Decentrale overheden kunnen bij het verlenen van steun gebruik maken van diverse financieringsinstrumenten, waaronder subsidies, leningen, garanties en de verstrekking van risicofinanciering. Afhankelijk van het financieringsinstrument gelden er verschillende voorwaarden omtrent marktconformiteit, vrijstelling en goedkeuring van de steun.
De garantiemededeling beschrijft hoe kan worden beoordeeld of staatsgaranties als staatssteun moeten worden aangemerkt. De Europese Commissie vraagt nu feedback op het functioneren van deze garantiemededeling. Reageren kan tot 21 november 2022.
De Commissie heeft een zogenaamde praktijkgids uitgebracht, waarmee het overheden wil ondersteunen die startende en opkomende innovatieve bedrijven willen helpen in een precaire fase van hun ontwikkeling. Er is al een langere tijd een Mededeling Risicofinanciering, waarin de staatssteunregels in zulke gevallen worden uitgelegd. In deze praktijkgids gaat de Commissie in het bijzonder in op de omstandigheden waaronder er geen sprake hoeft te zijn van staatssteun.
In het kader van duurzaam financieren kunnen decentrale overheden ook steun verlenen in de vorm van een ‘revolving fund’ of revolverend fonds. Bij een revolverend fonds is er sprake van een constructie waarbij financiële middelen beschikbaar worden gesteld in een zodanige vorm dat de middelen terugbetaald dienen te worden en er rente betaald moet worden over de middelen.
Decentrale overheden kunnen leningen verstrekken aan ondernemingen. Wanneer een lening onder gunstige voorwaarden wordt verstrekt, kan er sprake zijn van ongeoorloofde staatssteun.
Midden- en kleinbedrijven (mkb) die zich in de vroege fasen van hun ontwikkeling bevinden, kunnen moeite hebben om toegang tot financiering te krijgen. Gemeenten, provincies en waterschappen kunnen deze ondernemingen steunen door middel van risicofinancieringsinvesteringen.
Een decentrale overheid kan een onderneming steunen door middel van een garantie. De overheid staat garant voor de lening die is afgesloten bij een investeerder. Evenals andere transacties kunnen door overheidsinstanties verstrekte garanties staatssteun behelzen indien deze niet op marktvoorwaarden plaatsvinden.
Steunverleningen door (decentrale) overheden kunnen verschillende vormen aannemen. Zo kunnen gemeenten, provincies en waterschappen subsidies verlenen om bepaalde projecten te ondersteunen. Ook bij subsidieverleningen kan er sprake zijn van staatssteun.
Er zijn verschillende manieren waarop decentrale overheden ondernemingen financieel kunnen ondersteunen. Het meest voorkomende financieringsinstrument is het verstrekken van een subsidie, ad hoc of in de vorm van een regeling.
