Op 24 mei is de nieuwe Richtlijn ter bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld in het EU-Publicatieblad verschenen. Hierin worden de lidstaten verplicht om een aantal gendergerelateerde misdrijven strafbaar te stellen en extra eisen gesteld aan de bescherming en nazorg van slachtoffers.
Richtlijn ter bestrijding van gendergerelateerd geweld
De richtlijn is onderdeel van de strategie voor gendergelijkheid van de Europese Commissie. De belangrijkste elementen zijn:
- De strafbaarstelling van bepaalde vormen van geweld, zoals genitale verminking, gedwongen huwelijken, cyberintimidatie en het online aanzetten tot haat en geweld.
- Een lijst met verzwarende omstandigheden zoals het plegen van een strafbaar feit tegen een kind of (voormalig) partner. In deze gevallen wordt strenger gestraft.
- Versterking van de toegang van slachtoffers tot de rechter en versterking van slachtofferhulp.
- Extra maatregelen ter voorkoming van gendergerelateerd geweld zoals verplichte trainingen.
- Versterking van de coördinatie en de samenwerking op nationaal en EU-niveau.
Veranderingen voor gemeenten
Gemeenten spelen een belangrijke rol in de preventie van huiselijk geweld en de nazorg van slachtoffers. Gezien de extra eisen die de Richtlijn op deze gebieden stelt zullen gemeenten dan ook aanpassingen moeten doen in de uitvoering van deze wettelijke taken. Ter preventie moeten bijvoorbeeld trainingen gegeven worden aan leidinggevenden in zowel de publieke als private sector om seksuele intimidatie op de werkvloer te herkennen en te voorkomen. Daarnaast moeten maatregelen zoals voorlichtingscampagnes opgezet worden om bewustwording te stimuleren.
Wat betreft de nazorg en bescherming van slachtoffers moet het aangifte proces makkelijker en sneller worden en het hulpverleningstraject ‘bij eerste contact’ met de autoriteiten in gang gezet worden. Hiervoor is het van belang dat organisaties zoals Veilig Thuis en Slachtofferhulp sneller en effectiever ingezet worden en daar ook de middelen toe krijgen. Ook psychische begeleiding en traumazorg moet kosteloos en op korte termijn beschikbaar zijn. Voorzieningen zoals de Vrouwenopvang, de GGZ en Jeugdhulp moeten zonder wachttijden geboden kunnen worden.
Vervolg
De exacte invulling van de wettelijke taken van gemeenten hangt af van de implementatie van de Richtlijn in de Nederlandse wetgeving. De lidstaten hebben tot 14 juni 2027 om de nieuwe wetgeving te implementeren in het nationale systeem.
Bron
EU-richtlijn ter bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld in EU-Publicatieblad verschenen – Expertise Centrum Europees Recht, Ministerie van Buitenlandse Zaken
Meer informatie
Verantwoordelijkheden gemeenten in het sociaal domein – Kenniscentrum Europa Decentraal
