa Decentraal
Onderwerp aflevering 2 van de podcast: Digital Decade, Kenniscentrum Europa Decentraal
Onderwerp aflevering 3 van de podcast: Artificial Intelligence, Kenniscentrum Europa Decentraal
Onderwerp aflevering 4 van de podcast: E-commerce, Kenniscentrum Europa Decentraal
Onderwerp aflevering 5 van de podcast: ePrivacy Verordening, Kenniscentrum Europa Decentraal
